Miyalji, kas ağrıları olarak tanımlanan son derece yaygın bir rahatsızlıktır. Vücudun önemli bir bölümünü kas dokusu oluşturur. Vücudu saran kas dokusu nedeniyle, miyalji rahatsızlığı vücudun her yerinde hissedilebilir. Miyalji rahatsızlığı sonucu oluşan ağrılar, sadece yumuşak dokular olan kaslarda görülmez. Aynı zamanda, kemikleri ve organları birbirine bağlayan bağlarda da görülebilir. Bu bağlar, tendon ve fasya adı verilen kaslara ait vücudun önemli bileşenleridir. Kas ağrıları, günlük hareket kabiliyetimizi etkiler ve fiziksel aktivitelerin yapımını zorlaştırır. Miyalji rahatsızlığı, yaşam kalitesinin önemli ölçüde azalmasına yol açar. [1*]
Miyalji Neden Olur?
Günlük yaşam içerisinde miyaljiye neden olabilecek birden fazla durumla karşılaşılabilir. Fakat kas ağrıları yaşayan kişiler, ağrılarının sebebini kolayca tespit edebilirler. Çünkü çoğu miyalji rahatsızlığının altında yatan sebepler; çok fazla stres, gerginlik veya fiziksel aktiviteden kaynaklı durumlardır. Bu durumlardan herhangi biri içerisinde bulunup kas ağrısı yaşayan kişiler, ağrılarının nedenlerini sorgulamalıdır.
Miyaljinin bilinen bazı yaygın nedenleri şunlardır:
- Vücudun bir veya daha fazla bölgesinde meydana gelen kas gerginliği
- Fiziksel aktiviteler esnasında kasların aşırı kullanılması
- Genellikle kişiyi fiziksel olarak zorlayan iş veya egzersiz yapma durumunda kasların incinmesi
- Egzersiz ya da spor yaparken ısınma ve soğuma hareketlerini yapmamak gibi nedenler kişilerin miyalji rahatsızlıklarını yaşamasına neden olur.
Miyaljiye neden olabilecek bazı tıbbi durumlar şunlardır;
- 3 aydan daha uzun süre hissedilen ağrılar nedeniyle oluşan fibromiyalji
- Kronik olarak yorgun hissetme sendromu
- Fasya adı verilen kas bağ dokularında iltihap oluşumuna neden olan miyofasyal ağrı sendromu
- Grip, çocuk felci gibi bakteriyel enfeksiyonlara bağlı oluşan durumlar
- Lupus, dermatomiyozit ve polimiyozit gibi otoimmün bozukluklar
- Statinler, ACE inhibitörleri gibi bazı ilaçların kullanımına bağlı durumlar veya kokain kullanımı
- Hipotiroidizm veya hipertiroidizm gibi tiroid bezine bağlı problemlerin oluşturduğu durumlar
- Düşük potasyum (hipokalemi) düzeyine bağlı olarak oluşan durumlar miyaljiye neden olabilecek olan tıbbi durumlardır.
Miyalji Belirtileri Nelerdir?
Miyalji rahatsızlığı, doğrudan hissedilebilen ve gözlemlenebilen belirtilere sahiptir. Bu belirtiler; kas krampları ve eklem ağrıları şeklinde kendisini gösterir. Kas krampları ve eklem ağrıları, vücudun belirli bir bölgesinde hissedilebileceği gibi birden fazla bölgede aynı anda da hissedilebilir. Ağrıların yoğun olarak hissedildiği bölgeler, kişinin yaşadığı miyalji rahatsızlığının merkezi bölgeleridir. [2*]
Miyalji Tanısı Nasıl Konur?
Miyaljide tanı, semptomların ve ağrıların farklı deneyimlenme biçimleri nedeniyle zor olabilir. Miyalji tanısı, kas krampları ve eklem ağrısı gibi belirtilerin dikkatli klinik değerlendirmelerini gerektirir. Temel tanı için yapılabilecek tetkikler; ayrıntılı bir tıbbi öykü ve fiziki muayene, laboratuvar testleri, egzersiz testi, nörofizyolojik muayene ve sinir iletim çalışmalarını içerir.
Miyaljide tanı koymak için;
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
- Ultrason
- Kas görüntüleme
- Kardiyak ve pulmoner teşhis
- Kas biyopsisi ve genetik analiz gibi detaylı tanı çalışmaları gerekebilir. [3*]
Miyalji Tedavisi Nasıl Yapılır?
Miyalji; kasları, sinirleri ve kas-sinir arasındaki bağlantıları etkileyen çoğu hastalığın altında yatan önemli bir rahatsızlıktır. Miyalji tedavisi öncesinde mutlaka ağrılara neden olan unsurlar tespit edilmeli ve bu unsurlar ortadan kalktığında ağrıların geçip geçmediğine bakılmalıdır.
Miyaljiye yönelik yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleri, ağrıların ve şikayetlerin dindirilmesine yönelik semptomatik tedavilerdir. Miyaljinin semptomatik tedavisi, klasik ağrı kesici ilaçları (parasetamol, NSAID’ler) ve kas gevşeticilerini içerir. Kas gevşeticileri, çoğunlukla kramplar ve kas gerginliği için kullanılır. Kas gevşeticileri, yorgunluk ve bağımlılık riski gibi yan etkileri nedeniyle düzenli olarak kullanılmamalı, rahatsızlık geçtikten sonra kullanımı bırakılmalıdır. Kas gevşeticilerine benzer etki yaratabilecek olan antidepresanlar da tedavilerde kullanılmakta ve birçok hastada rahatsızlığın giderilmesinde etkili olabilmektedir. Ayrıca kas ağrılarını azaltmak için buz ve ısı uygulaması, sıcak veya soğuk tedavi de denebilen tedavi yöntemi de uygulanabilmektedir. Bunların yanında fizyoterapiye engel oluşturabilecek bir rahatsızlığı olmayan tüm hastalara fizyoterapi önerilir.
Çoğu zaman hastalarda miyaljiyle birlikte, kas iltihabı anlamına gelen miyozit de oluşabilir. Bu durumda miyalji tedavisine, miyozit tedavisi de eşlik eder. Miyozit tedavisi; kas gücünü arttırmayı, kas ağrılarını azaltmayı ve miyaljiye neden olabilecek kas dışındaki belirtileri iyileştirmeyi amaçlar. Bunun için bağışıklık sistemini arttırıcı vitaminler kullanılır. Aynı zamanda kas iltihabını gidermeye yönelik ilaçlar kullanılır. [4*]
Miyalji ve Fibromiyalji Arasındaki Farklar Nelerdir?
Miyalji ve fibromiyalji arasındaki en temel fark, ağrıların yaşanılma süresi ve şiddetidir. Fibromiyalji, uzun süreli (kronik) olarak yaşanılan miyalji sendromudur. Fibromiyalji, kas ağrılarına eşlik eden bir ya da birden fazla belirtiyle kendisini gösterir.
Fibromiyaljiyi, miyaljiden ayırt edebilmenize yarayacak temel belirtiler şunlardır:
- Uzun süreli hissedilen ve kas ağrılarına eşlik eden yorgunluk
- Uyku problemi
- Uzun süre uyku sonrası bile yorgun hissetmek (onarıcı olmayan uyku)
- Baş ağrısı
- Depresyon
- Kaygı
- Odaklanmada veya dikkat etmede yaşanılan zorluk
- Alt karın bölgesinde hissedilen şiddetli ağrı veya donuk ağrı
- Göz kuruluğu
- İnterstisyel sistit gibi mesane problemleri
Ağrılar, fibromiyalji için önemli ayırt edici semptomlardır. Ağrılar miyaljideki gibi vücudun çeşitli kaslarında ve diğer bölgelerinde hissedilse de miyaljiden farklıdır.
Bu ağrılar, hafif bir ağrıdan, giderek yoğunlaşan ve neredeyse dayanılmaz bir rahatsızlığa varıncaya kadar devam eden ağrılardır. Ağrıların şiddeti ve yoğunluğu, günden güne farklı bir seyir izler.
Fibromiyalji, anormal bir sinir sistemi tepkisinden kaynaklanıyor gibi görünmektedir. Vücudunuz normalde acı vermemesi gereken şeylere de aşırı tepki verebilir ve ağrıyı vücudunuzun birden fazla bölgesinde hissedebilirsiniz.
Fibromiyalji, miyaljiden farklı olarak duygularınızı ve enerji seviyenizi de etkileyebilir. Fibromiyalji rahatsızlığı yaşayan kişilerde, beyin ve sinirler normal ağrı sinyallerini yanlış yorumlayabilir veya aşırı tepki verebilir. Bunun nedeni beyindeki kimyasal bir dengesizlik veya beyindeki anormallik olabileceği gibi kronik hale gelen ağrıların, merkezi ağrı duyarlılığını etkilemesi de olabilir.
Bununla birlikte, mevcut araştırmalar hala fibromiyalji için kesin bir neden belirlememektedir. Araştırmalar, bu durumu ve kökenini daha iyi anlamak için devam etmektedir. Son araştırmalara göre, fibromiyaljiye neden olan belli başlı durumlar; doğrudan ağrıları tetikleyici aktiviteler veya enfeksiyonlar, travma ve stres gibi uzun süre yaşanılan durumlar, genetik yatkınlık (kalıtsal özellikler) gibi durumlardır. [5*]
Miyalji Nasıl Geçer?
Miyalji rahatsızlığı yaşayan kişiler, genellikle evde yapabilecekleri bazı tedavi yöntemleriyle ağrılarını dindirebilirler. Özellikle yaralanmalardan ve kasların aşırı kullanımından kaynaklı olarak oluşan kas rahatsızlığını gidermek için kişilerin alabileceği bazı önlemler şunlardır:
- Vücutta ağrının yoğun olarak hissedildiği bölgeyi ya da acı çekilen bölgeyi dinlendirmek
- Ağrı kesici almak
- Ağrıyı hafifletmek için etkilenen bölgeye buz uygulamak [6*]
Kas ağrılarından kurtulmayı ve miyalji rahatsızlığının geçmesini sağlayabilecek diğer önlemler ise şunlardır:
- Kasları hafifçe germek
- Kas ağrısı geçene kadar ağır fiziksel aktivitelerden ya da kasların aşırı kullanımını gerektirebilecek durumlardan kaçınmak
- Kas ağrıları yaşarken ağırlık kaldırmaktan kaçınmak
- Kaslarınızın dinlenmesi için kendinize zaman vermek
- Yoga ve meditasyon gibi stres giderici ve gerginliğinizi atıp rahatlamanızı sağlayabilecek aktivite ve egzersizler yapmak. [7*]
Miyalji Geçer Mi?
Miyalji rahatsızlığında hissedilen ağrının özelliğini bilmek çok önemlidir. Ağrı yaygın mı yoksa odak mı, egzersizden sonra mı yoksa fiziksel dinlenme sırasında mı ortaya çıkıyor, gibi ağrının özelliğinin anlaşılmasını sağlayacak sorular sorulmalıdır. Bu sorular, miyalji rahatsızlığının boyutu hakkında ve hangi tedavi yöntemlerinin izleneceğine dair ipuçlarını verir. Kas ağrıları bazen evde tedavi yapılabilecek yöntemlerle geçmeyip daha uzun süreli ya da kronik olarak yaşanılan ağrılar haline gelebilir. 3 ay veya daha uzun süredir yaşanılan yaygın ağrılar fibromiyalji halini alabilir. Bu gibi durumlarda evde yapılan basit tedavi yöntemleri, altta yatan nedeni ele almak için yeterli değildir.
Miyalji, vücudunuzun size verdiği önemli bir işaret olabilir. Özellikle uzun bir süre devam eden ve geçmeyen miyalji, vücudunuzda bir şeylerin yolunda gitmediğine dair dikkate alınması gereken bir işarettir.
Aşağıdaki durumlar sizde var ise doktorunuza başvurmalısınız:
- Birkaç günlük evde tedaviden sonra geçmeyen ağrılar
- Belirgin bir neden olmaksızın ortaya çıkan şiddetli kas ağrısı
- Derideki döküntü ile birlikte ortaya çıkan kas ağrısı
- Kene gibi örümceklerin ısırmasından sonra oluşan kas ağrısı
- Kızarıklık veya şişlik eşliğinde seyreden miyalji
- İlaç değişikliğinden hemen sonra ortaya çıkan ağrı
- Yüksek sıcaklığa maruz kaldıktan sonra ortaya çıkan ağrı
Aşağıdaki durumlar ise tıbbi bir acil durumun işareti olabilir. Kas ağrılarıyla birlikte aşağıdakilerden herhangi birini yaşarsanız, mümkün olan en kısa sürede hastaneye gitmeniz gerekmektedir;
- Vücutta ani şekilde ortaya çıkan su tutulması veya idrar hacminde belirgin azalma
- Yutmada zorluk çekmek
- Kusma veya yüksek ateş
- Nefes alışverişinde hızlanma veya azalmaya bağlı nefes takibini yapmakta zorlanmak
- Boyun bölgesinde oluşan sertlik
- Zayıflayan kaslar
- Vücudun ağrılardan etkilenen bölgesini hareket ettirmede zorlanma ya da hareket ettirememe
Ek Bilgi: Uzun bir süre hissedilen kas ağrıları; gerginlik ve fiziksel aktiviteden başka bir nedenden dolayı da kaynaklanıyor olabilir. Bu durumda doktorunuz kas ağrınızı tam olarak nasıl gidereceğiniz konusunda size tavsiyede bulunacak en iyi kişi olacaktır. İlk öncelik, birincil durumu tedavi etmek olacaktır.
Miyalji Egzersizleri
Özellikle aktifseniz veya egzersiz yapmaya yeni başladıysanız, ara sıra hissedilen kas ağrıları normaldir. Vücudunuzu dinleyin ve kaslarınız ağrımaya başladığında aktivite yapmayı bırakıp bir süre egzersiz yapmaya ara verin. Kas yaralanmalarını önlemek için ağrıya neden olan aktiviteleri ya da ağır gelen aktiviteleri yapmayı bırakıp yeni aktivitelere başlayın.
Kas ağrılarınıza, gerginlik veya fiziksel aktivite neden oluyorsa, gelecekte yaşanabilecek kas ağrılarının riskini azaltmak için şu önlemleri alın:
- Fiziksel aktiviteye girmeden önce ve antrenmanlardan sonra kaslarınızı gerin
- Tüm egzersiz seanslarınıza, her biri yaklaşık 5 dakika olacak şekilde bir ısınma ve soğuma süresi ekleyin, ısınma ve soğuma hareketleri yapmayı unutmayın.
- Optimal kas tonusu yani ideal kas uzunluğu ve sağlığına sahip olmak için egzersiz yapın
- Kas gerginliği veya kas ağrıları yaşama riskine sokan bir ortamda ya da duruşunuzu bozan bir masada çalışıyorsanız; düzenli olarak kalkın ve kaslarınızı gerin ve yürüyün.
Miyalji ile Hangi Bölüm İlgilenir?
Miyalji, yani kas ağrısı şikayeti nedeniyle hastaneye gidildiğinde ilk başvurulabilecek bölüm dahiliye bölümüdür. Kas ağrıları, birçok romatizmal hastalıkların nedeni olabileceği için genel bir bölümle yani dahiliye bölümü ile başlamak rahatsızlığın giderilmesi için hızlı çözüm yolu sağlayabilir. Dahiliye uzmanları miyaljinin altında yatan sebeplere göre gerekli tedaviyi uygular ya da şikayetlerin özelliklerine göre başka ilgili bölümlere yönlendirme yapabilirler.
Dahiliye doktoru genellikle hastayı, romatoloji uzmanına ya da fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına sevk eder. Miyalji rahatsızlığı multidisipliner bir tedavi ve bakış açısını gerektirir. Miyalji nedeniyle oluşan ağrıların ve ilgili şikayetlerin hangi bölgede yoğun olarak hissedildiği önemlidir. Bu belirtilerin ve semptomların oluşturduğu tıbbi öykü, tedavi sürecinde müracaat edilmesi gereken ilgili bölüm ve doktorun belirlenmesinde yardımcı olabilir. [8*]
