Ekoterapi, kişinin iyi hissetmesi için doğanın olumlu etkilerinden yararlanılan bir ruh sağlığı yaklaşımıdır. Anksiyete, depresyon, yorgunluk, düşük motivasyon, yalnızlık ve diğer sorunları azaltmaya yardımcı olmak için doğadan faydalanılan bir terapi yoludur. 2018 yılında ‘’Frontiers in Psychology’’ dergisinde yayınlanan bir araştırmada, insanın doğa ile bağlantısının kesilmesi, daha yavaş iyileşme süreçlerine, daha sıkıntılı ruh haline ve refahın azalmasına neden olduğu belirtilmiştir. {1*}
İşte tam da bu nedenle, insanların COVID-19 krizi sırasında sosyal izolasyon nedeniyle yaşadıkları psikososyal sorunlarla başa çıkmaları için ekoterapi önerilmektedir. Ekoterapi yöntemlerine örnek olarak açık havada egzersiz ve yürüyüş yapmak, sahilde uzanmak, ormanda vakit geçirmek, yüzmek vb. verilebilir.
Ekoterapi Nedir?
Ekopsikoloji olarak da adlandırılan ekoterapi, ruh sağlığı için doğanın iyileştirici etkilerinden yararlanan yaklaşımdır. Araştırmacılar, ekoterapi yöntemlerine genellikle “çevresel terapiler” ve “hayvan destekli tedaviler” olarak atıfta bulunur ancak eko terapinin başka türleri de vardır. Örneğin, bahçecilikle uğraşmak, doğada egzersiz yapmak ve çevreyi korumak ruh sağlığını geliştirmek için kullanılan bazı yaklaşımlardandır. {2*} Bu terapi yöntemleri yapılan birçok çalışmada, özellikle ruhsal bozukluğu olan kişiler için
Ekoterapi Nasıl Yapılır?
Ekoterapinin bulunulan yere, fiziksel yeteneklere ve tercihe bağlı olarak birçok farklı yöntemi vardır. Bazı popüler ekoterapi aktiviteleri şunlardır:
- Yürüyüş veya koşu yapın. Orman, dağ, park, bahçe, patika, vb. açık alanlarda yürüyüş veya koşu yapabilirsiniz.
- Bahçe işleriyle ilgilenin.
- Sahilde veya parkta uzanın.
- Denizde yüzün.
- Bisiklet sürün.
- Kuş gözlemciliği yapın.
- Kamp yapın.
- Toprakta çıplak ayakla yürüyün.
- Hayvanlarla vakit geçirin.
- Açık havada gökyüzünü seyredin.
- Çimlerde piknik yapın.
- Süpermarket yerine açık havadaki pazarlardan alışveriş yapın.
- Açık havada resim ve sanat dersleri alın.
- Kitabınızı açık havada okuyun.
- Açık havada yoga, tai chi veya meditasyon yapın.
- Ormanda vakit geçirin.
- Bir vahşi doğa veya macera programına kaydolun. Bu programlarda hem yetişkin hem de çocuklar için yürüyüş, kampçılık, dağcılık gibi açık hava etkinlikleri vardır.
- Doğayı koruyun. Çöp toplama, ağaç dikme, plajları veya parkları temizleme vb. etkinlikler yapabilirsiniz.
Ekoterapinin Faydaları Nelerdir?
Ekoterapiden en etkili şekilde faydalanmak için bir gruba katılabilir, açık havada ders alabilir, doğada egzersiz yapabilir ve tüm duyularınızla doğaya odaklanabilirsiniz. Ekoterapinin faydaları şunlardır:
Depresyonu Yönetmeye Yardımcı Olabilir
Çok sayıda araştırma, düzenli olarak dışarıda vakit geçiren çocuk ve yetişkinlerin, ruh hallerinde iyileşme yaşayabileceğini ve strese daha dirençli olabileceğini göstermektedir. {3*} Mind dergisinde yayınlanan bir araştırmada, katılımcıların yüzde 95’i, dışarıda vakit geçirdikten sonra ruh hallerinin depresif, stresli ve endişeli durumdan daha sakin ve dengeli hale geldiğini söylemektedir. {4*} Ayrıca, ekoterapi uygulayan insanlar, yüksek motivasyonları sayesinde daha iyi odaklanma ve konsantrasyon seviyelerine sahiptir.
Doğal Rahatlatıcı/Sakinleştirici Etkilere Sahiptir.
Dışarıda yürüyüş, yoga, meditasyon vb. şeyler yapmak doğal olarak rahatlatıcı olabilir. Çünkü bu yöntemler kendimizi doğaya vermemize yardımcı olur ve böylece insanı üzüntü, stres ve olumsuz düşüncelerden uzaklaştırır. Doğa sinir sistemi üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Hızlı kalp atışı, kas gerginliği ve odaklanma sorunu gibi belirtileri azaltmaya yardımcı olur. Ekoterapinin kortizol gibi stres hormonlarında azalmaya yol açarak anksiyete ve TSSB belirtileri gösteren kişiler için faydalı olduğu da bilinmektedir.
Enerjinizi Yükseltebilir ve Tükenmişliği Önleyebilir
Pek çok insan, açık havaya çıkarak çalışmaya ara vermenin, ruh hallerini iyileştirmeye ve enerjilerini geri kazanmaya yardımcı olduğunu düşünmektedir. Doğal alanlarda geçirilen 10 dakika kadar kısa bir sürenin odaklanmayı arttırmada, kan basıncı ve kalp hızını iyileştirmede etkili olduğu bilinmektedir. {5*} Düzenli olarak açık havada egzersiz yapmak, özgüven, uyku ve bağışıklık fonksiyonu da dahil olmak üzere hem zihniniz hem de vücudunuz için faydalıdır.
Sosyal Bağlantıyı ve Aidiyet Duygusunu Geliştirir
Doğa bizi kendimize, birbirimize ve dünyaya bağlı hissettirir. 2019 yılında yapılan bir araştırmaya göre, bir toplulukla doğada geçirilen zaman, kişinin kendisine daha iyi bakmasına, artan aidiyet hissiyle duygusal olarak daha iyi hissetmesine katkıda bulunmaktadır. {6*} Bir grupla birlikte yapılan ekoterapi etkinlikleri açık havanın olumlu etkileriyle birlikte sosyal bağların gelişmesine de katkıda bulunur. Sosyalleşmeye yardımcı olabilecek doğa terapisi etkinlikleri arasında açık hava egzersizleri, grup kampları veya sanat dersleri yer alabilir.
Kaynaklar
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6085576/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33363096/
https://www.nature.com/articles/s41598-019-44097-3
https://www.takingcharge.csh.umn.edu/how-does-nature-impact-our-wellbeing
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/02/200225164210.htm
https://www.psychiatricnursing.org/article/S0883-9417(18)30298-X/fulltext#s0120%20at%20a