Aynısefa Faydaları Nelerdir? Aynısefa Nasıl Kullanılır?

Aynısefa, Türkiye’nin pek çok yerinde yetişebilen oldukça faydalı bir bitkidir. Bahçelerde süs bitkisi olarak da sıklıkla tercih edilmektedir. Latince ismi Calendula officinalis’tir. Ayrıca bilinen diğer adları da; kandil çiçeği, altuncuk, ölü çiçeği, şamdan çiçeği, morigol, portakal nergisi, aynısafa’dır.

Aynısefa Nedir?

Aynısefa dayanıklı bir bitkidir, boyu yarım metreye kadar uzayabilmektedir. Aynısefa çiçeği portakal turuncusu rengindedir. Mart ayında açmaya başlayan çiçekleri sonbaharın sonuna kadar açmaya devam etmektedir. Aynısefa bitkisinin şifalı olan kısmı turuncu çiçekleridir. Bu bitki özellikle yaraların iyileşmesinde kullanılmaktadır. Renkli çiçek kısımları anti-inflamatuar, anti-trombojenik, anti-diyabetik, anti-kanser ve nöroprotektif aktiviteler sergilemektedir.

Sebze ve meyvelerde bulunan doğal bir bileşik olan flavonoidler bakımından oldukça zengindir. Aynısefa, Asteracea/Compositae ailesinin bir üyesidir. Bu çiçek, bahçelerde ve saksılarda kolaylıkla yetişebilmektedir.

Aynısefa çiçeğinin aktif bileşenleri ise şunlardır;

• Triterpen saponinler (oleanolik asit glikozitler)
• Triterpen alkoller (α-, β-amirinler, farradiol)
• Flavonoidler (kesretin ve isorhamnetin)

Aynısefa bitkisinde bulunan bu kimyasallar yaraların iyileşmesini sağlamakta, yeni doku büyümesini artırmakta ve iltihabı azaltmaktadır.

Aynısefanın Faydaları Nelerdir?

Aynısefa, cilt sorunlarının yanı sıra enfeksiyon ve mantar tedavisinde kullanılmaktadır. Yapılan araştırmalar aynısefanın pişik, yara, vajinal mantar enfeksiyonları ve diğer cilt rahatsızlıklarının tedavisinde etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca ağrı kesici ve iltihap azaltıcı etkileri de bulunmaktadır.

Kanser tedavisi sürecinde oluşan radyasyon gibi yan etkileri azaltmak için kullanılmaktadır. Yapılan bazı çalışmalar aynısefa yağının güneş kremi olarak da faydalı olduğunu söylerken, bazı çalışmalar ise sadece nemlendirici olarak kullanılması gerektiğini söylemektedir. Aynısefa bitkisinin olumlu etkileri üzerine birçok çalışma vardır. Fakat uzun süreli kullanımı hakkında pek fazla bilgi bulunmamaktadır.

Aynısefa bitkisinin birçok faydası bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:

Yaraların ve Ülserin İyileşmesini Sağlar

Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, aynısefa kullanımının yaraları iyileştirdiğini göstermektedir. The Journal of Family Medicine and Primary Care’de yayınlanan bir araştırmada aynısefa merheminin sezeryan izleri üzerine etkileri incelenmiştir. Çalışma sonucunda, aynısefa merhemi ile tedavi edilen kadınların yaralarının daha hızlı iyileştiği gözlemlenmiştir.

The Journal of Wound Care’de yayınlanan bir diğer çalışmada, aynısefa özü, venöz bacak ülseri olan kişilerde kullanılmıştır. Çalışma sonucunda aynısefa ile tedavi edilenlerin iyileşme hızında artış gözlemlenmiştir.

Cilt Problemlerini İyileştirir

Aynısefa yağı, çeşitli cilt problemlerinin tedavisinde kullanılmaktadır. Aynısefa yağının güneş koruyucu olarak kullanılabileceği düşünülmektedir. 2012 yılında yapılan bir çalışmada, aynısefa yağının güneşten korumaya yarayan SPF özelliklere sahip olduğu bulunmuştur. {1*}

Anti-inflamatuar özelliği sayesinde akne tedavisinde de kullanılabilmektedir. Yapılan bir çalışmada, aynısefa özünün akne vulgarisin üzerine etkileri incelenmiştir. Çalışma sonucunda aynısefa özünün akne vulgarisin önlenmesinde yararlı olabileceği bulunmuştur.  Ancak bu bulguların desteklenmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. {2*} Aynısefa yüz temizleyicisi olarak da kullanılabilmektedir. Ayrıca aynısefa kremi veya yağı leke tedavisinde de etkilidir.

Bakteriyel Vajinoz ve Vajinal Maya Enfeksiyonlarını Tedavisinde Kullanılır

Yapılan bir araştırmada, bakteriyel vajinoz teşhisi konan 80 kadında aynısefa merheminin etkisi, metronidazol (bekteriyel vajinoz tedavisinde kullanılan yaygın bir ilaç) ile karşılaştırılmıştır. Bir haftalık süreç sonunda ilaç kullanan ve aynısefa merhemi kullanan kadınların hepsinin bakteriyel vajinozdan kurtulduğu ve hiç kimsenin herhangi bir yan etki ile karşılaşmadığını gözlemlenmiştir. Bakteriyel vajinoz tedavisi için ilaç kullanmak istemeyen kadınlar için aynısefa kremi oldukça uygun bir seçenektir.

Women and Health’de maya enfeksiyonları üzerine yapılan bir çalışmada, aynısefa kreminin vajinal enfeksiyon tedavisinde etkili olduğu gözlemlenmiştir. Ancak maya tedavisinde aynısefa kreminin ve ilacın (Clotrimazole) etkileri karşılaştırıldığında, aynısefa kreminin daha geç etki gösterdiği bildirilmiştir.

Aynısefa bitkisinin bilinen diğer faydaları şunlardır:

• Adet ağrılarında etkilidir. Adet düzenleyici ve safra sökücü etkisi vardır.
• Sedef hastalığını önlemektedir.
• Burun kanaması, varis, hemoroid, rektum iltihabı ve göz kapağı (konjunktivit) sorunlarında etkilidir.
• Aynısefa bitkisinin taze saplarının suyu uyuz tedavisinde kullanılmaktadır.
• Kanser tedavisi sonucunda oluşan semptomları iyileştirmek için ve kanser türü çıbanların tedavisinde kullanılmaktadır. Bitkinin taze sıkılmış özsuyu ise deri kanserinde kullanılmaktadır.
• Damar yumrusu ve yaşlılık lekeleri tedavisinde kullanılmaktadır.

Aynısefa Nasıl Kullanılır?

Aynısefa bitkisinin birçok farklı kullanım alanı bulunmaktadır. Kullanım alanları ise şunlardır;

• Çay olarak tüketilebilmektedir. Bir çay kaşığı kurutulmuş aynısefa bitkisi 250 mL kaynamış suyun içinde demlenip içilebilmektedir.
• İki avuç dolusu taze ya da 100 gram kurutulmuş aynısefa banyo suyuna karıştırılabilmektedir.
• Merhem olarak kullanılabilmektedir. Merhem yaparken iki avuç aynısefa bitkisi çiçek, sap ve yaprakları ile beraber ince ince kıyılır. 500 gram iç yağı ateşte kızdırılır ve ince kıyılmış aynısefa yağ içerisine eklenir. Karıştırılır ve çok bekletmeden ateşten alınır. Ağzı kapalı olarak sabaha kadar serin ve karanlık bir yerde bekletilir. Tekrar ısıtılarak süzülür. Süzüldükten sonra kaplara konur.
• Aynısefa yağı olarak kullanılmaktadır. Aynısefa yağı yaparken 1 litre zeytinyağının içerisine 20 adet aynısefa çiçeği atılır. Güneş gören bir yerde 3 hafta boyunca bekletilir. 3 hafta boyunca her gün çalkalanmalıdır. 3 hafta sonunda kullanıma hazır olur.
• Özü çıkarılarak kullanılabilmektedir. Yaprak, sap ve çiçek kısımları iyice yıkandıktan sonra blenderdan geçirilir ve kullanıma hazır olur.

Aynısefanın Zararları Nelerdir ve Aynısefayı Kimler Kullanamaz?

Aynısefa bitkisi çoğu insan için faydalı olsa da bazı durumlarda kullanılmaması önerilmektedir. Bunlar:

• Düşüğe neden olabilmesi ihtimalinden kaynaklı hamilelik döneminde ağız yolu ile aynısefa alınması önerilmemektedir.
• Emzirme döneminde kullanım konusunda yeterli bilgi olmadığından, bu dönemde tüketilmesi önerilmemektedir.
• Bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir.
• Ameliyat sırasında ve sonrasında kullanılan ilaçlar ile etkileşime girerek uyuşukluğa neden olabilmektedir.