Kerevizin faydaları olduğu kadar zararları da olan sebzedir. Kereviz, havuç ve maydonuzu da içeren Apiaceae familyasından bir bitkidir. Kuzey ve Batı Avrupa’nın sahil bölgelerinde ve özelliklede bu bölgelerin sazlık ve çukur kesimlerinde gelişir. İki senelik ve yenilebilir bir bitkidir. Boyu 2 metreye kadar uzanan bitkinin çiçekleri krem ile beyaz renklerinde ve 2-3 mm çapındadır.
İçindekiler
Kereviz Nedir?
Kereviz, yaygın olarak kullanılan şifalı bir bitkidir; iyi bir antioksidan ve kan sulandırıcıdır. Alkali bir sebze olan kereviz; etkili bir iltihap gidericidir. Alkali olduğundan asitli gıdaları da nötralize eder. Özellikle Doğu Akdeniz’de ve ılıman iklimlerde yetişir. Maydanozgiller familyasından olan kerevizin boyu 2 metreye kadar çıkabilir. Beyaz ve krem renklerinde olan çiçeklerinin çapı 3-6 mm arasında değişmektedir. Meyvesi oldukça büyüktür ve pek çok yemekte kullanılabilir. Bilinen 20 alttürü bulunmaktadır. Kereviz faydaları ve zararları bulunan bir sebzedir.
Kerevizin Faydaları Nelerdir?
Maydanoz ve rezene ailesinden olan kereviz hem düşük kalorili hem de sağlıklı bir besindir. Kerevizin bilenen pek çok faydası bulunmaktadır:
Hiperlipidemi
Hiperlipidemi kandaki yağ moleküllerinde artış anlamına gelir. Genellikle hiçbir belirti göstermez ancak kalp hastalığı ve felç riskini artırır. 2014 yılında kemirgenler üzerinde yapılan bir çalışma yapılmıştır. Çalışmada, kerevizin farelerde lipoprotein (LDL) ve “kötü” kolesterol seviyesini düşürdüğü görülmüştür.
2016’daki Cochrane incelemesinde yüksek lif ile beslenen kişiler ile daha az lifli gıda ile beslenen kişiler karşılaştırılmıştır. Lifli gıda ile beslenen kişilerin daha düşük toplam ve LDL kolesterol seviyesine sahip olduğunu belirtmiştir.
Nörojenez
Kerevizin içerisinde bulunan apigenin nörojenizin büyümesine ve gelişmesine yardımcı olur. 2009 yılında yapılan bir çalışmada, farelere apigenin verilmiştir. Çalışmada apigeninin sinir hücresi oluşumunu arttırdığı, öğrenme ve hatırlama yeteneklerinin de geliştiğini bulmuştur.
Kolesterol Seviyesini Düzenler
Kereviz, tansiyonu kontrol etmeye yardımcı olur ve kandaki kolesterol seviyesini de dengeler. Kerevizde fitalid bulunur. Fitalid sayesinde kandaki stres hormonu azalır, damarlar gevşer. Bu da kan dolaşımı rahatlatmakta ve kolesterolü düşürmektedir. Tansiyon ilaçları kandaki potasyum ve sodyum dengesini bozabilir. Kereviz tansiyon ilaçlarının aksine hiçbir yan etkiye neden olmadan beyne kan akışını hızlandırır ve kan basıncını da düşürür.
Vücudu İltihaplanmaya Karşı Korur
Kereviz, içerisindeki antioksidanlar sayesinde vücudu iltihaplanmaya karşı korumaktadır. Kereviz; kalp hastalığı, iltihaplanma, kanser gibi kronik rahatsızlıklara karşı iyi bir koruyucudur.
Kan Basıncını Düzenler
Çin’de yapılan tıbbi çalışmalarda kan basıncını düşürmek için kereviz ve kereviz özleri kullanılmaktadır. Fareler üzerinde yapılan bir çalışma, kereviz tohumunun kan basıncı üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Normal ve hipertansiyonu olan fareler incelenmiştir. Hipertansiyonu olan farelerin kan basıncını düşürdüğü görülmüştür. Normal tansiyonu olanlarda ise herhangi bir etkisi olmamıştır.
Bununla birlikte kereviz tohumlarının insanlarda kan basıncını düşürmeye yardımcı olduğuna dair güçlü bir kanıt yoktur. Kereviz aynı zamanda iyi bir lif kaynağıdır. 2016 yılında Cochrane incelemesinde, lifli gıdaların kan basıncı üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Lifli gıda ile beslenen kişilerin kan basıncının daha düşük olduğu ileri sürülmüştür.
Araştırmacılar, tespitlerini doğrulamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtmişlerdir.
Kalp-Damar Rahatsızlıklarına Karşı Koruyucudur
Kerevizin iltihabı önler ve antioksidan özelliği bulunur. Kandaki oksidatif stresi önleyerek kadriyovasküler ve ateskleroz hastalıklara karşı da korur. Kerevizde fenolik maddeler bulur. Bu maddeler, sinir sistemindeki etkisi sayesinde kan damarlarını çevreleyen düz kasların gevşemesini sağlar. İçerisinde bulunan potasyum, kan basıncını ve kalp atışı hızını düzenler.
Kereviz, yüksek su içeriğine sahiptir. Buna rağmen kalp sağlığı için önemli olan kalsiyum ve potasyum dahil olmak özere çok sayıda vitamin ve mineral içerir. Ayrıca kırmızı kan hücrelerinin oluşumu ve kanın pıhtılaşması için gerekli olan folat ve K vitamini içerir. Kereviz ayrıca kardiyovasküler sistem üzerinde anti-enflamatuvar ve flavonoid kaynağıdır.
Sindirim Sistemini Destekler
Kerevizde yüksek oranda lif ve su bulunur. Bu ikisi birleşerek bağırsakları yumuşatır. Kerevizin tohumu idrar söktürücü etkiye sahiptir. Vücudun arınmasına yardımcı olan NBP olarak adlandırılan bir bileşiği içermektedir. Bu bileşik, üreme organlarında ve sindirim sisteminde oluşabilecek bakteriyel enfeksiyonlar ile mücadele eder.
Kereviz sindirim için gerekli önemli bir lif kaynağıdır. 2010 yılında kereviz özü kullanılarak hayvanlar üzerinde bir çalışma yapılmıştır. Çalışmada, kerevizin özünün sindirim mukozası için faydalı olduğu ve mide ülseri de karşı koruduğu görülmüştür.
Kanserden Korur
Araştırmalar kerevizdeki luteolinin meme ve pankreas kanserlerine karşı koruduğu göstermektedir. Kerevizde bulunan apigenin de kanser hücrelerinin gelişimini engellemektedir Kereviz luetolin adı verilen bir flavonoid içermektedir. 2009 yılında yayınlanan bir makalede luteolinin kansere karşı önleyici olduğunu ortaya koymuştur.
Karaciğeri Destekler
Kerevizin karaciğerdeki kötü yağ birikiminin ve enzim fonksiyonu seviyelerinde iyileşme görülmüştür. Ayrıca kerevizdeki fitalid de karaciğeri korumaktadır.
Mideyi Korur
Hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışma kerevizdeki apium, mide zarını iyileştirdiğini göstermiştir. Ayrıca kereviz tohumu mukus seviyesini arttırarak mide iltihabını önler ve gastrit asit seviyesini kontrol altına alır.
Hafızayı güçlendirir
2017 yılında hayvanlar üzerinde yapılan bir araştırmada, kereviz özünün depresyon ve yaşlanma ile ilişkili bilişsel işlevi iyileştirdiği görülmüştür. Benzer şekilde, kereviz özünün nöroprotektif faydalarını inceleyen bir çalışmada, Alzheimer ve demans hastalarında olumlu etkisinin olduğu görülmüştür.
Osteoartrit ve Gut Ağrılarını Azaltır
Kerevizin tohumu osteoartrit ve gut hastalığından kaynaklanan ağrıları azaltabilir. Yapılan çalışmalar, bu kerevizin bazı kişilerde %68 oranında ağrılarda azalma olduğu görülmüştür. Herhangi bir yan etkisi olmamıştır. Ayrıca kereviz özü romatizma ve fibromiyalji hastalarında da ağrı kesici etkisi olmuştur.
Cildi Korur
Kereviz yaprakları tam bir antioksidandır. İçerisinde beta-karoten ve A vitamini bulunur. Cildin korunması ve sağlıklı bir mukoza için A vitaminine ihtiyaç vardır.
Adet Dönemi Ağrılarını Azaltır
Bir araştırmada, 3 gün boyunca anason, safran ve kereviz tohumu içeren bir gıda ile beslenen kişiler incelenmiştir. Araştırmada bu kişilerde adet döneminde ağrının şiddetini ve süresini azalttığı görülmüştür.
“Sağlıklı” Tuzlar İçerir
Kerevizde sodyum bulunur bu da klasik bir sofra tuzundan farklıdır. Sodyumun vücutta emilimi daha kolaydır. Bir sap kereviz 35 mg sodyum bulunmaktadır. Bu nedenle tuza duyarlı olan kişiler kereviz yiyebilirler.
Kemik Sağlığı Destekler
Kereviz, K vitamini içerir ve günlük K vitamini ihtiyacının %25’ini sağlar. Kanın pıhtılaşmasını sağlar ve kemik kütlesinin artmasına yardımcı olur.
Cinsel Performansı Arttırır
Kerevizde vücuttaki androstenone ve androstenol isimli iki seks feromonu bulunur ve bunlar uyarıcı işlev görürler. Sık sık kereviz yemeği tüketmek ve kereviz sapını çiğnemek cinsel gücü arttırmaktadır.
Zayıflatır
“Kereviz kaç kalori?” sıklıkla merak edilen sorulardan biridir. Büyük bir kereviz sapı 10 kaloridir ve lipit metabolizmasını düzenleyerek kilo vermenize yardımcı olur. Ayrıca yüksek su ve elektrolit miktarı vardır bu da su kaybını önler. Ayrıca kereviz; bronşit, astım, sedef hastalığı, ateş ve kusma gibi hastalıklardan korunmaya da yardımcı olmaktadır.
Kerevizde Hangi Vitaminler Var?
A, B, C , E, Niasin, Riboflavin, B6 ve K vitaminleri ile lif ve folik asit açısından zengindir. Ayrıca içerisinde selenyum, manganez, fosfor, magnezyum, potasyum, demir, kalsiyum, çinko, sodyum ve fosfat bulunur. Apigenin ve luteonin dışında da kerevizde güçlü antioksidan özelliği olan başka bileşenler de vardır. Bunlar:
- Selinen
- Limonen
- Kaempferol
- P-kumarik asit
80 gram (çiğ) porsiyon kereviz şunları içerir:
- 6 kalori
- 0.4 gram protein
- 0.2 gram yağ
- 0.7 gram karbonhidrat
- 1.2 gram elyaf
- 256 mg potasyum
B vitamini içeren diğer gıdalar için bu yazıyı inceleyebilirsiniz.
Kereviz Çorbası Tarifi
Kereviz çorbası, kereviz turşusu, kereviz salatası gibi bir yemekte kullanılan kereviz Doğu Akdeniz’de yetiştirilen bir bitkidir. Genellikle Nisan-Mayıs aylarında hasat edilir. Uzun süre depolanabilen kereviz, vitamin ve mineral açısından oldukça zengindir. Kansızlığı giderir ve hafızayı güçlendirir. Kereviz hem pişmiş olarak hem de çiğ tüketilebilir. Kereviz çorbası bebekler için ve anne sütünü arttırdığı için hamilelere de önerilmektedir. Kereviz çorbasının yapılışı oldukça kolaydır. Hızla hazırlayıp servis edebilirsiniz.
Kereviz Çorbası Malzemeler
- 2 kereviz
- 1 soğan
- 1 patates
- 1 havuç
- 3 çorba kaşığı zeytinyağı
- 1 çorba kaşığı limon suyu
- 1 su bardağı süt
- 1.5 çorba kaşığı un
- Tuz
- Bir tutam muskat
- Taze çekilmiş karabiber
Kereviz Çorbası Nasıl Yapılır?
- Kereviz, soğan, havuç ve patatesi soyun. Kereviz patates ve havucu iri doğrayın ve soğanı kıyın. Tencere su ve limon suyu alıp kaynatın.
- Sebzeleri ekledikten sonra yumuşayıncaya kadar pişirin. Sebzenin suyunu süzdükten sonra blenderdan geçirip püre haline getirir. Püre ile sebze suyunu karıştırın.
- Ayrı bir tencerede zeytinyağını ısıtın ve ardından unu ilave edin. Un pembeleşmeye başlayınca sütü az azar ve sürekli karıştırarak ilave edin.
- Sebzeli karışım, muskat ve tuzu ekleyin. Karıştırarak 5 dakika daha pişirin.
- Terbiyeli kereviz çorbanız hazır. Servis ederken üzerine karabiber serpiştirebilirsiniz.
Kereviz Çorbasının Püf Noktaları
Kerevizi soyduktan sonra, kararması için limonlu su ve unda üzerinde yağlı kâğıt kapatarak bekletebilirsiniz.
Tüm çorbalarda olduğu gibi terbiyeli kereviz çorbası için de kendi yaptığınız tavuk veya et suyunu kullanabilirsiniz.
Kerevizleri haşlarken suya limon sıkarsanız hem rengi beyazlar hem de kötü gider.
1 Porsiyon Kereviz Çorbası Kaç Kalori?
Kereviz çorbasının bir porsiyonu ortalama 45 kaloridir. K vitamini ve lif açısından oldukça zengin olan bu tarifi diyet listenize de ekleyebilirsiniz.
Kereviz Çorbasının Yanında Ne Gider?
Kereviz çorbası zeytinyağlı pırasa ile birlikte sunulabilir. Zeytinyağlı pırasa tarifimizi buradan okuyabilirsiniz.
Kereviz Salatası Tarifi
Kereviz salatası tarifimize bayılacaksınız. Doğu Akdeniz ülkelerinde yetişen kereviz, salata, çorba ve turşu yapımında kullanılır. Hem haşlanarak hem de çiğ olarak tüketilebilir. İçeriğinde kireç ve demir olduğu için unutkanlığı önler. Anne sütünü arttırır, özellikle hamileliğin son aylarında haftadan bir kez tüketilmesi önerilmektedir. Malzemeleriniz hazırsa yoğurtlu kereviz salatası tarifine başlayabilirsiniz. Kereviz salatası yapımı oldukça kolaydır.
Kereviz Salatası Tarifi Malzemeler
- 2 orta boy kereviz
- 3 su bardağı süzme yoğurt
- 2 diş sarımsak
- 1 yemek kaşığı mayonez
- 1 çay bardağı ceviz
- Dereotu
- Tuz
- 1 su bardağı çekilmiş ceviz içi
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı
Kereviz Salatası Nasıl Yapılır?
- Tarife başlamadan kerevizleri bol su ile durulayın ve rendeleyin.
- Sonrasında kerevizi 6-7 dakika zeytinyağında soteleyin ve ocaktan alıp soğumaya bırakın.
- Yoğurdu geniş bir kaba alın. İçerisine mayonez, karabiber, tuz ve ezilmiş sarımsak ekleyin ve hafifçe çırpın.
- Soğuyan kerevizlere ince çekilmiş ceviz içini ilave edin. Salatayı servis tabağına alıp ceviz içi parçaları ve maydanoz ile süsleyebilirsiniz.
Kereviz Salatasının Püf Noktaları Nelerdir?
Tarife başlamadan önce kerevizi sirkeli suda 10 dakika kadar bekletebilirsiniz. Böylece kereviz daha canlı kalacaktır.
Kullanacağınız cevizlerin kabuksuz olmasına özen gösterin. Kabuksuz ceviz, acı tadı yok edecektir.
Kerevizin kötü kokusunu önlemek için pişirme esnasında birkaç daha limon sıkabilirsiniz.
Salatanın yoğurdunu servis etmeden hemen önce ilave edin. Yoksa yoğurt suyunu salacaktır.
1 Porsiyon Kereviz Salatası Kaç Kaloridir?
Standart malzemeler ile hazırlanan kereviz salatasının bir porsiyonu ortalama 100 kaloridir. Potasyum ve lif bakımından zengin olan bu tarifi diyet listenize ekleyebilirsiniz.
Kerevizin Zararları
Kereviz yararları olduğu kadar tüketildiğinde zararları da olabilen bir bitki türüdür. Kerevizin zararları şu şekilde sıralanabilir:
- İshal sorunu olanlar kereviz tüketmemelidir.
- Fazla tüketilirse sindirim sisteminde ve karaciğerde problemlere neden olabilir.
- Lif içerdiği için aşırı tüketilirse karın ağrısına ve gaza yol açabilir.
- Hamilelikte tüketilmemelidir.
- Kereviz, oksalat bakımından zengin olduğundan böbreği ile ilgili rahatsızlığı olan kişiler için uygun değildir.
- Kerevize alerjisi olan kişiler bu tozu kullanmamalıdır. Ağız ve dilde kaşında, hapşırma, burun akıntısı gibi alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Alerjiler hakkında daha fazia bilgi edinmek için NHS web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
