Salgın Sürecinin İçe Dönük Kişilere Etkileri Nelerdir? Sosyal Mesafe ve Evde Kalma Sürecinde Akıl Sağlığını Korumak İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Salgın sürecinde evde daha fazla kalma ve sosyal ortamlarda mesafeyi koruma durumu, içe dönük bir birey olmaya neden olabilmektedir. Günümüzde birçok insan yalnızlık ve izolasyon duyguları ile mücadele etmektedir. Ancak tüm ailenin birlikte yaşadığı kalabalık odalar, sürekli gürültü ve ses uyarıcılarının olduğu ortamlar olarak bilinmektedir. Böyle bir durumda içe dönük yaşamak, bir reçete olabilmektedir.
İçe dönük yaşayan bireyler, sessizlik ve yalnızlık seven kişiler olarak bilinmektedir. Çalışmalara göre, bireylerin yalnız kalarak çalışması, stres seviyelerini azaltmakta ve rahatlama sağlamaktadır. {1*} Bu durum, kişilerin sosyal ortamda olmaktan hoşlanmadıkları anlamına gelmemektedir. Ancak bu kişilerin, başkaları olmadan ve yalnız kalarak keyifli geçirecekleri zamanlara ihtiyaçları bulunmaktadır.
İçe dönük kişiler, yalnızken daha doğru düşünebildiklerini, kendilerini bu şekilde huzurlu, enerjik ve yaratıcı hissettiklerini ifade etmektedir. Aynı zamanda bu bireyler, sessizliğin düşünmeye olumlu katkı sağladığını ve bunun sağlıklı hissettirdiğini de belirtmektedir. Aile ile vakit geçirilen zamanları ve sosyal toplantıları da seven bu bireyler, zaman zaman enerji ve denge kazanmak için yalnız kalmayı istemektedir.
İçe Dönük Kişilerin Salgın Döneminde Akıl Sağlığını Korumak İçin Yapabilecekleri Şeyler Nelerdir?
İçe kapanık yaşayan bir kişi için küçük bir evde çok fazla kişi ile kapalı kalmak rahatsız edici olmaktadır. Bu gibi durumlarda, özellikle salgın döneminin zorunluluklarını uygulamaya çalışırken yapılması gereken bazı davranışlar bulunmaktadır. Bu davranışlar, akıl sağlığını ve üretkenliği korumak için oldukça önemlidir.
Erken Saatlerde Uyanabilirsiniz
Evde çok kişi ile kapalı kalmanız gerekiyorsa, herkesten önce uyanmak ve sessizliğin tadını çıkarmak oldukça önemlidir. Bu anın tadını çıkarırken bir fincan kahve ya da meyve suyu içmek, meditasyon ya da yoga yaparak sakinleşmek, gününüz için plan hazırlamak mümkündür. Erken kalkmak, bu anlamda yalnız kalmak için ve güne güzel başlamak için gereklidir.
Açık Havada Tek Başınıza Yürüyüşe Çıkabilirsiniz
Açık havada sessizlik içinde yapılan bir yürüyüş enerji kazanmanıza ve rahatlamanıza yardımcı olmaktadır. İsveç’te yapılan araştırma raporlarına göre, insanların sessizlikle huzur bulduğu park ve yürüyüş alanları sağlığa olumlu etkilerde bulunmaktadır. {2*} Bu yürüyüş alanlarına doğa sesleri (kuş cıvıltısı, derenin su sesi gibi) gibi sesler eşlik ediyorsa, sağlık için daha faydalı olduğu düşünülmektedir.
Dışarıda 20-30 dakika arasında yapılan bir yürüyüş, zihni sakinleştirmek, enerji kazanmak ve hem fiziksel hem de bilişsel yetenekleri geliştirmek için oldukça etkilidir. Ayrıca hareketsiz olmaktan kaçınmak, birçok hastalığı da önlemektedir.
Kendinize Ait ve Sınırları Olan Bir Alan Belirleyin
Alan belirlemek kişi için oldukça önemlidir. Özel alan denilen bu bölge, bazı sınırları olan sessiz ve kendinize ait bir alan belirlemeyi içermektedir. Bu alan, rahatladığınız bir ev ofisi, oturma odasında bir okuma köşesi ya da mutfak masasının bir tarafı olabilmektedir. Ayrıca, aile üyelerinden biraz uzaklaştığınız ve yalnız zaman geçirdiğiniz özel bir alan kazanmış olmanız için gereklidir. Örneğin, kendinizi sıkılmış hissettiğinizde ya da biraz molaya ihtiyaç duyduğunuz zaman bu alana gelebilirsiniz. Bu noktada, aile üyelerinin sınırlara saygı duyması ve size alan tanıması da oldukça önemlidir.
Anlamlı İlişkileri Destekleyin
Araştırmalara göre, kaliteli toplumsal ilişkiler içe kapanık kişilerin mutluluğunu etkilemektedir. {3*} Bu durum, içe dönük kişilerin sosyal olmaktan hoşlanmadıkları anlamına gelmemektedir. Yakın arkadaşlar ve küçük topluluklar onların gelişimi için oldukça önemlidir.
İçe dönük kişilerin, anlamlı ilişkiler geliştirmeye çalışması gerekir çünkü bu sayede zihinsel ve duygusal sağlıkları desteklenmektedir. Bu ilişki, telefon görüşmesi, mektup, kısa mesaj ve internet uygulamaları yoluyla yapılabilmektedir. Aile üyelerinden olan eş, anne, baba, çocuk gibi sevdikleriniz ile olan ilişkileri sağlıklı sürdürmek oldukça önemlidir. Bu noktada, aile üyeleri ile masa oyunu oynamak, birlikte film izlemek ya da açık havada birlikte yürüyüşe çıkmak önerilmektedir.
Yemekleri Yalnız Pişirebilirsiniz
Mutfakta yalnız kalmak ve sağlıklı bir yemek hazırlamak çok tedavi edici olabilmektedir. Aile üyeleri ile geçirilen zamanların dışında akşam yemeğini hazırlarken yalnız kalmak gevşeme sağlayabilmektedir. Araştırmalara göre, yemekleri yalnız pişirmek, beslenme düzenini sağlamaya ve motivasyon kazanmaya yardımcı olabilmektedir. Bu amaç ile, mutfağı sakin ve keyifli bir alan olarak kullanmak mümkündür. {4*}
Sıcak Bir Banyo ya da Duş Alın
Uyku Tıbbı İncelemeleri tarafından yayınlanan araştırmaya göre, sıcak bir banyo ya da duş alınmasının uyku kalitesini ve uyku verimliliğini iyileştirdiği sonucu bulunmuştur. Ayrıca uykuya dalma süresini önemli ölçüde kısalttığı da belirtilmektedir. {5*}
Ilık suda banyo yapmak hem uykuya dalmayı kolaylaştırmakta hem de sessiz, rahatlatıcı ve enerji veren bir ortamda kendinize zaman ayırmanıza yardımcı olmaktadır. Daha fazla rahatlama sağlaması için şampuanınıza birkaç damla lavanta yağı eklemeniz ve saç derinize masaj yapmanız önerilmektedir.
Erken Yatmaya Özen Gösterin
Uyumayı planladığınız süreden en az bir saat önce yatağa girmek oldukça önemlidir. Bu zaman dilimi, sessizliğin tadını çıkarmak, rahatlamak ve gevşeme sağlayarak uykuya hazırlanmak için gereklidir. Yatakta geçirilen zamanı kitap okumak, meditasyon yapmak ve müzik dinlemek için kullanmanız da mümkündür.
Daha fazla rahatlama sağlamak için, rahat yastık ve battaniyeler alınması ya da oda spreyi olarak lavanta, papatya, buhur gibi uçucu yağların kullanılması önerilmektedir. Uyuma öncesi bu süre boyunca telefon kullanmamak, sosyal medyada gezmemek ve olumsuz ya da üzücü programları izlememek oldukça önemlidir. Dinlendirici bir uyku ve enerjik bir sabah için sakinleştirici bir ortam yaratmak gerekmektedir.
Akıl sağlığınızı korumak ve olumlu bir ortam sağlamak için her gün birkaç yalnız etkinlik yapmanız ya da sakinleştirici alışkanlıklar uygulamanız önerilmektedir. Bu aktiviteleri rutininizin bir parçası haline getirmek, dengeyi yeniden kurmanıza ve ailenizle geçirdiğiniz bu zamanı en iyi şekilde değerlendirmenize yardımcı olmaktadır.
Kaynaklar
{1*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29072531/
{2*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30621011/
{3*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4614904/
{4*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5862744/
{5*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31102877/