Diş beyazlatmanın 6 doğal yolu nedir? Dişler zaman geçtikçe sararmaya ve rengini kaybetmeye başlar. Özellikle yaşlandıkça dişlerdeki sarı renkler daha koyu görünmeye başlayabilir. Dış mine tabakası aşındıkça, altındaki sarı dentin tabakası görünür hale gelmeye başlar. Dentin, dış mine tabakasının altındaki ikinci kalsifiye doku tabakasıdır.
Diş beyazlatma ürünlerinin yol açtığı diş hasarına odaklanan birçok araştırma var. Fakat, çoğu araştırma beyazlatıcıların dişin en dış kısmı olan mineye verdiği zararları ele alıyor. 2019’da yapılan yeni araştırmalar bu kez beyazlatma şeritlerinin minenin altındaki alanı nasıl etkilediğine odaklandı.
Dişler Neden Sararır?
Dişler, hem dişin sert ve beyaz yüzeyinde (emaye) hem de diş yapısının daha derin yerlerinde oluşan lekeler nedeniyle sararır ve genelde kahverengi ya da bej bir görünüm alır.
Diş minesinin altında, mine inceldiği zaman daha görünür hale gelen ve dentin adı verilen uçuk kahverengi bir madde bulunur. Bu durum pek çok yetişkin için yaygın bir durumdur. Diş erozyonu (diş aşınması), diş yüzeyinden asit veya şelasyon ile kimyasal olarak aşınan dişin sert dokusunun kronik kaybından kaynaklanmaktadır. Diş minesinin incelmesinin sebepleri arasında yaşlanma, genetik, diş erozyonu ve lekelenmeye sebep olan gıdalar yer almaktadır. Bu sağlıksız alışkanlıkların çoğu aynı zamanda diş eti hastalığı riskini de artırır. {1*}
Dişlerin sararmasının veya kahverengi olmasının birçok sebebi vardır:
- Çok fazla kahve veya çay tüketmek
- Sigara içmek
- Yaşlılık
- Asit oranı çok yüksek olan işlenmiş gıdalar tüketmek
- Ağız kuruluğu
- Ağızdan nefes alıp burundan nefes vermek
- Aşırı antibiyotik kullanımı
- Aşırı florür tüketimi
- Genetik faktörler
Diş Polikliniklerinde Yapılan Diş Beyazlatma İşlemleri
Diş polikliniklerinde yapılan diş beyazlatma işlemleri ‘Power Bleaching’ olarak adlandırılmaktadır. Bu yöntemde dişler, alanında uzman doktorların yardımıyla doğal renklerine kavuşturulmaktadır. Bu yöntemde dişleri beyazlatmak için özel olarak üretilen solüsyonlar kullanılmaktadır. Beyazlatma sırasında kullanılan bu solüsyonlar dişlerinize sürüldükten sonra bir ışık yardımı ile dişlerinizi beyazlatmak için kullanılmaktadır. Bu sayede dişleriniz 4-5 kat daha fazla beyazlatılabilmektedir. En güvenilir ve en hızlı şekilde sonuç veren yöntemdir.
Polikliniklerde rahatça yaptırabileceğiniz diş beyazlatma yöntemleri sonuçları ne kadar iyi olursa olsun dişlere ve diş etlerine zarar verebilmektedir. Doğal yöntemlerle dişlerinizi beyazlatmak diş sağlığınız açısından daha faydalı olacaktır.
Doğal Yollarla Diş Beyazlatma Yöntemleri Nelerdir?
İnsanların yaklaşık yüzde 18’i dişlerinin sarı görünümünden şikayetçi olmaktadır. Toplumda çoğu insan için güzel dişlere sahip olmak çok önemlidir, bu nedenle evde ağız bakımı için beyazlatıcı macun veya diş beyazlatma tedavilerine yönelen insanların sayısı giderek artmaktadır. Dişler, genellikle insanların ilk fark ettiği şeylerden biridir ve dişler hem sağlığın hem de güvenin bir işaretidir.
Bazı insanlar, dişlerini ne kadar fırçalarsa fırçalasınlar, kahve, çay veya sigara gibi alışkanlıklar yüzünden dişlerinde lekeler oluşur. Çoğu zaman sarı veya kahverengi dişler daha büyük sorunlara işaret etmektedir. Bazı durumlarda sağlıksız diş etleri, ince diş minesi ve genel olarak kötü diş bakımı, belli başlı sorunlara yol açabilmektedir. Böyle durumlarda sadece tek başına dişleri beyazlatmak, dişleri ve diş etini iltihap gibi hastalıklardan korumaya yardımcı olmaz. Bu nedenle, sadece fiziksel olarak dişlerin beyaz görünmesi değil aynı zamanda dişin ve diş etinin sağlıklı olması da çok önemlidir.
Diş Hekimliği IQ sitesinde rapor veren bir diş hekimi, diş renginin diş sağlığı ile çok az ilgisinin olduğunu ve daha beyaz dişlerin daha sağlıklı olmadığını söylemektedir. Ancak tüketici algısına göre, daha beyaz dişlerin daha sağlıklı olduğu yönünde genel bir düşünce vardır. {2*}
Bütün bunların yanında ağız sağlığını iyileştirirken aynı zamanda dişleri doğal olarak beyazlatmaya yardımcı olan bazı yöntemler bulunmaktadır. Doğru diş macunu, düzenli fırçalama ve diş ipi kullanımı, kabartma tozu, hindistan cevizi yağı, diş sağlığına uygun beslenme, anti bakteriyel koruma gibi yolları bu yöntemlerden birkaçını oluşturmaktadır.
Dişleri doğal olarak beyazlatmanın en iyi yolu, bir şeyler yiyip içtikten sonra dişleri uygun bir macunla fırçalamaktır. Sigara içmekten kaçınmak, çok fazla kahve veya soda tarzı içecekler tüketmemek, genel olarak ağız sağlığını iyileştirmektedir ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları, dişlerin sararmasını önler. Bu tarz içecekleri pipetle içmek veya bir şeyler yedikten ya da içtikten sonra su tüketmek, diş üzerindeki lekelerin daha az oluşmasına yardımcı olur.
Çoğu yiyecek dişte leke yapmaz, ancak aşırı şekilde kahve veya sigara tüketimi, zamanla diş minesinin incelmesine ve lekelenmesine sebep olur. Bu durumda doğal tedavileri denemenin yanı sıra, dişleri üç ayda bir temizletmek daha etkili olmaktadır.
Diş Beyazlatmanın 6 Doğal Yolu Nedir?
Dişlerin beyazlığı için en önemli şeyin önlem almak olduğunu söyleyen Dr. Burhenne’e, doğal çözümlerin daha güvenilir olduğunu da ekliyor. Bu çözümler beyazlatıcılar kadar hızlı ve etkili değildir ama beyazlatıcılar kadar hasar bırakmamaktadır.
Birçok insan dişlerinin sararmasında en büyük suçu kahvede bulur. Ancak Dr. Burhenne’e göre en büyük etken ağız kuruluğudur. Dişler de vücudun diğer bölgeleri gibi kuruluk yaşar. Bunu önlemek ve dolayısıyla da diş sararmasının da önüne geçmek için hidrasyon ve burundan nefes alma yöntemlerini deneyebilirsiniz.
1. Hindistan Cevizi Yağı Kullanmak
Dişlere Hindistan cevizi yağı sürmek doğal bir diş beyazlatma görevi görmektedir. Bazı insanlar dişlerini fırçaladıktan sonra hindistancevizi yağı uygulayarak dişlerinin daha beyaz ve genel olarak daha sağlıklı olduğunu onaylamıştır ve çoğu insan bunu tavsiye etmektedir.
Bir kaşık hindistancevizi yağını beş ila yirmi dakika boyunca ağızda çalkalamak ya da hindistancevizi yağını diş fırçasına damlatıp dişleri fırçalamak dişleri beyazlatmak için yeterli olmaktadır. Hindistan cevizi yağı antimikrobiyal özelliklere sahip olduğu için diş etlerini korur ve temizler.
Journal of Contemporary Dental Hygiene’de yer alan bir araştırmaya göre, “Hindistancevizi yağı tedavisi doğal, güvenlidir ve hiçbir yan etkisi yoktur. Bu nedenle ağız hijyenini korumak için evde doğal bir koruyucu tedavi yöntemi olarak kullanılabilir.” {3*}
Hindistan cevizinin diğer faydalarını öğrenmek için Hindistan Cevizinin 7 Faydası yazımızı okuyabilirsiniz.
2. Elma Sirkesi Kullanmak
Doğal bir antibiyotik ve diş macunu olarak da bilinen elma sirkesi, dişlerdeki inatçı lekeleri de çıkartmaktadır. Sirke, kahve ve nikotin yüzünden oluşan sarı lekeleri yok eder.
Elma sirkesi, mikropları öldürür ve aynı zamanda yararlı probiyotik bakterilerin büyümesini destekleyen asetik asit, potasyum, magnezyum, probiyotikler ve enzimler gibi bileşikleri içermektedir. Doğal olarak asidik olduğu için dişlere yapışan plak veya diğer maddelerin parçalanmasına yardımcı olur. Elma sirkesinin pH’ı dişlerdeki lekeleri temizler ve bu da doğal olarak dişlerin beyazlamasını sağlamaktadır. {4*}
Elma sirkesi kullanarak diş beyazlatmak için ortalama en az 1 ay boyunca düzenli şekilde kullanmak gerekir. Ancak sirkenin yapısı asidik olduğu için çok sert şekilde diş fırçalamak veya çok fazla miktarda kullanmak, dişlerde mine kaybına yol açmaktadır. Elma sirkesi ile diş fırçaladıktan sonra, normal bir diş macunu ile dişleri tekrar fırçalamak ağız sağlığı için önemlidir.
Elma sirkesi hakkında daha fazla bilgi almak için Elma Sirkesinin Faydaları Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.
3. Çilek ve Diğer Sağlıklı Gıdaları Tüketmek
Operatif Diş Hekimliği’nde yürütülen ve 2015 yılında yayınlanan bir araştırma, organik çilek – kabartma tozu karışımının dişlerdeki yüzeysel kalıntıları giderirken, aslında dişleri beyazlatmadığı ve lekeleri temizlemediğini gözlemlemiştir. {5*}
Ayrıca bu karışım, çilekteki sitrik asidin aşındırıcı etkisi nedeniyle mikro sertlik olarak bilinen dişlerin yüzey sertliğini yüzde 10’a kadar azaltmıştır.
Meyveler, diş sağlığına fayda sağlayabilecek birçok faydalı antioksidan ve diğer bileşikleri içermektedir, ancak diş sağlığına etkisi kullanım miktarına göre değişkenlik gösterir. Fazla kullanımda diş yapısına zarar vermektedir. Diş etlerini ve dişleri güçlendirmenin yanında hastalıklardan ve yaşlanma belirtilerinden uzak tutmaya yardımcı olan yiyecekler vardır: {6*}
- Yoğurt veya çiğ süt gibi kalsiyum kaynakları
- Yeşil yapraklı sebzeler
- Elma, armut, muz gibi magnezyum ve potasyum oranı yüksek gıdalar
- Organik yumurta
- Tatlı patates
- Havuç veya kabak
- Kereviz
- Ceviz, badem ya da fındık
- Mantar
4. Karbonat ile Diş Beyazlatmak
Karbonat diğer sağlıklı gıdalarla birleştirilerek diş beyazlatmak için kullanılabilir.
Limon ve Karbonat ile Diş Beyazlatma
Evde diş beyazlatmak isteyen kişiler limon ve karbonat karışımını kullanabilirler. Bir çay kaşığı karbonatı bir kâseye koyarak üzerine birkaç damla limon sıkın. Karışımı köpükler oluşana kadar karıştırın. Daha sonra diş fırçanıza karışımdan bir miktar sürerek dişlerinizi fırçalayabilirsiniz. Bu karışım bir haftada en fazla 2 kez kullanılmalıdır. Çünkü karışım asidik özelliklere sahip olduğu için çok fazla kullanıldığında dişlere ve diş etlerine zarar verebilmektedir.
Karbonat, Tuz ve Sirke ile Diş Beyazlatma
Karbonatın ve tuzun dişleri beyazlatmada kullanılan etkin yöntemler biri olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Sirke ise dişlerde oluşan lekelerin temizlenmesine yardımcı olmaktadır. Karbonat, sirke ve tuzdan 1 çay kaşığı alın ve bir kap içerisinde karıştırın. Hazırladığınız karışımı diş fırçanıza sürün ve dişlerinizi fırçalayın. Bu karışımı haftada en fazla 3 kez uygulamalısınız.
Karbonat, Tarçın ve Adaçayı ile Beyazlatma
Dişlerinizde oluşan bakteri ve iltihapları adaçayı ve tarçın ile temizleyebilir, karbonat ile dişlerinizi beyazlatabilirsiniz. Dişlerinizi normal diş macunu ile fırçaladıktan sonra ağzınızı iyice çalkalayın. Daha sonra 1 çay kaşığı karbonat, 1 çay kaşığı tarçın ve 1 çay kaşığı adaçayını iyice karıştırın. Her akşam yatmadan önce bu karışım ile dişlerinizi fırçalayın. 1 haftanın sonunda dişlerinizin beyazladığını fark edeceksiniz.
5. Defne Yaprağı ve Portakal Kabuğu ile Diş Beyazlatmak
Defne yaprağı dişlerde oluşan mikropların yok edilmesine yardımcı olmaktadır. Defne yaprağı ve portakalı bir arada kullanarak dişlerinizi doğal beyaz rengine kavuşturabilirsiniz. Defne yaprağını un haline gelene kadar ezin ve rendelenmiş portakal kabuğu ile karıştırın. Dişlerinizi bu karışım ile fırçalayarak kolayca dişlerinizi beyazlatabilirsiniz.
Hindistan cevizi veya diğer yağların diş beyazlatmada etkili olup olmadıkları ile ilgili kanıtlanmış bir çalışma bulunmamaktadır. Ancak 2015 yılında yapılan bir araştırmada susam yağı ve ayçiçek yağı kullanılarak plakların neden olduğu diş eti iltihaplarının azaltıldığı kanıtlanmıştır. {7*}
6. Aktif Kömür ile Diş Beyazlatmak
Dişlerinizdeki lekeleri çıkartmak için kömür kullanabilirsiniz. Kömürün dişlerdeki lekeleri çıkardığı, diş pigmentlerine iyi geldiği, dişleri bakteri ve toksinlerden arındırdığı söylenmektedir. İçeriğinde aktif kömür bileşeni bulunan diş macunlarını da dişlerinizi beyazlatmak için kullanabilirsiniz. Burada kullanılan kömür, aktif bileşenlere sahip ve özel olarak üretilen, diş beyazlatmak için kullanılan kömürdür. Normal kömürün diş beyazlatma etkisi yoktur. Bu sebeple normal kömür diş beyazlatmak için kullanılmaya çalışılmamalıdır.
Sürekli diş fırçalamak dişleri beyazlatır mı? Dişleri beyazlatma konusunda atılabilecek ilk ve en doğru adım, doğru yöntemler ile düzenli şekilde diş fırçalamaktır. Dişlerin sararmasına sebep olabilecek yiyecek ve içecekleri tükettikten sonra dişlerinizi mutlaka fırçalamalısınız. Asitli yiyecek ve içeceklerin tüketiminden sonra hemen dişleri fırçalamak, içeriklerindeki asitlerin mineyi daha fazla aşındırmasına engel olmaktadır. Dişlerinizi günde en az iki kez 2 dakika süre ile fırçalamalısınız. Dişlerinizi düzgün şekilde fırçalamak ve diş etlerinizi korumak için dairesel hareketlerle fırçalamaya özen göstermelisiniz.
2018 yılında yapılan bir araştırmada diş fırçalamanın dişleri beyazlatma konusunda etkili olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. {8*}
Diş Beyazlatmak Zararlı mıdır?
Stockton Üniversitesi araştırmacıları, tezgâh üstü beyazlatma kitlerindeki aktif bileşen olan hidrojen peroksitin dentin bölgesi üzerindeki etkisini inceledi. Araştırmaya göre, hidrojen peroksit diş kolajenini daha küçük parçalara ayırıyor. Bu da kolajen seviyelerini yok ediyor.
2019 yılına ait bir araştırmada da diş beyazlatma kitlerinin içerisinde, popüler bir beyazlatma bileşeni olan karbamid peroksitin incelenmişti. Buradaki bileşenin de yine dişlerdeki dentine nüfuz edip kolajen seviyesini azalttığı bulunmuştu.
İnsan vücudu kolajeni geri kazanma yeteneğine sahip olsa da dentindeki kolajen seviyelerini yeniden oluşturmak zaman alır. Bunun yanı sıra, uzun vadede bu işlemlerin dişleri nasıl etkileyeceği bilinmiyor. Bu nedenle dişlerinizi sağlıklı bir şekilde beyazlatmak istiyorsanız farklı yöntemlere başvurmalısınız. [9*]
Diş Beyazlatma Sonrası Kolajen Düzeyleri Nasıl Geri Yüklenir?
Tip 1 kolajen, dişin dentininde bulunan birincil kolajen türüdür. Dentinde bulunan kolajenin yüzde 90’ını oluşturur. C vitamini içeren besinleri tüketmeniz vücudun doğal bir şekilde kolajen üretmesini desteklemenin harika bir yoludur.
Ayrıca, deniz ürünleri kaynaklı hidrolize kolajen takviyesi de vücuttaki kolajen seviyelerinin desteklenmesine yardımcı olabilir. Fakat burada dikkat etmeniz gereken unsurlar vardır. Eğer hidrolize bir kolajen takviyesi alıyorsanız, aktive edici besinlerin vücutta daha iyi emilmesi için, bir amino asit kaynağı ve C vitamini ile tüketmeyi deneyin.
Diş Beyazlatma Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kolajen öldürme risklerini bile bile hidrojen peroksit kullanmaya karar verirseniz, bu işlem için bir diş hekimi ile çalışmanızı önerilir.
- Dişlerinizi korumak için pipetlere güvenmeyin. Dişleriniz de tükettiğiniz maddeyle temas eder. Bu nedenle pipet kullanmanız dişlerinizin zarar görmesini engelleyemez.
Kaynaklar
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2676420/
- https://www.rdhmag.com/patient-care/article/16405141/chatting-about-whitening-sharon-zastrow-shares-her-insights-about-trends-in-teeth-whitening
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27084861/
- https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/acetic_acid
- https://meridian.allenpress.com/operative-dentistry/article/40/1/E21/194247/Efficacy-of-Do-It-Yourself-Whitening-as-Compared
- https://www.colgate.com/en-us/en/us/oc/oral-health/basics/nutrition-and-oral-health/article/healthy-foods-list-seven-best-foods-for-your-teeth-0214
- https://www.nigeriamedj.com/article.asp?issn=0300-1652;year=2015;volume=56;issue=2;spage=143;epage=147;aulast=Peedikayil
- https://www.hindawi.com/journals/ijd/2018/7868531/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19543926/