Uçucu yağların yüzyıllardır sağlık faydaları amacıyla kullanıldığı bilinmektedir. Saf esans yağları da denilen katkı maddesi ya da kimyasal içermeyen bu yağlar, kaygı ve anksiyete başta olmak üzere çeşitli rahatsızlıklar için doğal bir çare olarak görülmektedirler. Anksiyete, kişinin günlük yaşantısını zorlaştıran bir rahatsızlıktır. Bu sebeple doğal yollarla hastalığın çözülmesi, kişilerin yaşamdan zevk almalarına yardımcı olmaktadır.
A Kan Grubu Diyeti Nasıl Yapılır? Yaparken Nelere Dikkat Edilir? Detaylı Bilgi İçin YouTube Videomuzu İzleyebilirsiniz.
Uçucu yağlar, Çin, Mısır, Hindistan ve Güney Avrupa dahil olmak üzere çeşitli kültürlerde eski zamanlardan beri kullanılmaktadır. Bazı uçucu yağlar, ölülere mumyalama yapmak için kullanılmıştır. 2000 yıldan daha eski mezarların bulunması ile mumyalamada yağların sıklıkla kullanıldığı da bulunmuştur.
Ayrıca uçucu yağlar, ilaçların çok az olduğu II. Dünya Savaşı döneminde askerlerin tedavisinde de kullanılmıştır. Yağların faydalarını fark eden ve uygulayan Fransız cerrah Jean Valnet tarafından aromaterapi geliştirilmiştir. Uçucu yağların güzel kokma sebebi doğal olmaları ve çiçek, yaprak, ağaç kabuğu ya da bitki kökünden elde edilmeleridir.
İçindekiler
Anksiyete Rahatsızlığına İyi Gelen Uçucu Yağlar Nelerdir?
Amerikan Sağlık Bilimleri Koleji tarafından 2014 yılında yayınlanan bir araştırmada, 58 bakımevi hastasına bir hafta boyunca günde bir kez, tatlı badem yağı ve yüzde 1,5 oranında seyreltilmiş bir uçucu yağ karışımı ile el masajı yapılmıştır. Uçucu yağ karışımı, karışıma eşit oranlarda eklenen, bergamot, sığla ve lavanta yağlarından oluşmuştur. Ayrıca aromaterapi el masajı alan tüm hastalar, daha az ağrı ve depresyon belirtileri yaşadıklarını bildirmiştir. [1*] Bu bildiri sonucunda, yapılan aromaterapi masajının ağrı ve depresyon tedavisinde tek başına masajdan daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Anksiyete için en faydalı sayılan yağlar şu şekilde sıralanmaktadır;
Lavanta Yağı
En yaygın esans yağlarından olan lavanta yağı, rahatlatıcı etki sağlayan özellikleri ile bir sakinleştirici olarak kullanılabilmektedir. Sinir sistemini onardığı belirtilen bu yağ, huzursuzluk, uykusuzluk, sinirli olma hali, panik atak, gerginlik ve sinirin sebep olduğu mide hastalıklarının tedavisine yardımcı olmaktadır. Bu özelliği ile, kaygıyı azaltmak için en iyi uçucu yağlardan biri olarak kabul edilmektedir.
Yapılan klinik araştırmalara göre, lavanta yağını koklayan kişilerin stres ve anksiyete seviyelerinin azaldığı görülmüştür. Lavanta yağını tüketen kişilerin kaygı hissettiren bir film izlerken kalp atış hızının daha az olduğu bulunmuştur. [2*] Araştırmacılar lavanta yağının anksiyete azaltıcı etkilerinin olduğuna kanıt olarak bu sonuçları kullanmıştır. Başka bir araştırma, lavantanın kalp-damar hastalığı olan ya da baypas ameliyatı geçiren hastaların ve diş hekimini ziyaret eden kişilerin kaygı seviyelerini azalttığını göstermektedir. [3*]
Gevşemek ve rahatlamak için banyo suyuna ya da suyla dolu bir sprey şişesine lavanta yağı ekleyebilirsiniz. Ayrıca lavanta yağını, bilekleriniz, şakaklarınız ve ensenizde masaj yaparak kullanabilirsiniz.
Gül Yağı
Gül yağı, lavantadan sonra en etkili ve popüler olan ikinci faydalı yağ olarak bilinmektedir. Anksiyete ve depresyon gideren, üzüntü ya da şok durumlarında gelişen panik atakları azaltan doğal bir ilaç olarak kullanılmaktadır. İran Tıp Dergisi tarafından yayınlanan bir çalışmada, iki ayrı hamile kadın grubu oluşturulmuştur. İlk grupta bulunan hamile kadınlara 10 dakika boyunca gül yağı ile ayak banyosu ve gül yağını koklatma yoluyla aromaterapi yapılmıştır.
İkinci grupta bulunan hamile kadınlara ise 10 dakika boyunca ılık su ile ayak banyosu yapılmıştır. İki grubun karşılaştırılması sonucunda, aromaterapi ve ayak banyosunun gül yağı ile yapılan grubun kaygı düzeylerinin azaldığı bulunmuştur. [4*]
Vetiver Yağı
Vetiver yağı, sakinleştirici, güven verici ve topraklama sağlayan özellikleri ile tanınmaktadır. Bu sebeple, genellikle travma yaşayan kişilerde öz farkındalık, sakinlik ve denge sağlamaya yardımcı olmak amacıyla kullanılmaktadır. Sinir sistemi hastalıkları, titreme ve aşırı duyarlılık halini azaltmaktadır. Ayrıca bu yağ, panik atak ve şok durumlarında da faydalı görülmektedir. Natural Product Research tarafından yayınlanan bir çalışma, vetiver yağının anksiyete etkilerini azaltmada yararlı olabileceği sonucuna varmıştır. [5*]
Kananga Ağacı Yağı (Ylang ylang)
Sakinleştirici ve canlandırıcı etkileri ile popüler olan bu yağ, kaygı ve depresyonu tedavi etmekte oldukça önemlidir. Kananga ağacı yağı ya da ylang ylang yağı olarak isimlendirilen bu yağ, kişinin neşe, cesaret ve iyimserlik duygularını arttırmakta, korkularını yatıştırmaktadır. Ayrıca, kalp rahatsızlıklarına, sinirlilik halinin neden olduğu çarpıntılara ve uykusuzluk durumlarına yardımcı olan, güçlü bir yatıştırıcıdır.
Kore’de bulunan bir kolej tarafından yürütülen 2006 tarihli çalışmada, bergamot, lavanta ve ylang ylang yağının birlikte ve 4 hafta düzenli olarak kullanılmasının kişileri nasıl etkilediği araştırılmıştır. Araştırmada, psikolojik stres tepkileri ve yüksek tansiyon belirtilerinin azaldığı, kan basıncının düşerek kişilerin olumlu etkilendiği görülmüştür. Ancak bu yağın kullanımı cildi hassas olan kişiler için tehlikelidir. Çünkü cildin tahriş olmasına sebep olabilmektedir. Ayrıca düşük tansiyon hastalarının kullanılması önerilmemektedir. Bu yağı ev kokusu olarak az miktarda kullanmanız yeterlidir.
Bergamot Yağı
Bergamot bitkisi, kendine özgü bir çiçek tadı ve aromasına sahiptir. Bu bitkiden elde edilen bergamot yağı, etkili bir sakinleştirici olduğundan ve enerji sağladığından, depresyonu tedavi etmek amacıyla kullanılmaktadır. Buna ek olarak, rahatlama sağlayarak uykusuzluğun tedavisinde de yardımcı olduğu belirtilmektedir.
2011 yılında yapılan bir araştırma, bergamot yağının depresyon ve anksiyete tedavisinde etkili olduğunu ve stresi azalttığını kanıtlamıştır. [6*] Ayrıca bu yağı, lavanta yağı ile karıştırarak da uygulamak mümkündür. Bu şekilde karıştırılan yağlar, kan basıncı ve nabız hızını azaltmakta, bu durum da sakinleşme ve rahatlama sağlamaktadır.
Bergamot yağı genellikle güvenlidir ancak ışığa duyarlı olduğu unutulmamalıdır. Güneşte kullanılması, güneş yanığı ve kızarıklık belirtilerine sebep olabilmektedir. Bu yüzden, yağ kullanıldıktan sonra 12 saat güneşten uzak durulması önerilmektedir.
Papatya Yağı
Papatya yağı, huzur veren ve sakinleştiren kokusu ile sinirliliği, aşırı düşünmeyi, endişe ve kaygıyı azaltmaktadır. Pennsylvania Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde papatyanın anksiyete ve depresyon karşıtı özellikleri üstüne yapılan bir araştırmada, bu bitkinin yağının doğal bir antidepresan olarak kullanılabileceğini bulmuştur. [7*]
Başka bir sağlık merkezi tarafından yayınlanan çalışma, papatya yağının kaygının neden olduğu belirtileri azalttığını göstermektedir. [8*] Papatya yağı, alerjisi olanları olumsuz etkileyebilmektedir. Bunun dışında, güvenli bir yağ olarak kabul edilmektedir.
Buhur (Sığla) Yağı
Buhur, depresyon ve kaygı sorunlarını tedavi etmek için oldukça önemlidir. Çünkü bu yağın, ruhsal olarak iyileştirme ve sakinleştirici etkisi bulunmaktadır. Aromaterapide, meditasyona yardımcı olarak zihni sakinleştirmeye yardımcı olmaktadır. Bu durum, kronik stres gibi sorunları tedavi etmektedir. Eşit oranda karıştırılan ve aroma el masajında kullanılan bergamot, lavanta ve buhur yağının, kanserli hastalarda ağrı ve depresyon tedavisinde olumlu etkileri olduğu araştırmalar ile kanıtlanmıştır. [9*]
Uçucu Yağlar Anksiyete Tedavisinde Nasıl Kullanılır?
Kaygıyı azaltmak ve rahatlamayı sağlamak için sakinleştirici uçucu yağlar kullanmak kolay ve tamamen doğaldır. Uçucu yağlar üç farklı şekilde kullanılmaktadır.
Aromaterapi
Anksiyete tedavisinde aromaterapi en popüler uygulamalardandır. Çünkü koku alma duyusu ve duygusal tepkiler arasında ilişki bulunmaktadır. Özellikle koku alma sonrasında beynin belirli bir bölgesinde bazı değişiklikler yaşanmaktadır. Duygusal işleme ve hafıza hatırlama alanı olarak anılan bu alana, Marcey Shapiro ve Barbara Vivino tarafından “limbik bölge” ismi verilmiştir.
Uçucu bir yağın kokusu solunduğunda, moleküller burun boşluklarına ve beynin limbik sistemine ulaşmaktadır. Burada bulunan uyarıcılar, kalp atış hızı, nefes alma düzeni, hormon üretimi ve kan basıncı gibi stres ya da sakinleştirici tepkileri düzenlemektedir. Aromaterapi, banyo suyuna katılarak, doğrudan yağı koklama yoluyla ve sprey ya da kolonya kullanılarak yapılmaktadır.
Damla Yoluyla Ağızdan Tüketilebilir
Birçok uçucu yağ ağız yoluyla alınabilmektedir ancak kullandığınız yağların güvenli ve saf olduğundan emin olmanız oldukça önemlidir. Piyasadaki birçok yağ, yutulması güvenli olmayan sentetiklerle seyreltilebilmekte veya karıştırılabilmektedir. Gıda ve İlaç İdaresi, bu sıkıntının çözülmesi için bazı uçucu yağları onaylayarak, güvenli olduğunu belirten GRAS tanımı vermiştir.
Araştırma raporları, yağları tüketmenin en etkili yolunun bir bardak su ya da bir çay kaşığı bala bir damla eklemek olduğunu belirtmektedir. [10*] Dilin altına bir ya da iki damla eklenerek de tüketilebilmektedir. Çünkü, kan kılcal damarları dil altı doku yüzeylerine çok yakın bulunmaktadır. Yağlar bu noktaya damlatıldığında kan dolaşımına daha hızlı karışmakta ve vücuda daha hızlı yayılmaktadır. Bunun haricinde, sevilen bir içecek ya da yemeğe bir iki damla eklenerek tüketilebilmektedir.
Masaj Yoluyla Uygulama
Uçucu yağları masaj yaparak tene uygulamak mümkündür. Cilt üstüne uygulama olarak anılan uygulama, cilt, saç, ağız, dişler, tırnaklar ve vücudun belirli bölgelerine yağın uygulanması söz konusu olmaktadır. [11*] Yağlar cilde temas ettiğinde çok daha hızlı etkide bulunmaktadır. Bazı yağlar çok güçlü olduğundan zeytin, avokado ya da hindistancevizi yağı gibi bir taşıyıcı yağ ile karıştırmak oldukça önemlidir. Karışımı doğrudan etkilenen bölgeye, ayak diplerine, kulak kenarlarına, kompres kullanarak ya da masajla uygulamanız önerilmektedir.
Uçucu Yağların Zararları Nelerdir?
Uzman tavsiyesi almadan ya da tıbbi gözetim altında olmadan asla uçucu yağları yutmayın. Aynı şekilde bu yağları seyreltilmeden cilde uygulamayın. Yağları tedavi amaçlı nasıl kullanacağınızı anlamak oldukça önemlidir. Bu sebeple, her zaman bir uzmana danışmak ve genele uygulamadan önce küçük bir bölgeye uygulayarak test etmek önerilmektedir. Özellikle çocuklara ve hamile kadınlara tehlikeli olabileceğinden, bu kişilerin dikkatli kullanmaları önerilmektedir.
Kaynaklar
[1*] https://achs.edu/blog/2017/01/28/depression-and-anxiety-can-essential-oils-help/#_ftnref2
[2*] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19382124/
[3*] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4280720/
[4*] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4270653/
[5*] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25553641/
[6*] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21105176/
[7*] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22894890/
[8*] https://www.nccih.nih.gov/research/research-results
[9*] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18753801/
[10*] https://books.google.com.tr/books?id=wTBXAgAAQBAJ&pg=PA220&dq=essential+oils+for+anxiety&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=essential%20oils%20for%20anxiety&f=false
[11*] https://books.google.com.tr/books?id=_tprAwAAQBAJ&pg=PT154&dq=ingesting+essential+oils+for+anxiety&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=ingesting%20essential%20oils%20for%20anxiety&f=false
