Polimiyalji romatika nedir? Nasıl tedavi edilir? Polimiyalji romatika, özellikle sabahları ortaya çıkan veya uzun süre aynı pozisyonda oturma sonrasında omuz, boyun ve kalçalarda sertliğe neden olan bir kas romatizmasıdır. Genellikle 50 yaş ve üstü yetişkinleri etkiler ve ortalama tanı yaşı 70 civarındadır. Bu rahatsızlığın bilinen bir nedeni yoktur ancak uygulanacak tedavi yöntemlerine kısa sürede iyi yanıt alınır. Ayrıca, kas ağrısı ve polimiyalji romatikasının neden olduğu diğer semptomları hafifletmek için kullanabilecek doğal tedavi yöntemleri de vardır.
SAĞLIK TÜYOLARI İÇİN TIKLAYINIZ
Artrit Nedir? Tedavisinde Kullanılan Uçucu Yağlar Hangileridir? Youtube Videomuzu İzleyerek Bilgi Alabilirsiniz.
Polimiyalji romatika omuz, boyun, bel, el, bilek ve kalçalarda ağrı ve sertliğe neden olan bir rahatsızlıktır. Vücutta ağrı ve tutukluğa neden olur. Uzun araba yolculukları veya koltukta dinlenme gibi uzun süreli oturmalardan sonra görülme sıklığı artar. Sertlik o kadar şiddetli olabilir ki polimiyalji romatikalı bireyler ayakkabılarını giymek için eğilmekte veya bir gömlek giymek için ellerini başlarının üzerine kaldırmakta bile zorlanırlar.
Enflamasyon genellikle eklemlerde bulunur ancak hastalığın bilinen bir nedeni yoktur. Rahatsızlığın teşhisi için doktorun yaptığı fiziki muayenenin yanı sıra kan testleri de gerekir. Bu testler genellikle eritrosit sedimantasyon hızını (“sed” hızı veya ESR) ve C-reaktif proteinini (CRP) kontrol eder. Her ikisi de genellikle polimiyalji romatikası olan bireylerde yüksektir. Ancak bu kas romatizması, çok yüksek sedimentasyon oranları veya CRP seviyeleri olmayan kişilerde de görülebilir. Polimiyalji romatika genellikle aniden başlar. Özellikle baş, boyun ve omuzlarda olmak üzere büyük kan damarlarının şişmesinden (iltihabından) oluşur.
Fibromiyalji ve Polimiyalji Romatika Arasındaki Fark Nedir?
Bazı bireyler polimiyalji romatikasının semptomlarını fibromiyalji semptomlarıyla karıştırır çünkü her iki durum da kas ağrısına, sertliğe ve yorgunluğa neden olur. Ayrıca, fibromiyalji ağrısı tipik olarak daha şiddetlidir ve polimiyalji romatikadan daha fazla kas ve eklemi etkiler. Üstelik hafızayı, uykuyu, tuvaleti ve polimiyalji romatikanın genellikle etkilemediği yaşamın diğer yönlerini de etkiler. Ayrıca, inflamasyon fibromiyaljide rol oynar. İki hastalık için farklı tedavi yöntemleri bulunur. Bu bağlamda belirtiler görüldüğü an bir sağlık profesyoneli tanıyı koymalıdır. {1*}
Fibromiyalji hakkında daha fazla bilgi almak için Fibromiyalji Tedavi Yöntemleri yazımızı okuyabilirsiniz.
Polimiyalji Romatika Belirtileri Nelerdir?
Polimiyalji romatizması özellikle sabahları veya dinlendikten sonra ağırlaşan (belirtileri ortaya çıkan) ve günlük aktiviteler ya da spor yaptıktan sonra hafifleyen veya tamamen geçen bir rahatsızlıktır. Ayrıca zamanla kendi kendine de iyileşebilir. Bu rahatsızlığın bilinen en yaygın belirtileri şunlardır:
- Ağrılı ve sertleşen omuzlar, üst kollar, boyun, sırt, uyluklar veya kalçalar
- Sadece bir omuz veya kalça yerine vücudun her iki tarafında da ağrı ve sertlik
- Bazı durumlarda dirseklerde ve bileklerde ağrı veya sertlik
- Kolları veya etkilenen bölgeleri hareket ettirmede zorluk
- Hafif ateş
- Tükenmişlik
- Kilo kaybı veya iştah kaybı
- Genel bir rahatsızlık hissi
- Depresyon
Aynı zamanda arteriti veya temporal arteriti olan bireylerde bu belirtilere ek olarak baş ağrısı, görme değişiklikleri, zonklama veya çenede ağrı gibi başka semptomlar da olabilir. Temporal arterit ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle hemen tedavi edilmelidir.
Polimiyalji Romatika Neden Olur?
Polimiyalji romatikanın oluşmasının nedenleri bilinmemektedir. Hızlı bir şekilde ortaya çıkabileceği gibi, yılın belirli zamanlarında daha çok görülebilir. Bazı bireyler bunun virüs gibi bir enfeksiyondan kaynaklanabileceğine inanır ancak bu duruma sebep olan herhangi bir virüs bulunamamıştır. Ayrıca bazı bireyler, bu rahatsızlığın bir otoimmün bozukluk olabileceğine inanır. Polimiyalji romatizması olan kişilerde kas dokusu örnekleri (biyopsiler) çoğu durumda normal ve sağlıklı görünür. Romatizmanın oluşması ise eklemlerdeki iltihaplanma nedeniyle olur.
Polimiyalji romatikanın risk faktörleri şunlardır: {2*}
- Yaşlılık: Hastalığı olan çoğu insan 70-80 yaşları arasındadır, ancak 50 yaş ve üzerindeki yetişkinler de bu rahatsızlıktan etkilenebilir.
- Genetik: Belirli genlere sahip kişilerin bu rahatsızlığı yaşama olasılığı daha yüksektir.
- Cinsiyet: Kadınların polimiyalji romatika geliştirme olasılığı erkeklere göre iki kat daha fazladır.
- Beyaz ırk: İskandinav veya kuzey Avrupa kökenli Kafkasyalıların bu romatizmayı yaşamaları daha olasıdır.
Polimiyalji Romatika Tedavisi Nedir?
Tedavi edilmeyen polimiyalji romatika genellikle bir yıl veya daha fazla sürer. Bu süre içerisinde kendi kendine iyileşir. Polimiyalji romatika belirtileri tedavi ile (genellikle prednizon gibi düşük doz steroidler reçete edilir) sadece bir veya iki ilaç alımında kaybolabilir. Pek çok birey, tedavinin ilk birkaç günü içerisinde belirgin bir iyileşme yaşar. Ayrıca, semptomları uzak tutmak için birkaç ay, hatta bir yıl veya daha fazla steroid tedavisi görmeleri gerekebilir. Polimiyalji romatika tedavisinde belirtilerin geri dönüp dönmeyeceğini anlamak için steroid dozunun kademeli olarak düşürülmesi gerekir. Belirtiler genellikle ibuprofen gibi reçetesiz satılan, steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ile tedaviye yanıt vermez.
Polimiyalji romatika için bilinen doğal tedaviler yoktur. Fakat, daha sağlıklı olabilmek için diyet ve spor yapmak önerilir. Ayrıca, tıbbi tedavi nedeniyle yaşanabilecek yan etkileri doğal olarak yönetmek için bazı yöntemler bulunur.
İltihap önleyici bir diyet uygulanmalıdır. Eklemlerdeki iltihaplanma, yakındaki kaslardan yayılan ağrı ve sertliğe neden olur. İltihap önleyici bir diyetin polimiyalji romatika veya belirtilerini etkilediği kanıtlanmamıştır ancak bazı yiyeceklerin semptomları hafiflettiği veya kötüleştirdiği bilinir. Bu, her bireyin kendi ihtiyaçlarına göre bir “polimiyalji romatika diyeti” oluşturması anlamına gelir. Şeker hastalığı veya kalp hastalığı gibi başka rahatsızlıkları olanların diyetlerinin farklı olması gerekebileceği unutulmamalıdır. Polimiyalji romatika diyeti için yapılması gerekenler: {3*}
- Sağlıklı yağlar tüketilmelidir: Bu sağlıklı yağlar; ceviz, keten, somon ve diğer yağlı balıklarda bulunan sağlıklı omega-3 yağ asitleri, balık yağı takviyeleri, Hindistan cevizi yağı ve yumurtadır.
- Çeşitli meyveler ve sebzeler yenmelidir: Bağışıklığı güçlendiren meyve ve sebzeler, bireye lif ve antioksidan sağlar. Taze meyve ve sebze yiyerek veya fırınlayarak, buharda pişirerek, salatalara ekleyerek tüketilebilir. Sebzeleri çok fazla yağda kızartmaktan veya yağlı, şekerli soslara batırmaktan kaçınılmalıdır. En iyi iltihap önleyici meyve ve sebzeler arasında yeşillikler, Çin lahanası, kereviz, pancar, brokoli, yaban mersini ve ananas bulunur.
- Kepekli tahıllar tüketilmelidir: Yulaf, kahverengi pirinç, mısır, kinoa ve daha fazla kepekli tahıllar, iltihaplanma göstergesi olan kandaki CRP seviyesini düşürür. Rafine tahıllar ve şekerler artan iltihaplanma ile ilişkilendirilmiştir.
- Bol sıvı tüketilmelidir: Uygun hidrasyon vücudun iltihapla ve dolayısıyla polimiyalji romatikayla savaşmasına yardımcı olur. Günde 2-3 litre su içilmelidir.
- Enflamatuar gıdalardan kaçınmak gerekir: Enflamatuar gıdalara pek çok işlenmiş et, şeker veya beyaz un eklenmiş yiyecekler, hamur işleri, margarin, kızartılmış yiyecekler ve kırmızı et dahildir. Ayrıca hassasiyeti olan ve romatizma semptomlarını kötüleştiren yiyeceklerden de kaçınılmalıdır.
- Bol miktarda kalsiyum ve D vitamini alınmalıdır: Yaşla birlikte sadece osteoporoz riski artmaz, aynı zamanda polimiyalji romatika tıbbi tedavisi (steroidlerle) kemikleri de zayıflatır. Uygulanacak diyetler yoluyla bol miktarda kalsiyum ve D vitamini alarak kemik kaybıyla savaşır. Sardalya, yoğurt, süt, badem ve yeşillikler kalsiyum açısından zengindir. Yumurta, balık yağı, sığır karaciğeri, tahıllar, mantar D vitamini yönünden zengindir. D vitamini almanın en iyi yolu ise Güneş’e çıkmaktır. 51 yaş ve üstü yetişkinler; günde Günde 1000-1200 miligram kalsiyum almalıdır.
- Baharatlı yiyecekler tüketilmelidir: Baharatlı yiyecekler veya kemik suyu kullanmak, Epsom tuzu banyosu yapmak, nane yağı veya lavanta yağı (badem yağı gibi bir taşıyıcı yağ ile karıştırılmış) ile ağrılı kaslara masaj yapmak ve iltihaplı bölgelere arnika yağı uygulamak polimiyalji romatikaya iyi gelir.
- Masaj yaptırılmalıdır: Profesyonel masajlar hem akut hem de kronik kas ve doku ağrılarını önemli ölçüde azaltır. {4*}
- Aromaterapiden faydalanılmalıdır: Mide bulantıları için; zencefil veya papatya çayı, nane yağı veya limon yağı aromaterapisi kullanılabilir.
- Egzersiz yapılmalı ya da fizik tedavi uygulanmalıdır: Egzersiz sadece sabahları polimiyalji romatizmasının ağrı ve sertliğini gidermeye yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda steroidlerin neden olduğu potansiyel sağlık riskleriyle mücadeleye de yardımcı olur. Bunlara kilo alımı, kemik erimesi, zayıf kan şekeri kontrolü ve daha fazlası da dahildir.
- Spora yavaş yavaş başlanmalıdır: Aktif spor yapmayanlar, kendilerine uygun egzersiz programı için bir sağlık uzmanı ile görüşmelidir. Çoğu durumda, yürüme veya merdiven çıkma gibi egzersizler kemik hastalıklarını önlemek için faydalıdır. Düşük etkili aktivitelerle bile vücudu hareket ettirmek, polimiyalji romatikası olan birçok insan için dinlenmekten daha iyidir. Sabahları germe, yoga veya başka bir sabah egzersizleri yapmak, sabah ağrısı ve kas sertliğinin azalmasına yardımcı olur.
- Bir fizyoterapistle çalışılmalıdır: Bir fizik tedavi uzmanı ile 1-2 seans, polimiyalji romatika ağrılarını hafifletir, iltihabı azaltır ve kas sertliğini giderir. Terapist, mevcut fiziksel yeteneklere, sabahları sahip olduğunuz ağrıya ve sertliğin türüne, semptomların neden olduğu sınırlamalara göre bir çalışma planı hazırlar. Egzersizleri günlük olarak uygulayarak, sabah semptomlarınızdaki iyileşmeyi oldukça hızlı bir şekilde fark etmeye başlayabilirsiniz.
- Vitamin kullanılmalıdır: Pantethine ve A, B6 ve C vitaminleri vücudun kendi doğal steroidlerini yapmasına ve adrenal bez sağlığını geliştirmesine yardımcı olur. Vücudun steroid üretimi iyi çalıştığında, bazı iltihapları doğal olarak bastırmak mümkündür.
- Omega-6 içeren besinler tüketilmelidir: Omega-6 esansiyel yağ asidi (gamma linolenik asit veya GLA), Omega-3 yağ asidi gibi, polimiyalji romatikası olan kişilerde sabah sertliğini azaltabilen anti-inflamatuar doğal bir yağdır. Çuha çiçeği yağı kapsüllerinde ve hodan yağı kapsüllerinde bulunur. Günlük 3.000 miligram omega-3 ve 1.500 miligram omega-6 yağ asidi alınmalıdır.
- Metil-sülfonil-metan tüketilmelidir: Metil-sülfonil-metan (MSM) doğal bir kükürt bileşiğidir. Vücudun, atardamarlardaki ağrı ve iltihapla savaşmasına yardımcı olur. Eklem ağrısını ve iltihabını hafifletmeye yardımcı olmak için kullanılabilir.
- Zerdeçal tüketilmelidir: Zerdeçal, iltihaplanma, ağrı ve depresyonla savaşır. Birçok çalışma, romatoid artrit gibi polimiyalji romatika ile ilgili hastalıkların semptomlarını yönetmede oldukça etkili olduğunu bulmuştur. Bireyler kendileri için en iyi günlük dozu bir sağlık uzmanına sormalıdır.
Zerdeçal hakkında daha fazla bilgi almak için Zerdeçal Faydaları Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.
Polimiyalji Romatika Nasıl Önlenir?
Polimiyalji romatikanın semptomları başka hastalıklarla aynıdır. Bu nedenle bireyler kendi kendilerine teşhis koymamalıdır. Tedavi edilmeyen polimiyalji romatika, uzun süreli rahatsızlığa veya hareket kısıtlılığına neden olabilir. Ayrıca, temporal arterit veya fibromiyalji gibi bu hastalıkla örtüşebilecek veya bu hastalıkla karıştırılabilecek diğer hastalıklar tedavi edilmediğinde, felç dahil ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu bağlamda herhangi bir belirtide doktora başvurmak gereklidir.
Polimiyalji romatika için uygulanacak tıbbi tedavi, ciddi veya tehlikeli olabilen birçok yan etkiye neden olabilir. İzleme, takip ve kişisel bakım için doktorun tavsiyelerine uymak gerekir. Sağlıktaki değişiklikleri bildirmek ve yan etkileri kontrol altına almak için önlemler alınmalıdır. Doktor tavsiyesi olmadan steroid alımıkesilmemelidir. Bunları aniden durdurmak ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Vitaminler, şifalı bitkiler ve takviyeler gibi doğal ilaçlar sağlığı etkileyebilir. Ayrıca yan etkilere neden olabilir ve ilaçlarla etkileşime girebilir. Bireyler, kullandıkları ilaçlara başlamadan, durdurmadan veya değiştirmeden önce daima bir sağlık uzmanıyla konuşmalıdır.
