Nathalie Tufenkji isimli araştırmacı, birkaç yıl önce bir kafede otururken poşet çayı görmüş ve aklına bir fikir gelmiştir. Çay poşetleri plastik maddeler içermektedir. Kanada’nın McGill Üniversitesi’nde doktora derecesine sahip olan araştırmacı Tufenkji, sıcak su içerisine bırakılan poşet çayın nasıl bir değişime uğradığını araştırmaya başlamıştır. Tufenkji, daha önce bu konu hakkında araştırma yapan ve doktora öğrencisi olan Laura Hernandez’den çay poşetinin sıcak su içerisindeki çözünürlüğünü araştırmasını istemiştir.
Sağlık Tüyoları İçin Tıklayınız
Tufenkji ve Hernandez, yaptıkları detaylı araştırma ve çalışmaların sonuçlarını dünya ile paylaşmış, insan sağlığına zarar veren bu durumun önüne geçmişlerdir.
Yapılan araştırmalar sonucunda elde edilen bulgular, plastik çay poşetlerinin sıcak suda demlenmesi ile milyarlarca mikro ve nano boyutta plastik parçacıklarının suya karıştığını göstermektedir.
McGill Üniversitesi’nde öğrenim gören Hernandez, mikro ve nanoplastiklerle ilgili yaptıkları çalışmaların, nanoplastik içeren yüz fırçaları ile başladığını açıklamıştır. Çay poşetleri ile ilgili yaptıkları çalışmada ise, nanoplastikleri tespit etmek için çeşitli yöntemler geliştirmişlerdir.
Sizi Gün İçinde Daha Enerjik ve İyi Hissettirecek Doğal Detoks İçeceği Tarifi İçin Youtube Videomuzu İzleyebilirsiniz.
Mikroplastiklerin son on yıl içerisinde yüz peelingi ve yüz temizleyicilerinde, ucuz ve kolay temin edilebilir olması sebebiyle eksfoliyatör olarak kullanımı yaygınlaşmıştır. Ancak tercih edilen bu plastikler, giderler aracılığı ile denizlere ve göllere ulaşmakta, ekosisteme ve dolaylı olarak da insan sağlığına zarar vermektedir. Mikroplastikler, deniz, göl ve akarsulara karışarak, bu alanda yaşayan deniz canlıları tarafından yenilmekte ve deniz canlıların içerisinde birikerek hem deniz canlılarına hem de bu canlıları tüketen kişilere zarar vermektedir.
Neyse ki mikroplastiklerin kullanımı, başta ABD, Kanada ve Yeni Zelanda olmak üzere birçok ülkede yasaklanmıştır. Çevre Bilimi ve Teknolojisi dergisinde yayınlanmış olan çay poşetleri ile ilgili yapılan çalışmada, plastik parçalarının su içerisine nasıl karıştığı araştırılmıştır. Fakat bu plastiklerin insan sağlığını nasıl etkilediği, bazı belirtiler olmasına rağmen hala net olarak bilinmemektedir. [1*]
McGill Üniversitesi’nin araştırmacıları olan Tufenkji ve Hernandez, bu çalışma için plastik poşetler ile paketlenmiş olan dört tip ticari marka çayı incelemişlerdir. Bu örnek olarak inceledikleri dört tip ticari marka poşetlenmiş çayları, içerisinden çayları çıkararak plastik poşet kısımlarını 95 ºC’de ısıttıkları suda bekletmişlerdir. Tufenkji ve Hernandez’in yaptıkları bu deneyler sonucunda, tek bir plastik çay poşetinin çay demlenme sıcaklığında bırakıldığında, bir bardak içeceğe 11,6 milyar mikroplastik ve 3,1 milyar nanoplastik karıştırdığını gözlemlemişlerdir.
Mikroplastiklerin saç teli kalınlığı boyutunda olan maddeler olduğu ve nanoplastiklerin de mikroplastiklerden 1000 kat daha küçük olduğu bilinmektedir.
Yeşil çay ve daha birçok bitki çayının faydalı olduğu bilinmektedir. Fakat bu çaylar tüketildiğinde vücuda geçen mikro ve nano boyuttaki plastik parçalarının insan sağlığını nasıl etkilediği tam olarak bilinmemektedir. Tufenkji ve Hernandez yapmış oldukları çalışmanın son kısmında, bu plastik maddelerin sağlığı nasıl etkilediğini araştırmışlardır. Çalışmanın bu kısmında 95 ºC’de beklettikleri plastik poşetlerin suyunu su pirelerine vermişlerdir. Plastik içeren suyun pireleri öldürmediğini, fakat pirelerde davranışsal ve anatomik bozukluklar oluşturduğunu gözlemlemişlerdir.
Mikroplastiklerin Sebep Olduğu Kirlilik
Mikroplastiklerin sebep olduğu kirlilik yeni ortaya çıkan bir bilim alanı olarak bilinmektedir. Yakın zaman içerisinde mikroplastikler ile ilgili yapılan çalışmaların bazı sonuçları aşağıda listelenmiştir:
- Mikroplastikler insan dışkısında tespit edilmiştir. [2*]
- Mikroplastiklerin fazla kullanımı sonucunda yağmurlarda da tespit edildiği gözlemlenmiştir.
- Kullanılan çoğu plastik, insan sağlığını tehdit eden, kansere ve hormon bozukluğuna sebep olan serbest östrojenik kimyasallardır. Plastik mutfak gereçlerini bulaşık makinesine koymak plastiklerin su ile akarsulara karışmasına sebep olmaktadır. Ayrıca plastik mutfak gereçleri güneş ışığına maruz bırakıldığında ve bu gereçlerden gıda tüketildiğinde plastikler vücuda karışmaktadır. Ek olarak plastik gereçlerin mikrodalga fırında kullanımının da sağlığı tehdit ettiği bilinmektedir. [3*]
- Yapılan ön araştırmalar sonucunda, mikroplastiklerin vücut içerisindeki birikiminin iltihabı tetiklediği gözlemlenmiştir. [4*]
- Bazı mikroplastik türlerinin organlarda birikerek bağışıklık sistemini ve hücre sağlığını tehdit ettiği gözlemlenmiştir.
- Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda mikroplastiklerin solunmasının, solunum yollarına ve karaciğere zarar verdiği gözlemlenmiştir.
- Geçmiş dönemlerde yapılan nano parçacık araştırmalarında, bazı nano parçacıkların kan ve beyin bariyerini geçebildiği, kardiyovasküler sistemi etkilediği, bağırsak mikro florasını ve üreme sistemini bozduğu gözlemlenmiştir.
- Son olarak, diğer zararlı kimyasal maddelerin plastik aracılığıyla vücuda girdiği gözlemlenmiştir.
İnsan Sağlığını Tehdit Eden Bu Maddeler İçin Ne Yapılmalı?
Araştırmacılar, çalışmalarda tespit edilen mikro ve nanoplastik maddelerinin çayın kendisinden kaynaklanmadığını, çayın içerisine konulduğu plastik poşetlerden kaynaklandığını vurgulamaktadır. Araştırmacılar, tüketicinin bilinçli olarak, çayı tüketmeden önce ambalajının incelenmesi gerektiğini önermektedir. İnsan ve ekosistemin sağlığı için, poşetli çaylar yerine ambalajsız ya da insan sağlığını tehdit etmeyen ambalajlı ürünler tercih edilmelidir.
Fazla miktarda çay tüketenler için, mikroplastiklerin neden olduğu tehditlerden korunmanın basit yolları bulunmaktadır. Bu yöntemlerden bir tanesi çayı demlikte demlemektir. Diğer bir kolay yöntem ise kağıt ile ambalajlanmış çayları tercih etmektir. Bu kağıt ambalajlar daha sonra geri dönüştürülebildiği için, bu durum hem insan sağlığını hem de ekosistemi korumaktadır.
Mikroplastiklerin insan sağlığına uzun vadede etkisi bilinmemektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda deniz canlılarında biriken plastiklerin oldukça fazla olduğu görülmektedir. Bu plastikler hem çevreyi hem de insan sağlığını olumsuz etkilemekte ve uzmanlar, plastik kullanımının azaltılması gerekildiğini vurgulamaktadır.
Sonuçlar
Sonuç olarak, bu araştırmanın çıkış nedeni ve gözle görülmeyecek kadar küçük olan mikro ve nanoplastiklerin insan sağlığına ve çevreye verdiği zararlar aşağıda maddeler halinde belirtilmiştir.
- İlk olarak Kanada’nın McGill Üniversitesi’nde öğrenim gören Tufenkji ve Hernandez’in yaptığı çalışmada, plastik çay poşetlerinin bir bardak içeceğe milyarlarca mikro ve nano boyutta plastik parçacık bıraktığı gözlemlenmiştir.
- Mikroplastiklerin saç teli kalınlığında olduğu ve nanoplastiklerin mikroplastiklerden 1000 kat küçük olduğu bilinmektedir.
- İnsan sağlığını tehdit eden bu durumdan kurtulmak için çay içerken demlik kullanılması ya da kağıt ambalajlı çayların tüketilmesi önerilmiştir.
- Mikro ve nanoplastikleri yutmanın yan etkileri tam olarak bilinmemesine rağmen, yapılan ön çalışmalar, bu maddelerin bağışıklık sistemine ve karaciğerlere zarar verdiğini göstermektedir.
- Uzmanlar, tek kullanımlık plastiğin çevre ve insan sağlığı için azaltılması gerektiğini, plastiklerin geri dönüşümüne güvenerek bilinçsiz plastik kullanımının önüne geçilmesi gerektiğini önermektedir. Ayrıca ABD’deki geri dönüşüm miktarının sadece %9 olduğu da bilinmektedir.
