Arpa çayı faydaları ve yan etkileri nelerdir? Arpa çayı, kavrulmuş arpadan yapılan popüler bir Doğu Asya içeceğidir. Japonya, Güney Kore, Tayvan ve Çin’de yaygın olarak tüketilir. Hem sıcak hem de soğuk olarak servis edilir, açık kehribar rengine, hafif, kızarmış bir tada ve bir miktar acılığa sahiptir. Arpa çayı geleneksel Çin tıbbında ishal, yorgunluk ve iltihabı tedavi etmeye yardımcı olmak için kullanılır.
Arpa Çayı Nedir ve Nasıl Yapılır?
Arpa, glüten içeren bir tahıldır. Kurutulmuş çekirdekleri diğer pek çok tahıl gibi kullanılır; un yapmak için öğütülür, bütün olarak pişirilir veya çorbalara ve yahnilere eklenir. Çay yapmak için de kullanılabilir. Arpa çayının en yaygın kullanım şekli kavrulmuş arpa tanelerinin sıcak suda demlenmesidir. Ancak Doğu Asya ülkelerinde öğütülmüş kavrulmuş arpa içeren hazır çay poşetleri de kullanılır.
Bütün arpa, B vitaminleri, demir, çinko ve manganez mineralleri bakımından zengindir ancak bu besin öğelerinin ne kadarının demleme işlemi sırasında arpa çayına geçtiği belirsizdir. {1*}
Arpa çayı genel olarak tatlandırılmaz ancak isteğe bağlı olarak süt veya krema eklenebilir. Benzer şekilde, Güney Kore’de arpa çayı kavrulmuş mısır çayı ile karıştırılır. Mısır çayı arpa çayına tatlılık katar. Ayrıca, bugün Asya ülkelerinde şeker içeren şişelenmiş arpa çayı ürünleri de mevcuttur.
Asya ülkelerinde yaygın olarak kullanılan bir diğer içecek olan arpa suyu, çiğ arpa tanelerinin demlenmek yerine suda kaynatılmasıyla yapılır. Yumuşak, kaynatılmış çekirdekler daha sonra içeceği tüketmeden önce çıkarılır. Arpa suyu Meksika, İspanya ve Büyük Britanya gibi ülkelerde yaygın olarak tüketilir.
Arpa suyu hakkında daha fazla bilgi almak için Arpa Suyu Faydaları Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.
Arpa Çayı Faydaları Nelerdir?
Geleneksel tıpta, ishal, yorgunluk ve iltihapla mücadele etmek için arpa çayı faydalarından sıklıkla yararlanılır. Ancak henüz bu uygulamaların çoğunu destekleyecek bilimsel bir çalışma yoktur. Arpa çayı tamamen güvenilir kabul edilir ve sağlık üzerinde birçok olumlu etkisi bulunur:
Kilo Vermeye Yardımcı Olur
Arpa çayı aslında kalorisizdir. Demleme şekline bağlı olarak, eser miktarda kalori ve karbonhidrat içerebilir ancak günlük kalori alımını önemli ölçüde etkilemez. Bu nedenle, özellikle kilo vermeye çalışanlar, süt, krema veya tatlandırıcı eklemeden sade bir şekilde arpa çayı tüketebilir. {2*}
Antioksidan açısından zengindir
Arpa çayı antioksidanlar açısından zengindir. Antioksidanlar, hücrelerde serbest radikal hasarını önlemeye yardımcı olan bitki bileşikleridir. Serbest radikaller, vücutta biriktiğinde iltihaplanmaya neden olabilen ve hücresel işlev bozukluğunu teşvik edebilen zararlı moleküllerdir. {3*}, {4*}, {5*}
Arpa çayı, kilo yönetimine yardımcı olabilecek klorojenik ve vanilik asitler de dahil olmak üzere çeşitli antioksidanlar içerir. Bu antioksidanlar ayrıca anti-inflamatuar etkilere sahiptir.
Arpa çayı aynı zamanda kalp sağlığını, kan basıncını ve beyin sağlığını iyileştirebilen güçlü bir antioksidan olan kersetin kaynağıdır. {3*}, {4*}, {6*}, {7*}, {8*}
Kanseri Önler
Antioksidan bakımından zengin bir tam tahıl olan arpa, kanseri önlemeye yardımcı olabilir. Çin’de bölgesel arpa ekimi ve kanser ölümleri üzerine yapılan bir araştırmada, arpa ekimi ve tüketimi ne kadar düşükse kanser ölüm oranının o kadar yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Ancak bu, kanserin düşük arpa alımından kaynaklandığı anlamına gelmez. {9*}, {10*}
Arpa Çayının Zararları Nelerdir?
Arpa çayı faydaları arasında anti-kanser bir özellik belirtilse de arpa çayı eser miktarda akrilamid adı verilen ve kansere neden olan bir anti-besin içerir.Arpa çayı poşetlerinden ve hafifçe kavrulmuş arpadan daha fazla akrilamid salınır. Bu nedenle, çayınızdaki akrilamidi en aza indirmek için, demlemeden önce kendi arpanızı derin, koyu kahverengi bir renge kadar kavurun. {11*}
Bir meta-analizde, akrilamid alımının çoğu yaygın kanser riski ile ilişkili olmadığı bulunmuştur. Başka bir çalışmada ise yüksek akrilamid alımı ile kolorektal ve pankreas kanseri riskinin daha yüksek olduğu gösterilmiştir. {12*}, {13*}
Ek olarak, arpa glüten içeren bir tahıl olduğundan, arpa çayı glütensiz veya tahılsız diyet yapan kişiler için uygun değildir.
Arpa Çayı Nasıl Demlenir?
Arpa çayı Asya ülkelerinde tüketilen yaygın bir içecektir, hatta bazı evlerde arpa çayı faydalarından yararlanmak için su yerine arpa çayı tüketilir. Arpa çayı faydaları için günde birkaç fincan arpa çayı içmek güvenlidir. Aşırı tüketimi bazı yan etkilere sebep olabilir.
Poşet arpa çayı mağazalardan veya internetten temin edilebilir. Kavrulmuş arpa içeren hazır çay poşetleri de kullanılabilir. Arpayı kavurmak için, orta ateşte kuru, sıcak bir tavaya çiğ arpa taneleri ekleyin ve yaklaşık 10 dakika veya arpa kızarana kadar sık sık karıştırın. Akrilamid içeriğini en aza indirmek için arpanın derin, koyu kahverengi bir renge ulaşmasına izin verin.
- 8 bardak (2 L) su için 3–5 yemek kaşığı (30–50 gram) kuru kavrulmuş arpa veya 1-2 arpa çayı poşeti kullanın.
- Çayı demlemek için, poşetleri veya kavrulmuş arpayı 5-10 dakika sıcak suda demleyin, ardından arpa tanelerini süzün.
Kaynaklar
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/170283/nutrients
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/499389/nutrients
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26408834/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15618635/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30055541/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29141998/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29080460/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27995808/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28911532/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26609527/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26678848/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25403648/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18936224/