İçindekiler
Eliminasyon Diyetinde Yasak Gıdalar Nasıl Eklenir?
Eliminasyon diyeti Sonrası eklenecek gıdaların, neden yenmediğine, ne zaman ve nasıl yemeye başlayabileceğimize bakalım.
Patlıcangillerin (patlıcan, biber, patates ve domates) bedeniniz üzerinde sorunlu etkileri vardır. Örneğin, domateste belli bir lektin bir aglütinin bulunur, bu aslında aşılarda kullanılır çünkü antikor üretimini uyarır. Bedeninizden anti çocuk felci ya da anti grip antikorları üretmesini isterseniz bunda sorun yok, ama bedeninizin anti domates antikorları yapmasını ve her salata yediğinizde sebebini anlamadığınız bir inflamatuar tepki başlatmasını istemezsiniz! Dolayısıyla, inflamatuar gece gölgesi ailesinde yer alan gıdalardan uzak durmak sizin yararınızadır. Unutmayalım, hedefimiz her zaman inflamasyonu azaltmak olacak, çünkü bu, şikayetlerinizi hafifleterek ilaçlarınızı bırakmanızı sağlayacaktır. Otoimmün olmayıp fakat yatkınlık varsa, inflamasyonu düşürmek bir otoimmun hastalığa yakalanmaktan korunmanızın en etkili yoludur.
Eliminasyon Diyetinde Akşamgiller Neden Yenmiyor?
Bitkiler ayrıca, potansiyel olarak bağırsak bütünlüğünüzü tehdit eden ve geçirgen bağırsağa yol açabilecek “saponinler” içermektedir. Saponinler bütün bitkilerde bulunur fakat elbette bitki yemeyi bırakmamalıyız sadece yüksek saponin seviyesine sahip olanları yememelisiniz: bakliyat, sözde tahıllar (kinoa gibi) ve patlıcangiller.
Patlıcangillerin makul miktarları bile otoimmuniteye katkı sağlayabilen, “glikoalkaloidler” olarak da bilinen bir saponinvaltkümesi içerir. Glikoalkaloidler, disbiyoza yol açan zararlı bakterileri de besler. Kan dolaşımınıza da karışabilir ve alyuvar zarının yıkımı olan “hemoliz”e yol açabilirler.
Hemoliz Eritrositlerin (alyuvarların) büyük boyutlarda yıkımı. Hemoliz sonucu bir tür Anemi olan hemolitik anemi oluşur. Hemoliz daha detaylı bir tanımla, Eritrositlerin hücre zarının parçalanması sonucu hemoglobin molekülünün dışarı çıkmasına verilen isimdir.
En önemli bilgimiz, tahılların, bakliyatın, tohumların ve patlıcangillerin çeşitli biçimlerde geçirgen bağırsak oluşumuna katkı sağladığıdır. Bunlar aşağıdaki şekillerde olur:
- Bağırsak hücrelerine zarar vererek.
- Sıkı bağları/kavşakları açarak.
- Bağırsak disbiyozuna sebep olan zararlı bakterileri besleyerek.
Eliminasyon Diyetinde Neden Yumurta Yenmiyor?
Eliminasyon diyetinde, uzak duracağınız diğer inflamatuar gıda da yumurtadır. Bunun sebebi kısmen, daha önce bahsettiğimiz çapraz reaksiyon yüzünden bedeninizin yumurtayı sık sık glutenle karıştırmasıdır. Ayrıca lektinlerin tohumları koruma niyetiyle hareket etmesi gibi yumurtalar da yumurta sarısını korumayı amaçlayan “lizozim” adında bir madde içerdikleri için inflamatuardır. Ve tıpkı lektinlerin bağırsağınızda inflamasyon ve sıkıntı yaratarak sizi geçirgen bağırsağa ve başka sindirim sorunlarına hazırlaması gibi lizozim de benzer olumsuz etkiler üretir. 35 günün ardından yasaklı olanları yiyip yiyemeyeceğinizi aşağıdaki gibi test yaparak öğrenebilirsiniz.
Eliminasyon Diyeti Yasaklı Gıdalar
- Yumurta
- Domates
- Patates
- Patlıcan
- Biberler
- İnek Sütü
- Keçi sütü
- Koyun sütü ürünleri
Not: Gıdalar size uygun olduğunda gdo’suz olanı tüketiniz.
Yukarıda listelenen gıdaları tek tek denemeliyiz. Bir seferde bir ürünü üç gün boyunca 3 öğünde yemelisiniz. Her bir ürünü tek tek denemezseniz hangisinin güvenli olduğunu bilemediğiniz gibi, sisteminize hepsi birden girerek sağlık sorunlarına neden olabilir.
Örn: Pazartesi, Salı, çarşamba, sabah, öğlen, akşam, normal Eliminasyon, 35 günlük beslenmenizin yanında günde üç kez 1 er adet yumurta yiyeceksiniz, bu gıda sizin için bir iltihap tetikleyicisi ise, bunu sessiz iltihaplanma yerine hızlı sonuç almak için yapmalıyız.
İnek sütünü geri eklemeyiniz. İnek sütünde kazeinin etkileri fazla (A1 beta kazein nedeniyle) olduğu için zarar veriyor. Keçi sütü ve ürünleri (A2 beta kazein içerdiği için) tolere edilebilir. Koyun sütünü de deneyerek ekleyebilirsiniz fakat keçi sütünü tavsiye ederim. (Süt paylaşımına bakınız, ayrıca inek ve keçi sütü paylaşımı gelecek)
Eliminasyon Diyeti Gıda Ekleme Nasıl Olmalı?
- Bir seferde yalnızca bir yiyeceği deneyin.
- 3 gün boyunca günde 3 kez tüketin.
- Bir sonraki yemeği denemeden önce, 3 gün 35 günlük beslenmeye devam edin.
- Bir reaksiyonunuz varsa, o gıdayı yemeyi bırakın ve bir sonraki yemeği denemeden önce şikayetler geçene kadar bekleyin.
- Denediğiniz gıdaya bir tepkiniz yoksa, o gıdayı beslenmenize hemen eklemeyin, diğer yasaklı olanları denemeye devam edin.
- Gıda testleriniz bittiğinde size sorun çıkarmayan gıdaları beslenmenize ekleyin.
Eliminasyon diyetinde ciddi bir değişim olup hastalıklarınızın gitmeye başladığını gördüğünüzde sabırla biraz daha bekleyin. Tam bir iyileşme için o gıdalardan uzak durmanız tavsiye edilir. Fakat arada kaçamak yapmak isterseniz aşağıdaki gıdalardan deneyebilirsiniz.
Eliminasyon Diyetinde Kaçamak Yapmak?
Eliminasyon diyeti bittikten sonra kendinize zaman tanıyın, inflamasyon çok düşük seviyelerde ise biraz daha beklemenizi öneririm fakat aşırı stres yaşayıp kaçamak yapmak isterseniz, aşağıdaki gıdaları da tek tek deneyerek az miktarda beslenmenize ekleyebilirsiniz.
- Ara sıra kafeinli içecekler
- Az miktarda şeker (tavsiye etmem)
- Ara sıra glutensiz tahıllar (çok az tadımlık)
- Ara sıra baklagiller (doğru pişirme yöntemi ile)
- Ara sıra fındık ve tohumlar
- Gluten ve süt ürünleri içermeyen pişmiş ürünler (özel günlerde)
Eliminasyon Diyeti Sonucu Nasıl Anlarım?
İnflamatuar bir yanıt veya gıda duyarlılığı reaksiyonu herhangi bir şey olabilir. Aşağıdakiler sıklıkla görülenler fakat bunlarla sınırlı değildir. Kendinizi iyi dinleyin gözlemleyin!
- Bilinç kararması
- İnflamatuar / otoimmun tahlillerinde değişiklikler
- Depresyon / anksiyete
- İshal / kabızlık
- Uykuda aksamalar
- Yorgunluk
- Gaz / Şişkinlik
- Baş ağrısı
- Aşırı duygu durumları
- Eklem ağrısı
- Ruh hali
- Döküntü
- Yemekten sonra uyku hali
Bu semptomların birini veya herhangi bir kombinasyonunu fark ederseniz, o yemeği hemen yemeyi bırakın. Vücudunuzun bu gıdalara nasıl tepki verdiğini takip etmek otoimmun hastalığı şikayet ölçü tablosunu kullanın.
Yazdıklarım tavsiye niteliğindedir, kişilerin durumu kendi sorumluluklarındadır.
Fonksiyonel Tıp Diyetisyeni ile eliminasyon diyeti yapmak için eliminasyon diyet programımıza katılabilirsiniz.
