Toksik Erkeklik Ne Demektir?

Günümüzde kadınların erkekler tarafından öldürülme ihtimali, diğer tüm zamanlara kıyasla daha yüksektir. Mevcut veriler, kadınların hayatın her alanında cinsel taciz ve tecavüz ile karşı karşıya kaldığını göstermektedir. Erkekler evlerde, okullarda, işyerlerinde kadınlara cinsel saldırıda bulunmakta veya fiziki anlamda zarar vererek kadınların ölmesine neden olmaktadırlar. 

Bu durumu açıklamak amacıyla toksik erkeklik kavramı kullanılmaktadır. Teaching Tolerance web sitesine göre toksik erkeklik ifadesi, erkeklerin kadınlara uyguladığı şiddet içerikli davranışların tamamını kapsamaktadır. Bu durumun, toplum tarafından erkeğe verilen rolden ve bu rolün cinsiyetçi bir davranış biçimine dönmesinden dolayı ortaya çıktığı düşünülmektedir. {1*} 

Toksik erkeklik yalnızca kadınlara zarar vermekle kalmaz, erkeklere de hem fiziksel anlamda hem de zihinsel anlamda önemli ölçüde zarar verir. Dünya Sağlık Örgütü, herhangi bir hastalık karşısında erkeklerin yardım alma (bir doktora danışma) oranının oldukça düşük olduğunu ve erkeklerin kadınlara kıyasla daha riskli davranışlarda bulunduğunu ifade etmektedir. Bu durum erkeklerin yüksek riskli sağlık sorunları ile karşı karşıya kalmasının önemli nedenlerinden biridir. Çünkü erkekler, gereken yardımı vaktinde almamakta ve bu nedenle hastalık semptomları, zaman içerisinde kötüleşmektedir. 

Amerikan İntiharı Önleme Vakfı’na göre, erkeklerin intihar etme oranı kadınlara göre yaklaşık 4 kat daha yüksektir. Erkekler fiziksel bir sağlık sorunu yaşamasalar bile duygusal anlamda ciddi sorunlar ile karşı karşıya kalabilmekte ve bu durum erkeklerin intihar etmesine neden olabilmektedir. {2*}

Toksik Erkeklik Nedir? 

Toksik erkeklik, erkekliğin şiddet, statü ve saldırganlıkla bağdaştırılması sonucunda ortaya çıkmıştır.  Aynı zamanda hiper erkeklik olarak da adlandırılmaktadır. 

Toksik erkekliğe bağlı başka bir kavram da hegemonik erkekliktir. Hegemonik erkeklik, erkeklerin toplum içinde baskın role sahip olmasını meşrulaştırma isteğidir. {3*}

Urban Dictionary, toksik erkeklik kavramını, erkeklerin cinsiyetleriyle ilgili baskıcı fikirleri olarak tanımlamakta ve bir sosyal bilim terimi olarak kabul etmektedir. Toksik erkeklik, erkeklerin kaba davranmaması veya duygusal olması durumunda gerçek erkek olmadıkları düşüncesine de neden olabilmektedir. 

Toksik erkeklik kavramıyla ilgili bazı fikir ve inançlar: 

• Erkeklik şiddet, cinsiyet, statü ve saldırganlık olarak tanımlanmaktadır.  
• Erkekler kadınsı şeylerle ilgilenmemelidir çünkü bu durum onları zayıf göstermektedir. 
• Erkekler duygusal zayıflık yaşamamalıdır çünkü bu durum onların kadınsı görünmesine neden olmaktadır.  
• Erkekler ve kadınlar, asla birbirlerini tam olarak anlayamaz ve sadece arkadaş olamazlar. Çünkü erkekler için seks daima bir adım daha öndedir.  
• Gerçek erkekler güçlüdür ve bu nedenle duygusal zayıflık belirtileri göstermezler. 
• Erkeklerin sorunları çözebilmeleri için öfkelenmeleri ve şiddet uygulamaları gerekmektedir. 
• Evde daima erkeklerin sözü geçmelidir. 

Testosteron (Erkeklik Hormonu) Arttıran Gıdalar Nelerdir?

Toksik Erkekliğin Kökenleri 

Toksik erkeklik hakkında daha fazla bilgi edinebilmek için erkeklik teorilerinin incelenmesi gerekmektedir.  Erkeklik, erkeklerle ilişkilendirilebilen niteliklere sahip olmak demektir. Erkeklik teorisi, cinsiyet çalışmalarına oldukça önemli katkılar sağlamıştır. Avustralyalı sosyolog Raewyn Connell, erkeklik teorisini oluşturan ilk araştırmacılardan biridir. Teorisi günümüzde bile erkekler ile ilgili yapılan araştırma ve çalışmalara katkı sağlamaktadır.   

Journal of Gender Studies’de yayınlanan 2009 tarihli bir makalede Connell’ın, Masculinities adlı kitabını 1995’te yayınladığından ve o kitapta erkeklik özellikleri olarak kabul edilen bazı durumlara karşı feminist ve eleştirel bir tavır sergilediğinden bahsedilmektedir. Kültür, Sağlık ve Cinsellik dergisinde 2015 yılında yayınlanan bir makalede, hegemonik erkeklik kavramının, 1980’lerin başından beri toplumsal cinsiyet araştırmalarında kullanıldığından bahsedilmektedir.  

Raewyn Connell toplum içerisinde erkeklere verilen rolü, ataerkil pay olarak adlandırmakta ve erkeklerin bu konuda seçim yapma hakkının olduğundan bahsetmektedir. Connell, erkeksi davranmanın pek çok yolunun olduğundan ve bu durumun kişinin seçimine bağlı olarak tamamen değişebileceğinden bahsetmektedir.  

Toksik erkeklik, kadınların erkek karakteri üzerine yaptıkları eleştirilerden biri değildir. Erkekler, bu kavramın ortaya çıktığı ilk günden beri bu konunun içerisinde aktif olarak yer almakta ve hatta erkeklik ideolojilerinin gelişimine katkıda bulunmaktadırlar.  Bir örnekle açıklamak gerekirse Dr. Ronald Levant, erkeklik ideolojisi üzerine çeşitli çalışmalar yapmış ve bu kavramın geliştirilmesi için oldukça çaba sarf etmiştir. Yaptığı çalışma kapsamında, kültürel inanç sistemlerinden ve toplumun erkeğe yönelik tutumunun, erkeği nasıl etkilediğinden bahsetmiştir.  

Erkeklik teorisi ortaya çıktığından beri hem erkekler hem de kadınlar hegemonik erkekliği şu şekilde tanımlamaktadırlar:  

Hegemonik erkeklik, topumda cinsiyet eşitsizliğine neden olmakta ve toplumun bazı kesimlerinin dışlanmasına sebebiyet vermektedir. Hegemonik erkeklik, erkeklerin üstünlüğünü, ataerkilliğin, gücün ve ideallerin erkekte toplanmasını amaçlamaktadır.   

Cinsiyet eşitsizliği günümüzde bile oldukça önemli ve karmaşık bir tartışma konusudur. Bazı kişiler cinsiyet rollerinin, eski zamanlardan günümüze kadar geldiğini ve bu nedenle değiştirilmesinin de oldukça zor olduğunu ifade etmektedirler.  

Bu düşünce, eski zamanlarda erkeklerin avlanmaya oldukça zaman ayırmasından, kadınların ise çocuk büyütme ve aileyi ayakta tutma özellikleriyle ön planda olmasından dolayı ortayı çıkmıştır. Kadıların hamilelik süreçlerinin de toplumsal cinsiyet eşitsizliği üzerinde oldukça etkili olduğu düşünülmektedir. Çünkü kadınlar, hamilelik sürecinde daha hassas olabilmekte ve üretime katılmakta zorlanabilmektedirler.  

Ancak bazı araştırmacılar, tarıma bağlı gelişmelere kadar cinsiyet rollerinde önemli farklılaşmalar yaşanmadığını ifade etmektedir. Bu nedenle, günümüzde karşı karşıya kaldığımız ataerkil toplumun temellerinin, biyolojik etkilere değil kültürel faktörlere dayandığını ifade etmektedirler.  

Erkeklik ve Toksik Erkeklik 

Erkeksi olmak ile toksik erkek olmak aynı şey değildir. Toksik erkeklik özellikleri göstermeden de erkeksi olunabilmektedir.  

Pek çok kişi erkekliğin liderliğe, mükemmeliyetçiliğe ve baskıya dayandığını düşünmektedir. Toksik erkeklik kavramıyla savaşan kişilerin amacı, erkeklerin bu özelliklerle bağdaştırılmasına neden olan düşünceleri değiştirmektir. 

The Good Men Project’in, pozitif erkeklik hakkında paylaştığı düşüncelerden bazıları şunlardır:

• Erkeklerin fiziksel anlamda güçlü olduklarını ispatlamak için saldırgan olmalarına gerek yoktur. 
• Erkeklerin görevi kadınları korumak değildir. Kadınların erkeklerden daha savunmasız ve çaresiz olduğunu düşünmemeleri gerekir.  
• Her iki cinsiyetin de benzer özelliklere sahip olduğu ve birinin birine muhtaç olmadığı bilinmelidir. 
• Erkekler duygusal olabilirler. Erkeklerin duygusal olması ve düşünceli olması erkeklik özellikleriyle çelişmemektedir.  
• Erkekler ve kadınlar sadece arkadaş olabilirler. 

Migrene Ne İyi Gelir? Migren Ağrısına İyi Gelen Doğal ve Bitkisel İçecekler Nelerdir?

Toksik Erkekliğe Engel Olmanın 5 Yolu 

Toksik erkeklik ile savaşmanın ve toksik erkekliğe engel olmanın çeşitli yolları bulunmaktadır. Bu duruma engel olmak için gerekli araştırmalar yapılmalı, toplum bilinçlendirmeli, bu durumun zararları ve yanlışlığıyla ilgili okullarda eğitimler verilerek çocuklar bilgilendirilmeli, evde anne baba arasında bu durumu destekleyen ilişkiler kurulmamalı ve çeşitli sivil toplum kuruluşları tarafından toplumu bilinçlendirmek amacıyla çalışmalar yapılmalıdır.  

Toksik erkekliğe engel olmak için yapılabilecek çalışmalardan bazıları şunlardır: 

Cinsiyet Araştırmalarında Elde Edilen Veriler Tüm Çıplaklığıyla Halkla Paylaşılmalıdır 

Toksik erkeklik, kalıtsal veya biyolojik bir özellik değildir. Bu nedenle davranışsal bir problem olarak tanımlanmaktadır. Pek çok kişi, erkeklerin ve kadınların biyolojik özellikleri nedeniyle farklı olduklarını düşünmektedir. Ancak bilimsel çalışmalar bunun tam tersi şekilde olduğunu ve erkek ve kadın beyni arasındaki farkın oldukça az olduğunu göstermektedir. 

Toplum tarafından kadınlık ve erkeklik arasına koyulan katı kurallar, kadınların ve erkeklerin farklı davranmasına neden olmaktadır. Bu nedenle uzmanlar toksik erkekliğin, biyolojik bir sorun olmadığını, kültürel bir problem olduğunu ifade etmektedirler. Bu rahatsızlığın kültürel bir sorun olarak algılanması, erkeklerin doğası gereği bu şekilde davrandıkları düşüncesini ortadan kaldırmakta ve kişilerin sadece hal ve hareketleriyle değerlendirilmesine katkı sağlamaktadır.  

Ebeveynlerin ve öğretmenlerin erkeklerin hatalarını, cinsiyet ile bağdaştırmaktan vazgeçmesi ve her bireyi yalnızca hal ve hareketleri ile yargılaması gerekmektedir. Bu durum, herkesin kişisel sorumluluklarını ve durması gerektiği yeri bilmesini sağlayacaktır.  

Ebeveynler, Erkek Çocuklarının Hatalarını Cinsiyetleriyle Bağdaştırmamalıdır 

Çoğu ebeveyn, oğullarının şiddet içeren davranışlarını normal karşılamakta ve bu durumu cinsiyet ile bağdaştırmaktadır. Erkek çocuklarının çevreye psikolojik ya da fiziki anlamda zarar vermesine göz yumulmakta ve bu durum, ebeveynler tarafından normalleştirilmeye çalışılmaktadır. 

Ailelerin erkek çocuklarına, erkek olmanın şiddet uygulamak anlamına gelmediğini öğretmeleri gerekmektedir. Anne ve babaların oğullarına, duygusal ve hassas olmanın erkekliğe ters düşen bir durum olmadığını açıklaması oldukça önemlidir. 

Engelleme Terapisi Nedir? Etkili Bir Terapi Yöntemi Midir?

Okullarda Cinsiyet Rolleri Hakkında Eğitim Verilmelidir 

Toksik erkeklik hakkında öğrencilerle konuşmak pek çok eğitimci için zor olabilmektedir. Ancak uzmanlar eğitimcilerin, bu konu hakkında öğrenciler ile konuşmalarını tavsiye etmektedir.  

Öğretmenler, cinsiyet rolleriyle ilgili konuşurken çeşitli kaynaklardan yardım alabilirler. Bu konu hakkında konuşulurken Tough Guise 2 ve İçinde Yaşadığınız Maske isimli belgeseller, öğrencilere izletilebilir ayrıca bu konu hakkındaki görsel ve yazılı kaynaklardan da yardım alınabilir. Toksik erkekliğin bu şekilde farklı kaynaklardan yararlanılarak anlatılması, konunun daha net anlaşılmasını da sağlayacaktır. 

Bazı üniversite kampüslerinde, öğrencilerin toksik erkeklik kavramıyla ilgili düşüncelerini rahatça tartışabilmesi için çeşitli gruplar kurulmuştur. Bu grupların amacı öğrencilerin düşüncelerini özgürce ifade edebilmesidir.  

Brown Üniversitesi bu tartışma gruplarını kuran üniversitelerden biridir. Brown Üniversitesinde Masculinity101 ve The Men’s Story Project adıyla faaliyetlerine devam eden iki farklı tartışma grubu bulunmaktadır.  

Kişinin Toksik Erkeklik Hakkında Bilgi Sahibi Olması İçin Toplumsal Çalışmalar Yapılmalıdır 

Araştırmalar toksik erkekliğin pek çok faktöre bağlı olarak ortaya çıktığını göstermektedir. Kişinin doğup büyüdüğü ailenin ekonomik durumu ve kişinin doğduğu bölgenin kültürü karakteri üzerinde önemli etkilere neden olmaktadır.   

Yapılan araştırmalar, yoksul ailelerin çocuklarında güç arzusunun oldukça fazla olduğunu ve bu kişilerin, çocukluk döneminde şiddete daha yatkın olduğunu göstermektedir. Bu durum, kişilerin ilerleyen yaşlarda toksik erkeklik ile karşı karşıya kalma riskini arttırmaktadır.  

Toksik erkeklik düzeltilmesi kolay bir sorun değildir. Ancak dikkatli davranılması ve sorunun üzerine gidilmesi iyileşme sürecine katkıda bulunmaktadır.  

Son dönemlerde bazı kurum ve kuruluşlar, erkekler için çeşitli kurslar hazırlamaktadır. Bu kurslarda erkeklere şiddet ve saldırganlık hakkında bilgi verilmekte ve bu durumun zararı hakkında erkekler bilinçlendirilmektedir. The Atlantic’te yayınlanan bir makalede, bu gruplarda erkeklere bilgi veren öğrencilerin özenle seçildiğinden bahsedilmektedir. 

Toksik erkeklik kavramı her geçen gün daha fazla dikkat çekmektedir. Bu nedenle tanınmış pek çok kişi, bu konu hakkında çalışmalar yapmakta ve konunun hassasiyeti ile ilgili halkı bilgilendirmeye çalışmaktadır.

Pozitif Erkeklik Kavramı Tanıtılmalı ve Yaygınlaştırılmaya Çalışılmalıdır 

Medya erkeklerin kibar, anlayışlı ve duygusal olabileceğini halka göstermeye yardımcı olacak en önemli araçlardan biridir. Ayrıca belirli bir kitleye hitap eden ünlü kişiler, imamlar, öğretmenler, politikacılar pozitif erkeklik kavramı üzerinde durmalı ve halkı bu konuda bilinçlendirmeye çalışmalıdır. Erkeklerin yardım istemesinin, başarısız olmasının ve acı çekmesinin oldukça normal olduğu halka anlatılmalıdır. 

Bunların yanı sıra başarılı olan geylerin de kadınların da erkeklerin de dönem dönem hata yaptıkları, yoruldukları anlatılmalı bu konuda mümkünse somut örnekler verilmeye çalışılmalıdır. 

Ayrıca kadınlar, erkeklerin anneleri, eşleri, arkadaşları olarak toksik erkeklik konusuyla mücadele etmeye yardımcı olabilmektedirler. Kadınlar erkeklerle saygı ve güven temelli ilişkiler kurmalı ve onları yargılamadan anlayışla dinlemeye çalışmalıdırlar.