Uterus miyomları farklı sağlık sorunları yaratabilmektedir. Bir uterus miyomunun boyutu küçük bir nodül kadar olabilirken farklı bir uterus miyomu 4-5 aylık bir embriyo boyutuna ulaşabilmektedir. Fibroid büyümesi ve kilo alımı arasında nedensel bir ilişki bulunmaktadır. Ancak kilo alımından önce dikkat edilmesi gereken nokta miyomun büyüklüğü ve miyom büyümesine sebep olan faktörlerdir. {1*}
B Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir? Detaylı Bilgi İçin Youtube Videomuzu İzleyebilirsiniz.
İçindekiler
Miyom Nedir?
Rahimdeki miyomlar (leiomyomlar), rahim kas dokusunda gelişen, kanserli olmayan kitlelerdir. Kadınların üreme yıllarının ikinci yarısında rahim miyomuyla karşı karşıya kalma riski daha yüksektir.
ABD’de yapılan bir araştırmada, Afrikalı-Amerikalı kadınların yüzde 60’ının 35 yaşına kadar miyom rahatsızlığıyla karşılaştığı ancak bu rakamın 50 yaşına kadar yüzde 80’e çıktığı gözlemlenmiştir. Aynı şekilde Kafkasyalı kadınların yüzde 40’ının 35 yaşına kadar miyom rahatsızlığıyla karşılaştığı ancak bu oranın 50 yaşında yüzde 70’e çıktığı gözlemlenmiştir. {2*}
Miyom yaygın görülen bir sağlık sorunu olmasına rağmen pek çok kadın tarafından fark edilememektedir. Yapılan bir çalışmada kadınların yalnızca %7’sinin semptomatik miyom ile karşı karşıya kaldığı tespit edilmiştir. {3*}
Bu bulgular miyomların genellikle çok küçük olduklarını ve bu nedenle de pek çok kadın için önem arz etmediğini kanıtlar niteliktedir. Ancak nadiren de olsa miyomlar bazı kadınlarda ağır adet kanamalarına ve pelvik ağrıya neden olabilmektedir.
Miyomlar ve Kilo Alımı Arasındaki İlişki
Miyomlar büyüdükçe karında ve pelvik bölgede gözle görülür genişlemeye neden olmaktadır. Bazı kadınlar, bu durumdan oldukça rahatsız olduklarını ve ne yaparlarsa yapsınlar durumun düzelmediğini ifade etmektedir. {4*}
Miyomlar tıpkı gebelikte olduğu gibi rahmin genişlemesine ve büyümesine neden olmaktadır. Hamile olmayan sağlıklı bir rahimin boyutu yaklaşık bir armut büyüklüğündedir ve rahim pelvisin derinliklerinde bulunmaktadır.
12 haftalık bir gebede uterus pelvik kemikte hissedilmektedir ve yaklaşık küçük bir greyfurt büyüklüğündedir. Bu durum rahimde 10 ile 15 cm boyutunda miyom bulunmasıyla eş değerdir. Miyom bulunan bir rahmin daha fazla büyümesi de imkânsız değildir. Tüm bu veriler, fibroidlerin belli bir kalıba sokulamayacağını ve belli net bir tanım altında değerlendirilemeyeceğini ispatlar niteliktedir.
Fibroid tedavisi üzerine yapılan bir çalışmada, 120 semptomatik hastanın miyom boyutu tedavi öncesinde kayıt edilmiştir. Bu araştırma sonucunda hastaların yalnızca %25’inin 10 cm çapında miyoma sahip olduğu fark edilmiştir.
Semptomatik fibroid hastası kadınların yaklaşık yüzde 25’i bu hastalık için tedavi görmektedir. Bu durum büyük ve önemli ölçüde rahatsızlık veren miyomların yaklaşık %5 ile %10 oranında görüldüğünü göstermektedir.
Fibroidler ve Şişkinlik
Miyom büyümesi ek olarak farklı pek çok soruna neden olabilmektedir. Bunların başında fiziksel değişiklikler ve şişkinlik gelmektedir. Ayrıca uterusun genişlemesi pelvisteki konumundan dolayı üriner sistemdeki veya gastrointestinal sistemdeki organların tıkanmasına neden olabilmektedir.
Bazı durumlarda, genişleyen rahim mesaneye veya üreterlere baskı yapabilmekte ve böbreklerin için şişmesine neden olabilmektedir. Gastrointestinal sistem üzerinde yarattığı dış basınç da benzer şekilde şişkinliğe, tıkanıklığa veya ağırlık hissine neden olabilmektedir. {5*}
Fibroidler Neden Büyür?
Fibroidlerin bazı kadınları etkileyip bazı kadınları etkilememesinin nedeni hakkında bilimsel net bir açıklama bulunmamaktadır. Ancak seks hormonlarının bolluğu, D vitamini eksikliği, toksinlere yoğun miktarda maruz kalmak, uygulanan diyetler ve beslenme düzeni, genetik yatkınlık ve bir dizi biyolojik faktörün miyom oluşumuna zemin hazırladığı ve miyomların daha hızlı büyümesine neden olduğu düşünülmektedir. {6*}
Östrojen ve progesteron, her adet döngüsünde uterus zarını uyaran 2 farklı seks hormonudur. Yapılan araştırmalarda miyomların normal rahim kaslarından daha fazla östrojen ve progesteron reseptörü içerdiği gözlemlenmiştir. Bu da hormonların miyom büyümesini hızlandırdığını göstermektedir.
Fibroidler, hormon seviyeleri düştüğünde yani menopozdan sonra küçülme eğilimindedirler. Bu nedenle hamileliğin de benzer bir mekanizma ile kadınları miyomlara ve miyom büyümesine karşı koruduğu düşünülmektedir. {7*}
Miyom Belirtileri Nelerdir?
Şimdiye kadar elde edilen tüm veriler miyomların kilo alımına neden olduğunu kanıtlar niteliktedir. Ancak miyomların vücutta gözle görülür değişikliğe neden olacak kadar büyümesi kişinin karşı karşıya kalacağı problemlerin kilo alımıyla sınırlı kalmayacağını göstermektedir. Kilo alımına neden olan miyomlar farklı semptomlara da yol açabilmektedir. Bu semptomlardan bazıları şunlardır:
- Ağır Adet Kanamaları: Rahim miyomu olan hastalarda görülen rahatsızlıklardan biri de yoğun adet kanamalarıdır. Fibroidi olan kadınlar ağır adet dönemleri geçirebilmekte, adet dönemleri uzun sürebilmekte, adet arasında kanma yaşayabilmekte ve adet döngüleri düzensiz olabilmektedir. Ancak buna rağmen miyomlu pek çok kadının teşhis ve tanı aşamasında kanama anormalliği bildirmediği görülmektedir.
- Toplu Belirtiler: Görünür kilo alımına neden olacak kadar büyük miyomlarınız varsa pek çok farklı sağlık sorunuyla da karşı karşıya kalabilirsiniz. Çünkü genişlemiş rahim çevredeki organlara baskı yapmakta ve bu durum kabızlığa, idrara çıkma sorununa ve çeşitli problemlere neden olmaktadır.
- Ağrı: Fibroidlerle birlikte bir dizi ağrı ortaya çıkabilmektedir. Nadiren de olsa bazı durumlarda pelviste aşırı ağrı, kronik bel ağrısı ve bacak ağrısı yaşanabilmektedir. Miyomlu kadınlar cinsel ilişki esnasında ağrı yaşadıklarını da sıkça bildirmektedirler.
Miyom Teşhisi Nasıl Konulur?
Nedeni açıklanamayan kilo alımı kişilerin doktora başvurmaları için yeterli bir sebeptir. Ancak miyomlar başka semptomların ortaya çıkmasına da neden olabilmektedirler. Miyom teşhisi basit bir ultrason muayenesi ile yapılabilmektedir.
Açıklanamayan kilo alımı ve tipik fibroid semptomları aynı zamanda diğer rahim kitlelerinin de habercisi olabilmektedir. Bu sorunlara adenomyozis , ektopik gebelik, endometriyal polip veya rahim kanseri örnek verilebilmektedir. {8*}
Miyomların Neden Olduğu Fazla Kilolardan Kurtulmak İçin Neler Yapılmalı?
Rahim miyomu teşhisi konulan hastalara miyomları küçültmeye veya miyomları tamamen ortada kaldırmaya odaklı tedaviler uygulanabilmektedir. Pek çok tedavi yöntemi uterusu normal boyutuna döndürmede etkilidir. Zaten onlarca yıldır semptomatik fibroid tedavisi için benzer tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Ancak yakın zamanlarda yapılan bazı araştırmalar, çeşitli diyet programlarının miyomları kontrol altına almaya yardımcı olduğunu göstermektedir. Bu konu hakkında sınırlı bilimsel araştırma bulunduğundan dolayı resmi olarak tavsiye edilmese de yeşil çay özü ve D vitamini takviyelerinin uzun süreli kullanımının miyom büyümesini azaltabileceği ve durdurabileceği düşünülmektedir. Ancak bu durum küçük klinik çalışmalarda değerlendirildiği için pek güvenilir değildir. {9*} {10*}
Uterin Fibroid Embolizasyonu (UFE), mikro boyutlu boncukların miyom içine enjekte edildiği minimal ve invaziv bir tıbbi prosedürdür. Bu boncuklar, miyomun kan akışını keserek miyomun beslenememesine ve bundan dolayı da küçülmesine veya ölmesine neden olmaktadır. {11*}
Miyomektomi işlemi rahmi sağlam tutarken miyomları rahimden kesen büyük cerrahi işlemdir. Birden fazla miyom olduğunda miyomektomi işlemi işe yaramamakta ve riskli olabilmektedir. {12*}
Histerektomi, uterusun çıkarıldığı büyük bir cerrahi işlemdir. UFE ve miyomektomi gibi rahmi sağlam tutan daha az invaziv tedaviler bulunmasına rağmen histerektomi fibroidleri tedavi etmek için günümüzde hâlâ yaygın olarak kullanılmaktadır. {13*}
Fibroid tedavisi için pek çok farklı seçenek bulunmaktadır. Her tedavinin risklerini ve faydalarını tam anlamıyla araştırmalı ve bu süreçte muhakkak doktorunuza danışmalısınız.
Kaynaklar
{1*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12548202/
{2*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22448610/
{3*} https://www.ejog.org/article/S0301-2115(10)00254-X/fulltext
{4*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20442999/
{5*} https://www.nature.com/articles/nrdp201643
{6*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29054502/
{7*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24511243/
{8*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3742155/
{9*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5207559/
{10*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3835459/
{11*} https://www.minervamedica.it/en/journals/minerva-obstetrics-gynecology/article.php?cod=R09Y2017N04A0357
{12*} https://www.springer.com/gp/book/9783319224961
{13*} https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/9781118695111.ch58
