Reklam
Sağlık

Biohacking Nedir? Beden Sağlığı İçin Biohacking Nasıl Uygulanır?

Reklam

Biohacking terimi adından da anlaşılacağı üzere genel olarak insanın kendi vücudunu ve biyolojik sistemini ele geçirmesi anlamına gelmektedir. “Hacklemek” kelimesi, genel olarak sanal dünyanın ve bilgisayar sistemlerinin bir parçası olsa da günümüzde kendi bedenimizin kontrolünü ele geçirmek şeklinde de bir anlama sahiptir.

Eliminasyon Diyeti! 🍏 En Etkili Örnek Diyet Listesi İçin Youtube Videomuzu İzleyebilirsiniz.

Biohacking Nedir?

Biohacking, tanım olarak insanın kendi vücudunun kontrolünü ele geçirmesi yani biyolojisini “hacklemek” şeklinde düşünülebilir. Bu yöntem, en basit anlamıyla insanın bedenine etki eden yaşam standartlarını, beslenme düzenini değiştirmesi olarak ele alınmaktadır. İnsanın, yedikleriyle orantılı bir yaşam standardına sahip olduğu yüzlerce yıllık tıp tarihinin en önemli argümanları arasındadır. İnsanlar, vücutlarına aldıkları her türlü besinin bir sonucu olarak o oranda bir fiziksel performansa sahip olmaktadır.

Reklam

İşte biohacking yöntemi, bu besin alımını ve beden kontrolünü bilinçli bir şekilde kullanmanın sağlıklı yoludur.

Biyolojik Hacklemenin Tarihçesi

“Biohacking” terminolojik olarak bütünsel bir dizgiyi temsil etmektedir. Tarihsel olarak bu terim ilk olarak 1988 yılında, Washington Post gazetesindeki bir makalede kullanılmıştır. Özellikle canlı organizmaların genetik kodlarının biyo-teknoloji ile düzenlenmesini içeren bu makale, insan vücudunun dış etkenle hacklenmesi şeklinde kullanılmıştır. {1*}  

Günümüze daha yakın tarihlerde Bulletproof şirketinin kurucusu olan Ben Greenfield ve Dave Asprey, biyolojik hackleme üzerine farklı deneyimler geliştirmişlerdir. Onları takip eden insanların sağlıklı bir yaşam için beslenme düzenlerine yardımcı olmayı hedefleyen bu deneyimler zinde bir yaşamın sırrından bahsetmektedir.

Holistik Terapi Nedir? Holistik Terapi Yöntemleri Nelerdir? Detaylı Bilgi İçin Tıklayın.

Biohacking Türleri

Günümüzde genel olarak biohacking yani biyohackleme üç temel kategoriye ayrılmaktadır. Bu kategorileri şu şekilde açıklamak mümkündür:

Reklam
  • Nutrigenomik kategorisinde, vücut aktivitesinin besinsel olarak manipüle edilmesi fikri yer almaktadır. Besinsel manipülenin yanı sıra uyku manipülasyonu, egzersiz, dikkat eksikliğinin korsanlığı, ses ve ışık gibi çevresel tetikleyicileri ayarlama ve stres yönetimi gibi alt kategorileri bulunmaktadır. İnsan bedeninin sürekli değişmesinden dolayı beslenme, aktivite ve uyaranlar da bu değişimle beraber yeni işlevleri beraberinde getirmektedir. Bu kategorideki amaç, değişim ile beslenme, uyaran ve aktivite dengesini iyi kurgulamaktır. {2*}
  • DIY-Bio kategorisi ise temel olarak kişinin bedensel düzeninin kendisinin kurgulamasına dayanmaktadır. 2000’lerin başında ortaya çıkan bu kategoride, geleneksel yöntemlerin dışında yaşam bilimleri üzerine gidilmektedir. Bilimsel gözlemlere dayanmayan ve daha çok eğitmenlerle ilerleyen bu kategori eleştirilen bir alan olarak düşünülebilir. {3*}
  • Daha çok biyo-teknolojinin alanına giren öğütücü biohacking kategorisi, temel olarak vücudun kimyasallarla manipüle edilmesine dayanmaktadır. Bir bakıma DIY-Bio kategorisinin bir alt versiyonu olarak düşünülen öğütücü biohacking, insan vücudunun sınırlarını zorlamak ve sahip olduğu donanımları geliştirmek üzerine odaklanmaktadır. Ancak bu teknik, henüz deneysel aşamada sayıldığından pek önerilmemektedir.

Biohacking ve Biyo-teknoloji

Biyo-teknoloji, günümüzdeki endüstriyel amaçlar için oldukça popüler ve gelişmekte olan bir alandır. Özellikle gıdaları veya daha genel anlamıyla organizmaları geliştirmek gibi bir misyonu bulunmaktadır. Biohacking, kullanım amaçları doğrultusunda biyo-teknolojinin alanına girmektedir. Ancak bu uygulama için biyo-teknolojiden faydalanmaya gerek yoktur.

Biohacking Nasıl Uygulanır?

Biyolojik korsanlık gibi daha gündelik bir kullanımı da olan biohacking için 8 öneri ve bunların kullanım alanları aşağıdaki gibi özetlenebilmektedir:

Eliminasyon Diyetinde Kullanılması

Eliminasyon diyeti ağırlıklı olarak laktoz ve glüten gibi sindirim sisteminde tolere edilemeyen alerjik durumlarda geçerli bir diyettir. Bir bakıma gıda alerjisi olarak da tanımlanan durumlarda, kişilerin sindiremedikleri gıdalar için biohacking yöntemini denemesi önerilmektedir. Ayrıca egzama veya akne gibi cilt sorunlarında ve kronik yorgunlukta bu yöntem önerilmektedir.

Yapılan bazı araştırmalar kısa vadeli bir beslenme planında, alerjik reaksiyonlara neden olan gıdalardan uzak durmanın bedensel iyileşmeyi kolaylaştırdığı görülmüştür. {4*} Tavsiye edilen eliminasyon yönteminde, 3 ila 4 hafta boyunca, alerjiye neden olan gıdalardan tümüyle uzak durulması gerekmektedir. Özellikle glüten, soya, yer fıstığı ve mısır gibi gıdalar ile süt ürünleri tüketimi tamamen bırakılmalıdır.

Bu sürecin sonunda, bedenin hangi besine nasıl tepki verdiğini ölçmek için bu gıdaların hepsini teker teker denemek gerekmektedir. Örneğin glüten yendiğinde verilen fiziksel tepkiler ile mısır yenildiğinde verilen tepkiler kıyaslanmalıdır. Sonunda, kişinin kendi bedenindeki değişimleri gözlemleyerek en doğru besini tespit etmesi sağlanmaktadır.

Reklam

Bu diyet destekli biohackingin temel amacı, vücudun hangi gıdaya, diğerine göre daha az ya da çok toleranslı olduğunu keşfetmektir. Böylece inek sütüne tepki veren bir kişi hindistancevizi sütü kullanarak gündelik yaşamını normalleştirebilmektedir.

Alerji Nedir, Türleri Nelerdir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi İçin Kullanılacak Doğal Çözümler Nelerdir? Tıkla ve Öğren

Şeker Diyetinde Kullanılması

Genel sağlık standardı için şeker tüketimi oldukça hassas bir konudur. Biyolojik anlamda bedene saldıran şeker, genellikle doğal içerikte olmayan, eklenen şekerdir. Alkolsüz içecekler, işlenmiş gıdalar ve tatlılar gibi ürünlerde, aromalı yoğurt ve baharat gibi katkı maddesi içeren gıdalarda, enerji içeceklerinde yüksek miktarda şeker katkısı bulunmaktadır.

Yapılan birçok araştırma, Tip-2 Diyabet hastalığının bu tip dışarıdan şeker alımına bağlı olarak ortaya çıktığını ve ilerlediğini göstermektedir. Özellikle vücuttaki iltihap oranını arttıran ve ruh halini dahi etkilediğini gösteren yüksek şeker kullanımını kesmek, ciddi bir bedensel arınma sağlamaktadır. {5*}

Yemek Yeme Alışkanlığını Değiştirmek

“Ne yediğimizden” çok “ne zaman” ve “nasıl” yediğimiz de biohacking için önemli bir konudur. Biyolojik olarak bedensel hakimiyet için yemek yeme saatlerini değiştirmek, aralıklı oruç gibi yöntemlerin olumlu sonuçlar verdiği görülmüştür. Bu tip beslenme ile özellikle kronik hastalıkların, diyabet gibi gıda tüketimiyle tetiklenen sorunların ve insülin duyarlılığının azaldığı görülmüştür. {6*}

Ayrıca, “ghrelin” olarak bilinen, vücudun acıktığını beyne ileten hormon ile “leplin” isimli tokluk oranını dengeleyerek insan beynine durması gerektiğini söyleyen hormon için olumlu düzenlemeler yemek yeme alışkanlığı ile dengelenmektedir. Belirli zamanlarda, kişiye uygun olarak aç kalmak, günlük alınması gereken kalori miktarını düşük tutarak bedensel arınmaya neden olmaktadır.

Bütün bir gün oruç benzeri bir beslenme yerine günün belirli saatlerinde yemek yemeği bırakmak da benzer bir sonuç vermektedir. Örneğin akşamları, belirli saatten sonra hiçbir gıdayı tüketmeden sindirim sistemini dengelemek zamanla beyindeki hormon dengesini de kurmak için kişiye yol gösterecektir.

Genel olarak yemek yeme düzenini kişinin kendi günlük rutinine ve yaşam şekline göre bilinçli olarak değiştirmesi, biohacking yöntemleri arasında en yaygın olanıdır.

Uyku Düzenini Dengelemek

Geceleri düzenli ve yeterli sürede uyumak, psikolojik ve fiziksel sağlık açısından oldukça önemlidir. İdeal uyku süresi, yetişkin bir kişide 7 ila 9 saat arasındadır. Bu saatleri düzenli uykuyla geçirmemek zamanla kronik hastalıklara, bağışıklık sisteminin zayıflamasına, depresyona ve konsantrasyon sorunlarına neden olmaktadır. Nature and Science of Sleep dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, uyku bozukluklarının kısa ve uzun vadede birçok sağlık sorununa neden olduğu ispatlanmıştır. {7*}

Biohacking yöntemi ise uyku korsanlığı olarak tanımladığı bu süreç için, düzenli ve kişiye uygun bir uyku programı hazırlayarak ne olursa olsun bu programa bağlı kalmayı önermektedir. Özellikle uyku düzenini olumsuz etkileyen telefon veya televizyon gibi elektronik aletlerden, ışık uyarıcılarından uzak durmanın biohacking için önemi büyüktür. Ayrıca uykuya yardımcı olmak için uygun uçucu yağları kullanmak iyi bir yöntemdir.

Sirkadiyen Ritim Sistemi Nedir? 😴 Sirkadiyen Ritim Ne Kadar Sürer? Detaylı Bilgi İçin Tıklayın.

Ketojenik Diyet İle Doğru Yağ Tüketimini Arttırmak

Normalde yağ tüketimi bedensel açıdan birçok sağlık sorununa neden olduğu için önerilmemektedir. Ancak ketojenik (keto) diyet, biohacking yöntemi için tavsiye edilmektedir. Ketojenik diyet temek olarak vücudun karbonhidrat yerine ağırlıklı olarak keton temelli yağ tüketimine yönelmesini önermektedir.

Günlük karbonhidrat ve şeker alımını azaltarak yerine hindistancevizi yağı, fındık gibi besinleri daha çok tüketmek ketojenik diyete örnek olarak gösterilmektedir. Ayrıca patates gibi nişasta oranı yüksek besinlerden uzak durmak, balık tüketimini arttırmak ve protein içeriği yüksek olan gıdalarla beslenmek iyi bir ketojenik diyettir.

Yapılan araştırmalara göre, aşırı kilolu kişilerin kilo vermelerinde ketojenik diyetin sağlıklı bir yöntem olduğunu doğrulamaktadır. Yine yüksek kolesterole bağlı kalp hastalıklarında ve beyinle ilgili sorunlarda bu diyetin olumlu sonuçları gözlemlenmiştir. {8*}

Meditasyon Desteği Kullanmak

İnsan zihni, bedensel tüm aktiviteleri olumlu ya da olumsuz olarak yönetmektedir. Bu nedenle beslenme düzenini dengelemek, değiştirmek için meditasyon gibi beyin hilelerine başvurmak oldukça zararsız bir yöntem olarak tavsiye edilmektedir. Meditasyonun sağlıklı beslenme, ağrıları dindirme ve uyku kalitesini arttırma gibi sonuçları olduğu birçok araştırmada kanıtlanmıştır. Özellikle stres ve kaygı gibi durumlarda meditasyon iyi bir bedensel hackleme yöntemidir. {9*}  

Tavsiye edilen en olumlu meditasyon düzeni, günlük olarak uygulanmasıdır. Kişisel deneyimlerle bir meditasyon düzeni sağlanabileceği gibi uzman bir kişiden destek almak da mümkündür. Ayrıca bu amaçla kullanılan çok sayıda akıllı telefon uygulaması bulunmaktadır.

Çıplak Ayak Mucizesi

Özellikle kentlerde yaşayan veya ofis tipi yerlerde çalışan insanlar, toprak veya çimen gibi alanlarda çıplak ayakla gezmekten uzak yaşamaktadır. Oysa sürekli olarak ayakkabı veya çorap ile yaşamanın, insan bedenine zarar verdiği bilinmektedir.

Topraklanma olarak bilinen bu yöntem, doğal ve bedensel hackleme için oldukça önemlidir. Kişinin, ayak altı yüzeyi ile toprak veya çim gibi alanları düzenli olarak temas ettirmesi, bedende biriken elektriğin atılması için güçlü bir arınma yöntemidir.

Sağlıkta Alternatif Terapiler ve Tıp dergisinin, topraklama üzerine yayımladığı bir araştırmada, bu tip bir yaşam şeklinin küresel salgınlar gibi kitlesel durumlardan iltihap, uykusuzluk gibi kişisel sorunlara kadar oldukça iyi bir yöntem olduğunu aktarmaktadır. {10*}

Sıcak havalarda direkt olarak toprakla veya çimlerle temas ederken soğuk havalarda ise zemini ince ve elektriği geçiren ayakkabılar kullanılabilmektedir. Biohacking işte bu “modern ve evcil” yaşamlar yerine doğaya yakın, bedensel iyileşme sürecini önermektedir.

Hareketsiz Kalmamak

Modern yaşamla beraber artık herkes işyerinde, aracında, televizyon ve bilgisayar karşısında sürekli oturmaktadır. Oysa sürekli oturmak ve hareketsiz kalmak, en az sigara içmek kadar insan sağlığını olumsuz etkilemektedir. Çözümü ise oldukça basit: daha fazla ayakta durmak ve hareket etmek!

Uzun saatler oturmak, hareketsiz kalmak zorunda olan insanlar için ideal çözüm düzenli egzersiz yapmaktır. Örneğin uzun çalışma saatlerinde belirli aralıklarla kalkıp yürümek veya asansör yerine merdiven kullanmak harekete dayalı biohacking için yeterlidir.

Durağan geçen bir gün için 60 veya 90 dakikalık periyotlarda hareket etmek birçok sorunu çözmenize yardımcı olmaktadır. Akıllı telefonların alarmları ile bu süreleri unutmamak da mümkündür.

Diğer Biohacking Yöntemleri

Biohacking için alternatif yöntemler arasında akıllı ilaçlar ilk sıralarda yer almaktadır. Kalp hızı değişkenliğini ayarlayan ilaçlar bu kategoride gösterilmektedir. Ayrıca bilişsel gücü arttırıcı nootropik türü akıllı ilaçlar ve takviyeler de biohacking için önerilmektedir.

Bazı biohacker uzmanları, baş aşağı asılı kalma süreci olan inversiyon terapisini uygulamayı alternatif bir yöntem olarak kullanmaktadır. İnsan beynine kan göndermenin, beyindeki kılcal damarları güçlendirdiği ve zihinsel performansı artırdığı düşünülmektedir.

Biohacking kullanarak düzenli ve kişiye uygun egzersiz programları çıkarmak, bu sayede antrenmanlardaki performansı en üst düzeye çıkarmak mümkündür. Bir diğer önemli yöntem ise nefes egzersizi yapmaktır. Ayrıca bir biohacker olan Ben Greenfield, soğuk su altında ağırlık kaldırmanın bedensel gücü arttırdığını iddia etmektedir. [11*] 

Biohacking Yönteminin Faydaları Nelerdir?

Aslında yaşamın temelindeki doğru dinamikleri benimseyerek sağlıklı kalmayı ve hastalıklarla savaşmayı temel alan biohacking yöntemi, doğru ve etkili uygulandığında olumlu sonuçlar doğurmaktadır.

Henüz bu yöntemle ilgili yeterince bilimsel araştırma bulunmamakla birlikte öngörülen faydaları şu şekildedir:

  • Biohacking ile düzenli beslenme, hareket etme ve egzersiz gibi rutinleri benimseyen bir insanın kendini daha iyi hissettiği, hastalık riskinin en aza indiği görülmüştür.
  • Vücuttaki iltihabın azalması ve sağlıklı kilo vermek mümkündür.
  • Enfeksiyon tedavisinde etkilidir.

Kan Testi ve Biohacking

Biohacking yönteminde, süreçleri kontrol altında tutmak ve değişimleri sağlıklı bir şekilde takip edebilmek için bazı biohacking uzmanları yılda bir kere, bazıları da yılda birkaç defa kan testi yaptırılmasını önermektedirler.

Vücuttaki olumlu değişimleri gözlemlemek adına, kan değerlerindeki sonuçlar önem kazanmaktadır. Birçok biohacker kan testinin, vücuttaki değişimlerin bilimsel argümanı olarak da önemli olduğunu düşünmektedir. Ayrıca olumlu sonuçları elde eden kişilerin, diyet ve benzeri durumlarda sürece devam etmek için güç kazanmaktadır.

Biohacking Güvenli mi?

Biohacking, vücudun neyi tercih ettiğini ve sağlık sorunlarıyla nasıl mücadele edilmesi gerektiğini ilk sıraya koyan bir yöntemdir. Normal bir takip dışında kan testi, keton seviyelerinin ölçümlerini, bedensel kompozisyon haritalarını çıkarmanın Silikon Vadisi gibi teknolojik alanlara yansıması bu yöntemi giderek yaygınlaştırmaktadır. {12*}

İnsanın sağlıklı olması için gereken doğal yöntemler kadar henüz deneysel aşamada olan birçok tekniği bulunan biohacking, birçok uzman için alışılmadık ve riskli görünmektedir. Ancak temelde kişinin, sağlıklı yaşamak veya sağlığına kavuşmak için elinden gelenin en iyisini yapmaya programlanması, kişisel bir süreç olarak bile faydalı sonuçlar doğurmaktadır. Ayrıca birçok biohacker için bu yöntem bir bilim değil, bir yolculuk olarak tanımlanmaktadır.

Biohacking için hangi yöntemi uygularsanız uygulayın, mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.

Kaynaklar

{1*} https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/1988/01/31/playing-god-in-your-basement/618f174d-fc11-47b3-a8db-fae1b8340c67/?noredirect=on&utm_term=.7c36c72844ba

{2*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2137135/

{3*} https://diybio.org/

{4*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2794292/

{5*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26376619/

{6*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6128599/

{7*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5449130/

{8*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3945587/

{9*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4895748/

{10*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28987038/

{11*} https://bengreenfieldfitness.com/article/fitness-articles/how-to-biohack-workouts/

{12*}  https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2017/sep/04/silicon-valley-ceo-fasting-trend-diet-is-it-safe

Reklam

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu