Mikrodalga Fırınlar Güvenli Midir? Yiyecekler Nasıl Etkilenir?

Mikrodalgalar güvenli midir? Günümüzde birçok evde mikrodalga fırın bulunur ve sıklıkla kullanılır. Bununla birlikte, yiyecekleri ısıtmak için elektromanyetik radyasyon kullandığı için mikrodalga fırınların güvenli olup olmadığı tartışmalı bir konudur.

Mikrodalgalar Nasıl Çalışır?

Mikrodalgalar, elektromanyetik spektrumun bir parçası olan yüksek frekanslı radyo dalgalarıdır. Radyo dalgaları, yiyecekler gibi su içeren maddeler tarafından emilir. Mikrodalgaların yaydığı dalgalar çıplak gözle görülmez. Yiyecekler ısıtıldığında, radyo dalgaları moleküllerin titreşmesine neden olarak ısı oluşturur.

Yiyecekleri ısıtmaya ek olarak, TV yayıncılığı, telekomünikasyon (cep telefonları dahil) ve navigasyon araçları için de mikrodalgalar kullanılır. Mikrodalga fırınlar elektromanyetik radyasyon kullanmasına rağmen, X-ışınlarından farklı olarak iyonlaştırıcı olmayan bir radyasyon yayarlar.

Elektromanyetik radyasyon hakkında daha fazla bilgi almak için Elektromanyetik Radyasyon Nedir? Zararları Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.

Mikrodalga Fırınlar Güvenli midir?

Dünya Sağlık Örgütü mikrodalga fırınları, üreticinin talimatlarına göre kullanıldığında güvenli ve kullanışlı olarak tanımlar. Radyo dalgaları sadece fırının içine yayıldığı için mikrodalga fırınlar güvenlidir. Bir mikrodalga fırının çalışması için kapağının kapalı olması gerekir, bu da diğer canlıların radyo dalgalarına maruz kalmasını önemli ölçüde engeller. Ancak hasarlı, arızalı veya kirli bir mikrodalga dalgaların sızmasına neden olabilir. {1*}

Mikrodalgalara maruz kalma durumunda mikrodalga enerjisi vücut tarafından emilir ve dokularda ısı üretir. Mikrodalga enerjisi özellikle göz gibi yüksek sıcaklıklara karşı savunmasız vücut bölgeleri tarafından emilirse ısı hasarı oluşur. Military Medical Research’te yayınlanan bir araştırma, elektromanyetik radyasyonun organizmalar tarafından emilebildiğini ve bu radyasyonun bir dizi fizyolojik ve işlevsel değişikliğe neden olduğunu gösterir. {2*}

Çalışmalar, mikrodalga radyasyonunun merkezi sinir sisteminde öğrenme bozuklukları, hafıza problemleri ve uyku bozuklukları gibi olumsuz reaksiyonlara neden olabileceğini gösterir. Bununla birlikte, mikrodalga radyasyonunun yan etkileri, evdeki bir mikrodalga fırından çok daha yüksek bir frekansa maruz kalındığı durumlarda ortaya çıkar. Örneğin; bir televizyon verici istasyonunda mikrodalgalara endüstriyel olarak maruz kalmak baş ağrısı, yorgunluk ve uykusuzluk gibi semptomlara neden olur. Ancak bu insanlar, kapağı kapalı bir mikrodalga fırına kıyasla çok daha yüksek frekanslara maruz kalırlar.

Journal of Radiological Protection’da yayınlanan bir araştırma, mikrodalga fırınlar radyasyon sızdırsa bile maruziyetin uluslararası standartlar tarafından belirlenen sınırdan çok daha az olacığını ve bu nedenle zararlı bir etkisinin olmayacağını savunur. {3*}

Mikrodalga Yiyeceklere Zarar Verir mi?

Yiyecekler yüksek sıcaklıklarda pişirildiğinde veya ısıtıldığında içindeki bazı besin öğeleri kaybolur. Mikrodalga fırınlar ise yiyecekleri genellikle hızlı bir şekilde ve düşük sıcaklıklarda ısıtır. Bu nedenle, gıdaları kaynatmak, kızartmak veya fırında pişirmekten daha sağlıklı olduğu düşünülür.

Gıda ve Tarım Bilimi Dergisi’nde 2003 yılında yayınlanan bir araştırma, brokolinin yüksek basınçlı kaynatma, düşük basınçlı kaynatma, buhar ve mikrodalga ile ısıtıldıktan sonra fenolik bileşik içeriğini değerlendirmiştir. Brokoli mikrodalgada ısıtıldığında flavonoidlerin %97’si kaybolmuştur. Buharda pişirilen brokoli ise minimum düzeyde fenolik bileşiği koruyabilmiştir. {4*}

Polonya’da 2002 yılında gerçekleştirilen bir araştırma ise hem geleneksel hem de mikrodalga ısıtmanın ringa balığı filetolarındaki omega-3 yağ asidi içeriğini azaltmadığını göstermiştir.

PLos One’da 2013 yılında yayınlanan başka bir araştırma, süt ve portakal suyunu mikrodalgada ısıtmanın birçok açıdan geleneksel ısıtma yöntemlerine eşdeğer olduğunu kanıtlamıştır. Ancak araştırmacılar, mikrodalgada pişirilen sütün renginin farklı olduğunu tespit etmiştir. Sonuç olarak, mikrodalga fırının her yiyecekte farklı etkiler gösterme eğiliminde olduğu tespit edilmiştir. {5*}

Journal of Food Science’da 2015 yılında yayınlanan bir araştırma, X ışınlarından farklı olarak, mikrodalgaların vücuda zarar veren serbest radikallere sebep olmadığı ve moleküler bağları bozmadığını kanıtlamıştır. Araştırmacılar, mikrodalgaların gıdalar üzerindeki etkisinin enerji dönüşümünden kaynaklandığını düşünür. {6*}

Yapılan çalışmalar sonucunda mikrodalgaların güvenli olup olmadığı konusunda fikir birliği sağlanamamıştır. Ancak mikrodalgada ısınan gıdalar besin değerlerini koruduğu için genellikle sağlıklı bir seçenek olarak görülür.

Mikrodalga Kullanırken Dikkat Edilecekler Nelerdir?

Mikrodalga kullanırken radyasyon maruziyetini azaltabileceğiniz bazı güvenlik ipuçları vardır.

Mikrodalganın Sızdırmadığından Emin Olun

Modern mikrodalga fırınlar, elektromanyetik radyasyonun sızmasını engellemek için kapı contaları, güvenlik kilitleme cihazları, metal kalkanlar ve metal ekranlar gibi birkaç öğeye sahiptir. Mikrodalgaları fırının içinde tutmak için güvenlik elemanlarının düzgün çalıştığından emin olmanız gerekir. Örneğin; mikrodalga kapısı doğru şekilde kapanıp kilitlenmiyorsa, tamir etmeden kullanmayın.

Mikrodalgadan En Az Bir Adım Uzak Durun

Araştırmalar, yayılan güç yoğunluğunun mesafe ile azaldığını gösterir. Bu nedenle, mikrodalga fırının hemen yanında durmamanız veya yüzünüzü pencereye yaklaştırmamanız gerekir. {7*}

Plastik Kapları Mikrodalgaya Koymayın

Plastik kaplarda bulunan ftalatlar ve BPA gibi zararlı bileşikler ısıtıldığında yemeğe sızabilir. Bir plastik kabın “mikrodalgaya uygun” kabul edilebilmesi için bu kimyasalları içermemesi gerekir. Güvende olmak için, yiyecekleri plastik yerine cam veya seramik kaplarda ısıtın.

BPA zararlı hakkında daha fazla bilgi almak için BPA Toksik Etkileri Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.

Sıvıları Isıtırken Dikkatli Olun

Mikrodalgada sıvı ısıtırken, yanmayı önlemek için kaseyi veya bardağı tutarken çok dikkatli olun. Sıvılar, hareket ettirildiğinde aniden kaynayabilir ve hatta beklenmedik bir şekilde patlayabilir.