Boyun Düzleşmesi Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? Boyun düzleşmesi boynun çeşitli nedenlerden dolayı eğri kıvrımını kaybederek düzleşmesi durumuna verilen isimdir. Omurga, normalde boyun, sırt ve bel kısmında kıvrımlı ve S şeklinde görünmektedir. Bu kıvrımları oluşturan eğrilere lordotik (boyun ve alt sırt) ve kifotik (üst sırt) denmektedir. Bu eğrilerin temel görevleri şunlardır;
- Başın ağırlığını desteklemek
- Başı pelvisin üzerinde hizada tutmak
- Esnek şekilde hareket edilmesini ve eğilmeyi sağlamak
- Şoku absorbe etmek
- Vücut yapısını stabil tutmak ve korumak
Omurgada bulunan eğriler vücudun dengelenmesine ve korunmasına, hareketten kaynaklı şokları absorbe etmesine, başın düzgün ve rahat bir şekilde taşınmasına ve leğen kemiği ile uyumlu bir şekilde hizalanmasına ve esnek bir şekilde hareket ederek bükülmesine yardımcı olmaktadır.
Lordosis omurganın doğal lordotik eğrisini ifade etmektedir. Bu eğrinin içe doğru fazla kavisli olmasına lordoz adı verilmektedir. Lordoz bel ve boyun bölgesini etkileyebilmektedir. Bu durum, omurga üzerinde aşırı baskıya sebep olarak ağrılara neden olabilmektedir. Baskılar şiddetli ise ve tedavi edilmezse kişinin hareket kabiliyetini etkilemektedir.
Boyun düzleşmesi tedavisi, eğriliğin ne kadar ciddi olduğuna ve boyun düzleşmesinin nasıl olduğuna bağlı olarak değişmektedir. Birçok boyun düzleşmesi vakasında fizik tedavi ve egzersizler yeterli olabilmektedir. Boyundaki eğriliğin bütünüyle ortadan kalkıp, diğer yöne doğru çıkıntı yapmasına ise servikal kifoz adı verilmektedir. [1*]
Boyun Düzleşmesi Neden Olur?
Boyun düzleşmesinin en önemli nedeni, servikal omurganın dimdik duruyormuş gibi gözükmesine sebep olan anormal eğriliklerdir. Bu eğrilikler bireyin kendi hareketleri veya çeşitli tıbbi durumlardan kaynaklı anormal hal alabilmektedir.
Kişinin kendi davranışları da boyun düzleşmesine sebep olabilmektedir. Uyurken ya da uyanıkken yanlış pozisyonlarda yatmak veya oturmak, uzun süre bilgisayar başında kalmak, çeşitli mesleki koşullar ve tekrarlanan yanlış hareketler boyun düzleşmesine sebep olabilmektedir. [2*] Boyun düzleşmesi her yaşta insanda görülebilmektedir. Bu durumların yanı sıra çeşitli tıbbi durumlar da boyun düzleşmesine sebep olabilmektedir;
- Spondilolistezis: Spondilolistezis, alt omurlardan birinin daha aşağı bölgelerde bulunan kemiklere doğru kaydığı spinal bir durumdur. Genellikle fizik tedavi ya da ameliyat ile tedavi edilebilmektedir.
- Akondroplazi: Akondroplazi, FGFR3 genindeki bozukluklardan kaynaklanan kalıtsal bir cücelik tipidir. Gövde normal büyüklükte iken kol ve bacaklar anormal derecede kısa ve baş normalden daha büyüktür.
- Osteoporoz: Osteoporoz kemik yoğunluğu kaybına neden olan ve kırık riskini artıran bir kemik hastalığıdır. Kemik erimesi olarak da bilinen osteoporoz, kemik yapısı içinde kalsiyum azalmasına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
- Osteosarkom: Çocuk ve gençlerde görülen kötü huylu tümörlerin en yaygın olanıdır. Osteosarkomda hastada gen anormallikleri olduğu bilinmektedir. Osteosarkom genel olarak diz yakınındaki kaval kemiğinde ve uyluk kemiğinde veya omuza yakın olan üst kol kemiğinde gelişen bir kemik kanseri türüdür.
- Obezite: Vücutta sağlığı bozacak ölçüde aşırı ve normal seviyelerin dışında yağ birikimidir. Tip 2 diyabet, kalp hastalığı ve kanser gibi ciddi hastalıklara yakalanma riskini artırmaktadır. [3*]
Özellikle yaşlılıktan dolayı intervertebral disklerde ortaya çıkan dejeneratif disk hastalıkları, omurgadaki disklerin incelmesine ve çökmesine sebep olabilmektedir. Omurgada yaş ile gelen bu değişiklikler kişinin boynunun doğal yapısını ve şeklini değiştirebilir. Zaman içerisinde de boyuna yüklenen ağırlık nedeniyle kişinin duruşunda dengesizliğe neden olabilmektedir. Dejeneratif disk hastalıkları birçok vakada yaşın ilerlemesi ile birlikte daha kötü bir hal almaktadır.
İatrojenik yani tıbbi uygulamaların istenmeyen sonuçları sebebiyle ortaya çıkan bozukluklar boyun düzleşmesinin bir başka nedenidir. Bu uygulamalar arasında en yaygın olanı, omurgadaki basıncı hafifletmek için yapılan laminektomi prosedürüdür. Bu prosedür ile omurgalar arasındaki lamina çıkarılır. Laminanın çıkarılması sinirler için daha fazla alan yaratsa bile, omurlar arasındaki faset eklemlerin düzeninin bozulmasına neden olmaktadır. Bu komplikasyon çoğunlukla prosedür uygulanan yetişkinlerde değil çocuklarda görülmektedir. Başarısız servikal omurga füzyonları da bu duruma yol açabilmektedir.
Bir diğer neden ise konjenital bozukluk yani doğum kusuru olarak da bilinen ve doğuştan gelen bozukluklardır. Doğuştan ters omurga eğrisine yani servikal kifoza sahip olan kişilerin vücutlarında, idrar yolları ile ilgili sorunlar ve böbrek rahatsızlıkları gibi komplikasyonlar da görülmektedir.
Boyun düzleşmesi, omurganın tamamen oluşmaması gibi doğuştan gelen bozukluklar sonucunda da ortaya çıkabilmektedir. Bu durumda omurga anormal şekilde büyür ve omurlar büyüdükçe üçgene benzer şekil almaya başlar. Bu durum bireyin boynunu ve omurlarını doğal görünmeyen bir şekle sokabilmektedir.
Trafik kazası, düşme veya spor yaralanması dahil olmak üzere farklı yaralanma türleri travmaya ve boyun düzleşmesine sebep olabilmektedir. Özellikle boyun omurunu tutan bağlar kopar veya yırtılırsa, omurga öne doğru eğilir ve omurga boşluklarında daralma meydana gelebilir.
Boyun Düzleşmesi Belirtileri Nelerdir?
Boyun düzleşmesinde en sık görülen semptom kas ağrısıdır. Omurganız anormal şekilde kıvrıldığında, kaslarınız farklı yönlere çekilir ve bu da kasların gerilmesine ve kas spazmlarına sebep olur. Boyun düzleşmesi probleminiz varsa, boynunuzda, omuzlarınızda ve sırtınızın üst kısmında şiddetli ağrı hissedebilirsiniz. Boyun düzleşmesi olan kişilerin, boyun ve sırt bölgelerindeki hareket kabiliyetleri de oldukça kısıtlıdır.
Boyun düzleşmesi ile ilgili görülen diğer semptomlar;
- Uyuşma
- Karıncalanma
- Elektrik çarpması gibi hissettiren ağrılar
- İdrar tutamama veya tutmakta zorlanma
- Zayıflık
- Kasları kontrol etmekte zorlanma
Bu belirtiler sinir sıkışması gibi daha ciddi durumların belirtileri de olabilmektedir.
Boyun düzleşmesinin birden fazla belirtisi ve semptomu olabilmektedir. Bu belirti ve semptomlar ilk zamanlarda hafif görülmekte, ilerleyen zamanlarda ise giderek ağırlaşarak kendini göstermektedir.
Boyun düzleşmesi belirtileri arasında, boyun, el ve ayak parmaklarında kas ağrıları ile birlikte sertleşme, hareket kabiliyetinde azalma, baş ağrısı, koordinasyon sorunları, kas zayıflığı, omurga deformitesi (şekil bozukluğu), felç ile mesane ve bağırsak kontrol sorunları bulunmaktadır.
Boyun düzleşmesi olan her birey aynı semptomları göstermez. Özellikle felç, mesane ve bağırsakları kontrol edememe gibi sorunlar yalnızca çok ağır vakalarda, durum tedavi edilmediği takdirde görülmektedir.
Hamile Kadınlarda Lordoz
Birçok hamile kadın sırt ağrısı yaşar ve lordoz, bireyin duruşunda anormalliklere sebep olur. Bu anormallikler karın veya kalçanın dışarıya çıkık şekilde görünmesine sebep olabilmektedir. Araştırmalarda, hamilelik sırasında lordozun, aslında ağırlık merkezini yeniden hizalamak için omurganın kendini ayarlaması ile ortaya çıktığı anlaşılmıştır. [4*]
Hamilelik esnasında yaşanan sırt ağrıları, vücuttaki kan akışının değişmesinden kaynaklanabilmektedir ve ağrılar yüksek ihtimalle doğumdan sonra kaybolacaktır.
Boyun Düzleşmesi Nasıl Teşhis Edilir?
Boyun düzleşmesi teşhisi nasıl konur? Boyun düzleşmesi teşhisi için öncelikle fiziksel muayene yapılması gerekmektedir. Bu muayene sürecinde doktor, kişinin tıbbi geçmişini öğrenmek üzere sorular soracaktır. Bu fiziki muayene sürecinde gözlemlenen belirti ve semptomlara göre doktor, röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MR) veya bilgisayarlı tomografi taraması gibi çeşitli görüntüleme tekniklerinin uygulanmasını isteyecektir.
Boyun düzleşmesi ya da boyun eğriliğinin kişiden kişiye, bireylerin anatomisine göre değişiklik göstermesi sebebiyle kesin bir eğrilik ya da kıvrım ölçüsü yoktur. Genellikle boyun eğrisinin 20 dereceden az veya 40 dereceden fazla olduğu vakalarda boyun eğriliği tanısı konulabilmektedir.
Boyun Düzleşmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Boyun düzleşmesinin tedavisi, rahatsızlığın ortaya çıkma nedenine bağlı olarak değişmektedir. Boyun düzleşmesi olan bireyler genellikle fizik tedaviyle, yaşam tarzı değişiklikleriyle ve gerekli olduğu durumlarda cerrahi müdahaleler ile tedavi edilebilmektedir. Cerrahi müdahalenin gerekli olduğu durumlarda bireyler iyileşme sürecinin ardından normal faaliyetlerini gerçekleştirebilirler, ancak bu gibi operasyonların sonrasında 3 ay kadar boyunluk takmak ve yanlış bir hareket yapmamak çok önemlidir.
Birçok vakada boyun düzleşmesi kişinin davranışlarından kaynaklı ortaya çıkan mekanik bir sorun olduğu için fizik tedavi uygulanması ve duruş alışkanlıklarının değiştirilmesi yeterli olabilmektedir. Boyunluk ve doğal ağrı kesiciler ile birlikte fizik tedavi, boyun eğriliği ve omurilik üzerinde baskı oluşturan başka problemler olmadığı takdirde önerilmektedir.
Boyun Ağrıları Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Boyun ağrıları tedavi edilmezse, sıkça baş ağrısı, kulak çınlaması, baş dönmesi, unutkanlık gibi problemlere sebep olur. Tedavi edilmemiş boyun düzleşmesi, omurlar arasındaki diskleri de bozarak boyun fıtığına neden olmaktadır. Boyun fıtığı, şiddetli boyun, sırt, kol ağrılarına, ellerde uyuşma ve güç kayıplarına yol açmaktadır.
Uzun yıllar devam eden boyun düzleşmesi problemlerinde, boyundaki anatomik yapılara anormal yük binmesi sonucu bozulan kemiklerde, kireçlenme meydana gelir. Bu kemiklerin içinden veya hemen yanından geçen sinirler, kireçlenmeye bağlı oluşan kemik çıkıntılarının baskısı ile geçmeyen ağrılara, uyuşma ve kollarda karıncalanmalara neden olabilir.
Boyun Ağrısı Hangi Bölgeye Vurur?
Boyun düzleşmesi, boyun fıtığı gibi hastalıkların ağrısı, boyun bölgesi haricinde kollara, başa, nadir de olsa bacaklara vurabilmektedir. Hissedilen bu ağrılar sebebiyle bireyin hareketleri kısıtlanabilir ve yürümekte güçlük çekilebilir. Önceden kolaylıkla taşınan yükler taşınmakta zorlanılabilir.
