İdrar kaçırma, istem dışı gerçekleşen bir durumdur. Öksürme, gülme, hapşırma, koşma veya ağır kaldırma gibi fiziksel hareketler veya aktiviteler idrar kaçırmanıza sebep olarak, mesaneye uygulanan baskı sonucunda stres inkontinansının meydana gelmesine sebep olabilmektedir. İdrar kaçırma (stres inkontinansı), psikolojik stres ile ilişkili bir durum değildir.
İdrar kaçırma (stres inkontinansı), aşırı aktif mesane (OAB) ve urge (sıkışma) inkontinansı ile oldukça farklı özelliktedir. Urge inkontinansınız veya OAB’niz varsa, mesane kasınız kasılır ve tuvalete gitmeden önce ani bir idrara çıkma dürtüsüne neden olur.
Stres inkontinansı, kadınlarda erkeklere göre çok daha yaygındır. İdrar kaçırma problemi olan kişiler kendini izole edebilir, fiziksel aktivitelerden kaçınabilir ve iş ve sosyal yaşamlarını sınırlandırabilirler. Ancak doğru bir tedavi ile idrar kaçırma probleminden rahatça kurtulabilirler.
İdrar Kaçırma Belirtileri
İdrar kaçırma (stres inkontinansı) problemleri olan kişilerde aşağıdaki durumlarda idrar kaçırma problemleri gözlenmektedir;
- Öksürme, hapşırma ve gülme gibi eylemlerde
- Eğilme esnasında
- Ağır bir şey kaldırma anında
- Egzersiz yapıldığı anlarda
- Seks esnasında
Bunlardan birini her yaptığınızda idrar kaçırmayabilirsiniz ancak mesaneniz üzerindeki baskıyı artıran herhangi bir eylem sırasında, özellikle mesaneniz dolu olduğunda idrarınızı tutamayabilirsiniz. {1*}
İdrar Kaçırma Neden Olur?
İdrar kaçırma, üretrayı (pelvik taban kasları) destekleyen kaslar ve diğer dokular ile idrar salınımını kontrol eden kaslar (idrar sfinkteri) zayıfladığında ortaya çıkmaktadır.
Mesane idrarla dolduğunda genişler. Normalde idrar yolundaki valf benzeri kaslar (idrarı vücudunuzdan dışarı taşıyan kısa tüp) mesane genişledikçe kapalı kalır ve siz tuvalete ulaşana kadar idrar sızıntısını önler. Ancak bu kaslar zayıfladığında, karın ve pelvik kaslarına kuvvet uygulayan herhangi bir eylem, örneğin; hapşırmak, eğilmek, ağır kaldırmak veya şiddetli şekilde öksürmek ya da gülmek mesanenize baskı uygulayabilir ve idrar kaçırmanıza neden olabilir.
Pelvik taban kaslarınız veya idrar sfinkteriniz birkaç sebep ile zayıflamaktadır;
- Doğum: Kadınlarda, bir çocuğun doğumu sırasında doku veya sinir hasarı, pelvik taban kaslarını veya sfinkteri zayıflatabilir. Bu hasardan kaynaklanan stres inkontinansı doğumdan hemen sonra başlayabilir veya yıllar sonra ortaya çıkabilir.
- Prostat Ameliyatı: Erkeklerde prostat kanserini tedavi etmek için prostat bezinin cerrahi yöntemlerle çıkarılması (prostatektomi) idrar kaçırmaya (stres inkontinansı) yol açan en yaygın faktördür. Bu prosedür, prostat bezinin hemen altında bulunan ve üretrayı çevreleyen sfinkteri zayıflatabilmektedir.
İdrar kaçırmayı (stres inkontinans) kötüleştirebilecek diğer faktörler şunlardır;
- Kronik öksürüğe neden olan hastalıklar
- Obezite
- Sık sık öksürüğe neden olan sigara
- Uzun yıllar boyunca koşma ve atlama gibi mesanede yüksek basınç yaratabilecek aktiviteler
İdrar Kaçırmada Risk Faktörleri
İdrar kaçırma riskini artıran faktörler şunlardır;
- Yaş: Yaşlandıkça meydana gelen kasların zayıflaması gibi fiziksel değişiklikler stres inkontinansı geliştirme olasılığını artırabilmektedir. Bununla birlikte, ara sıra idrar kaçırma her yaşta ortaya çıkabilmektedir.
- Doğum şekli: Vajinal doğum yapan kadınların, sezaryen ile doğum yapan kadınlara göre idrar kaçırma problemi yaşama olasılığı oldukça yüksektir. Daha hızlı ve sağlıklı bir bebek doğurmak için forsepsle (doğumda kullanılan tıbbi bir alet) doğum yapan kadınlarda stres inkontinans riski daha yüksek olabilmektedir. Vakum yardımı ile doğum yapan kadınlarda idrar kaçırma riski, forseps ile doğum yapan kadınlara göre daha düşük olduğu görülmektedir.
- Vücut ağırlığı: Fazla kilolu veya obez olan kişilerde stres inkontinansı riski daha yüksektir. Fazla kilo, karın ve pelvik organlar üzerindeki baskıyı artırmaktadır.
- Yapılan pelvik cerrahi müdahaleleri: Kadınlarda histerektomi (rahmin vücuttan tümden çıkarılması. Anormal kanama, kanser, uygulanan tedaviler sonucunda düzelmeyen rahim kaynaklı ağrılar, rahim sarkması gibi rahatsızlıklarda uygulanır. Bunun dışında cinsiyet değiştirmek için kadından erkeğe geçiş sürecinde de histerektomi uygulanabilmektedir) ve erkeklerde prostat kanseri ameliyatları, mesaneyi ve üretrayı destekleyen kasları zayıflatarak idrar kaçırma riskini artırabilmektedir.
İdrar kaçırma (stres inkontinansı) en yaygın görülen inkontinans türüdür ve genellikle genç kadınları etkilemektedir. {2*} Yaklaşık olarak 3 kadından 1’inde stres üriner inkontinansı bulunmaktadır. Bunun yanı sıra karışık inkontinans olarak bilinen, yani aynı anda hem stres inkontinansı hem de urge (sıkışma) inkontinansı yaşayan kişiler de bulunmaktadır.
Doğal Yöntemlerle İdrar Kaçırmayı Önleme Yöntemleri
İdrar kaçırma problemi zamanla günlük yaşamı etkileyebilmektedir. Sosyal yaşantınızda aksaklıklara hatta uyku kalitenizin bozulmasına bile sebep olabilmektedir. Şifalı otlar, egzersizler ve davranışsal terapiler gibi çeşitli yöntemlerin, idrar kaçırma problemini kontrol altına almaya yardımcı olduğu bilinmektedir. Harvard Health Blog’a göre bu yöntemleri uygulayan kadınların yaklaşık %70’i uygulamaların sonuçlarından memnun olduklarını bildirmiştir. {3*}
Kabak Çekirdeği Tüketin
Kabak çekirdeği, anti-inflamatuar özelliklere sahip olan omega-3 yağ asitleri açısından oldukça zengin bir besindir. Yapılan bir araştırmada kabak çekirdeği yağının, anormal idrar fonksiyonlarını iyileştirdiği ve idrar kaçırma problemleri sebebi ile ortaya çıkan semptomları azalttığı kanıtlanmıştır. {4*}
Kohki Çayı İçin
Kohki çayı, Güney Çin’deki subtropikal bir bitkinin özünden yapılmaktadır. Bu tatlı çay yüksek antioksidan özelliklere sahiptir. Ayrıca mesane üzerinde koruyucu etkileri olduğu da gözlemlenmiştir. Yapılan bir araştırmada, kohki çayının mesane tıkanıklığını önlediği ve mesane fonksiyonları ve kas kasılmaları üzerinde önemli iyileştirici etkileri olduğu kanıtlanmıştır.
Mesaneye iyi gelen diğer içecekler şunlardır;
- Sade su
- Soya sütü
- Elma veya armut gibi asit özelliği az olan meyvelerin suları
- Arpa suyu
- Kabak ile yapılan detoks içecekleri
- Meyve çayları ve kafeinsiz içecekler
Hangi Sıklıkta İdrara Çıkılır?
Normalde bir insanın idrara çıkma sıklığı gün boyunca 4 ila 8 kez arasında olmalıdır. Geceleri sık sık kalkıp tuvalete gitmek ya da gün boyunca 8 defadan fazla idrara çıkmak, normalin dışında bir durum olarak kabul edilmektedir. Sık idrara çıkmak veya idrar kaçırmak yaygın görülen rahatsızlıklardır. Bu rahatsızlıkların altında yatan sebepler tespit edildikten sonra uygun yöntem ile tedavileri yapılabilmektedir.
Kaynaklar
{1*} https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/stress-incontinence/symptoms-causes/syc-20355727
{2*} https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/urinary-incontinence
{3*} http://www.health.harvard.edu/blog/new-recommend-kegels-and-other-treatments-for-incontinence-women-201409177438
{4*} http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4032845/