Reyhan bitkisinin latince adı Ocimum Basilium’dur ve nanegiller familyasına aittir. Ayrıca “bitkilerin kralı” ve “kraliyet otu” olarak da adlandırılmaktadır. Bu bitkinin anavatanı Hindistan ve İran’dır ve 5000 yıldan fazla süredir yetiştirilmektedir. Kendine özgü tadı ve birçok mutfakta yaygın kullanımı nedeniyle reyhan, birçok uzman tarafından şifalı otların kralı olarak da tanımlanmaktadır. {1*}
BESLENME TÜYOLARI İÇİN TIKLAYIN
Safra Kesesi Taşı Kürü. Doğal Tedavi Kürü Tarifi İçin Youtube Videomuzu İzleyebilirsiniz.
Reyhan, dünya çapında çeşitli mutfaklarda aroma maddesi olarak kullanılan en yaygın bitkilerden biridir. Bu nedenle, ister soslar, ister çorbalar veya salatalar olsun, reyhan koku ve lezzet vermekte, böylece herhangi bir yemeğin lezzetini artırabilmektedir. Reyhan, mutfaktaki kullanımlarının yanı sıra parfümlerde, sabunlarda, şampuanlarda ve diş macunlarında da kullanılmaktadır.
İçindekiler
Reyhan Nedir?
Reyhan, sağlığa faydalı besin değerleri açısından zengin, yaklaşık 100 cm boyunda, dayanıklı yıllık veya kısa ömürlü çok yıllık bir bitkidir. Tropik iklimlerde her gün yaklaşık altı saat güneş alan sıcak ortamlarda en iyi şekilde yetişmektedir Reyhan, organik maddeler bakımından zengin, verimli, iyi drene edilmiş havalı toprakları tercih etmektedir. Bitki, özellikle erken dönemlerinde 5-10 cm uzunluğunda, çok dallı, seyrek ila yoğun villous (çiçek) olan bir gövdeye sahiptir. Reyhan bitkileri çok büyük tohumlar üretmemektedir. Reyhan bitkisi güçlü, keskin, genellikle tatlı bir kokuya sahiptir ve biraz anasonu andırmaktadır. {2*}
Reyhan Bitkisinin Besin Değerleri
Reyhan, iyi bir besin, vitamin ve mineral kaynağıdır. 24 gram reyhan; {3*}
- 99,6 mg K Vitamini,
- 0,276 mg Manganez,
- 0,092 mg Bakır,
- 0,76 mg Demir,
- 63 mg A Vitamini,
- 4,3 mg C Vitamini,
- 42 mg Kalsiyum,
- 16 mg B-9 Vitamini gibi vitamin ve mineraller,
- 009 g Triptofan,
- 025 g Treonin,
- 025 g İzolösin,
- 046 g Lösin,
- 026 g Lizin,
- 009 g Metionin,
- 007 g Sistin gibi birçok amino asit içermektedir.
Reyhanın Faydaları Nelerdir?
Reyhan, genellikle yemeklerde baharat olarak kullanılan oldukça kokulu bir bitkidir. Ancak aynı zamanda çeşitli sağlık faydaları nedeniyle giderek daha popüler hale gelmiştir. Reyhan, hastalıkları önlediği ve sağlığı desteklediği bilinen birçok kimyasal bileşik içermektedir. {4*}
Uluslararası Gıda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi’nde yayınlanan bir araştırma reyhanın, araşidonik, jasmonik ve β-aminobütirik asitler dâhil olmak üzere antioksidan ve fenolik bileşikler açısından zengin olduğunu göstermiştir. Bu bileşikler, anti-inflamatuar etkilere sahiptir. {5*}
Reyhanda bulunan fenolik asitler ayrıca kronik hastalıkların önlenmesine yardımcı olmaktadır. International Journal of Food Properties’de yayınlanan araştırmalar, bu antioksidanların vücuttaki oksidatif stresi azalttığını ve bu sayede kanser, diyabet, artrit ve kalp hastalığını önlediğini belirtmiştir. {6*}
Bu bitkiyi tüketmenin başka bir artısı da zamanla sindirimi iyileştirmesidir. Pakistan Biyolojik Bilimler Dergisi’nde yayınlanan bir araştırma, bunu karın ağrısı, mide bulantısı ve şişkinlik gibi semptomları önleyen anti-helicobacter pylori (bu bakteri mide sorunlarında sebep olur) etkilerine bağlamıştır. {7*}
Anti-inflamatuar Etki Gösterir
Reyhan, öjenol, sitronelol ve linalool gibi güçlü bileşiklerden oluşmaktadır. Bunlar, kalp hastalığı, romatoid artrit ve iltihaplı bağırsak rahatsızlıkları gibi çoğu hastalığın temelinde yer alan iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olan enzim engelleyici bileşiklerdir. {8*}
Kanserle Savaşır
Araştırmalar, reyhanın kimyasal kaynaklı cilt, karaciğer, ağız ve akciğer kanserleri de dahil olmak üzere kanseri doğal olarak önlemeye yardımcı olan fitokimyasallardan oluştuğunu göstermiştir. Reyhan, antioksidan aktiviteyi artırabilmekte, gen ifadelerini olumlu yönde değiştirebilmekte, kanserli hücre apoptozunu (zararlı hücrelerin ölümü) teşvik edebilmekte ve kanserli tümörlerin yayılmasını durdurabilmektedir. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, reyhan özütü kansere karşı koruma sağlarken aynı zamanda normal doku ve hücreleri radyasyon veya kemoterapi gibi kanser tedavilerinin olumsuz etkilerinden korumaktadır. {9*}
Yara İyileşmesine Yardımcı Olur
Reyhan yaprakları antiseptik özelliklere sahiptir ve bu nedenle ülser, kesik ve yaraların tedavisinde kullanılmaktadır. Kızamık ve su çiçeğinin neden olduğu ağrıyı azaltmaya yardımcı olmaktadır. Kesiklere ve yaralara reyhan yaprağı suyu ve hindistancevizi yağı karışımı uygulanarak rahatlama sağlanabilmektedir. Bir reyhan yaprağını çiğnemek veya reyhan yaprağı suyunu bir böcek tarafından sokulan veya ısırılan bölgeye sürmek de ağrıyı hafifletmeye ve zehri dışarı atmaya yardımcı olmaktadır.
Antibakteriyel Özellikler İçerir
Reyhan yağı, zararlı bakteri oluşumuna karşı koruma sağlamaktadır. Araştırmaların sonucunda reyhan özünün, antibiyotik tedavilerine yanıt vermeyen dirençli bakteri suşlarının önlenmesinde yardımcı olduğu tespit edilmiştir.
Polonya’daki Lodz Tıp Üniversitesi’nden araştırmacılar, enfeksiyonlu hastalardan toplanan E. coli ve diğer güçlü bakterilerin suşlarına karşı reyhan yağının antibakteriyel aktivitesini test etmişlerdir. Sonuçlar reyhanın bakteri suşlarının büyümelerine karşı etkili olduğunu göstermiştir. Bu, araştırmacıları reyhan ve diğer antibakteriyel yağların antibiyotiğe dirençli hastalıklar ve enfeksiyonlarla savaşmaya nasıl yardımcı olabileceğini araştırmaya devam etmeye yönlenmiştir. {10*} {11*}
Depresyonla Savaşır
Reyhan, zihinsel bozukluklar veya depresyon ve anksiyete gibi ruh hali ile ilgili hastalıklar için oldukça faydalıdır. Reyhan ayrıca bir antidepresan olarak kabul edilmektedir. Çünkü adrenal korteks içindeki beyin işlevini kesinlikle etkileyebilmektedir. Mutlu ve enerjik olmaktan sorumlu hormonları düzenleyen nörotransmiterleri de teşvik etmeye yardımcı olmaktadır. Sıcak banyoya 2 bardak reyhan yaprağı çayı eklemek stresi azaltmak ve rahatlamaya yardımcı olmak için tavsiye edilmektedir. {12*}
Göz Sağlığını Artırır
Reyhan suyu, normalde A vitamini eksikliğinden kaynaklanan göz ağrıları ve gece körlüğü için etkili bir çaredir. İki damla reyhan suyu gözler için harikalar yaratabilmektedir. Gözleri sakinleştirmekte ve stresi azaltmaktadır. Ayrıca reyhan yapraklarıyla demlenmiş sıcak su ile gözleri yıkamak çoğunlukla bakteri ve mantar enfeksiyonlarının neden olduğu konjonktivit, çıban ve diğer göz problemlerinden koruyabilmektedir.
Bunun dışında reyhan yaprakları, stres kaynaklı ince çizgileri yatıştırmak için göz çevresinde gevşetici etki göstermektedir. Birkaç reyhan yaprağı çiğnemek, görme problemleri, katarakt ve glokom gibi serbest radikallerin neden olduğu göz problemlerini önlemeye yardımcı olmaktadır. Reyhan yaprağı suyu, ağrılı gözler ve gece körlüğü için de etkili bir tedavidir.
Kardiyovasküler Sağlığı Destekler
Reyhan, kan damarı işlevini kontrol eden kasların kasılmasına ve gevşemesine yardımcı olarak sağlıklı kan basıncını desteklemektedir. Reyhanın faydaları arasında tehlikeli trombosit agregasyonunu, arterlerde pıhtı oluşturabilen ve kalp durmasına neden olabilen kan trombositlerinin bir araya toplanmasını önlemeye yardımcı olma yeteneği yer almaktadır.
Reyhan özleri ayrıca hücreler arası iletişim kurmak ve vücudun bağışıklık savunmasını yükseltmek için salgılanan proinflamatuar sitokinlerin salınımını dengeleyerek kardiyovasküler hastalığa neden olabilen iltihabı azaltmaktadır.
Karaciğer Fonksiyonlarına ve Vücudun Detoksifikasyonuna Yardımcı Olur
Yapılan bir araştırmada, hasta farelere beş günlük bir süre boyunca reyhan özü verilmiştir. Araştırmanın sonunda detoksifiye edici enzimlerin üretimi, daha yüksek antioksidan savunması ve karaciğer hastalığına neden olabilecek karaciğerde yağ birikiminde azalma gibi önemli gelişmeler yaşanmıştr. Bu nedenle reyhan, karaciğer fonksiyonunu desteklemek için oldukça faydalıdır ve vücudun toksinlerden arınmasına yardımcı olmaktadır. {13*} {14*}
Diş Eti Hastalıklarını Engeller
Reyhan yaprakları diş eti rahatsızlıklarının tedavisinde oldukça faydalıdır. Kurutulmuş ve toz haline getirilmiş reyhan yaprakları diş fırçalamak için kullanılabilmektedir. Ayrıca hardal yağı ile karıştırılıp diş macunu yapılabilmektedir. Diş eti sağlığının korunmasına ve diğer diş problemlerine de yardımcı olmaktadır. Bu diş macunu, diş eti iltihabını önlemek için diş etlerine de sürülebilmektedir.
Reyhan ayrıca diş ağrısını gidermek için ağız gargarası olarak da kullanılmaktadır. Mükemmel bir ağız spreyi ve ağız dezenfektanıdır ve ağızda bulunan mikrop ve bakterilerin %99’unu yok etmektedir. Bu yapraklar ülser gibi çeşitli ağız enfeksiyonları için de oldukça etkilidir. {15*}
Öksürüğü Giderir
Reyhan, öksürük şuruplarının ve balgam söktürücülerin ana bileşenlerinden biridir. Ancak bunları satın almak yerine, aynı şekilde işe yarayan bir ev ilacı hazırlanabilmektedir. Bir bardak suya sekiz reyhan yaprağı ve beş karanfil eklenip ve 10 dakika kaynatılır. Tadı için biraz tuz eklenebilir. Soğutulup dinlendirildikten sonra öksürüğü gidermek için kullanılabilmektedir.
Öksürükten kaynaklanan boğaz ağrısı için reyhan yaprakları ile kaynatılmış su ile gargara yapılmalıdır. Reyhanın içindeki çeşitli bileşikler, mukusun harekete geçmesine yardımcı olmaktadır. Bu nedenle bronşit ve astım gibi diğer solunum problemleri için de etkili bir tedavi sunmaktadır. {16*}
Vücudu Alkalize Etmeye ve Sindirimi İyileştirmeye Yardımcı Olur
Reyhan vücuttaki asidi dengelemeye ve vücudun uygun pH seviyesini geri kazanmaya yardımcı olmaktadır. Bu, aynı zamanda hastalığa neden olabilecek zararlı bakterileri azaltırken, sağlıklı bakterilerin bağırsak mikro florasında gelişmesine yardımcı olarak sindirimi ve bağışıklığı da iyileştirebilmektedir.
Geleneksel olarak reyhan, şişkinliği ve su tutulmasını, iştah kaybını, mide kramplarını, asit geri akışını azaltmak (reflü) ve hatta bağırsak solucanlarını veya parazitlerini öldürmek için kullanılmıştır. Yarım çay kaşığı su ve kurutulmuş veya taze reyhan yaprağı karışımı, hazımsızlığı yatıştırmaya yardımcı olmakta ve iştahı kontrol altına almaktadır. {17*}
Akneyi Önler ve Cilt Sağlığını Korur
Reyhan, akne yayılımını önleyip akne lezyonlarının iyileşme sürecini hızlandırmaktadır. Taze reyhan yapraklarındaki yağ, aknenin önemli bir nedeni olan tıkanmış gözeneklerde bulunan bakterileri ciltten temizlemeye yardımcı olmaktadır.
Eğer sivilce problemi varsa, bakterileri yok etmek için etkilenen bölgelere reyhan suyu kullanılmalıdır. Reyhan ayrıca saçkıran, sedef hastalığı ve böcek ısırıkları gibi diğer cilt problemlerini tedavi etmek için de kullanılabilmektedir. Taze reyhan suyundaki iltihap önleyici özellikler cilt iltihabını azaltıp rahatlama sağlayacaktır. Bunun dışında cildi yumuşak, esnek ve sağlıklı hale getirmek için de kullanılabilmektedir. {18*}
Doğal Afrodizyak Olarak Kullanılabilir
Reyhan İtalya’da yüzyıllardır aşkın sembolü olarak kabul edilmektedir. Reyhan kokusunun, kan akışını ve enerji seviyelerini artırarak ve iltihaplanmayı azaltarak libidoyu artırması beklenmektedir. Hindu dininde ve Ayurveda tıbbı uygulamalarında reyhan “yaşam iksiri” olarak kabul edilmekte ve sağlıklı cinsel işlevi ve neşeli bir ruh halini teşvik etmek için kullanılmaktadır. {19*} {20*}
Diyabet ve Metabolik Sendromlardan Korunmaya Yardımcı Olur
Yapılan araştırmalarda, reyhan özlerinin, dolaşımdaki kan şekeri seviyelerini ve iltihabı azalttığı bulunmuştur. Bu da reyhanı diyabet gelişimine ve diğer metabolik sendrom biçimlerine karşı savaşçı yapmaktadır. Ayrıca, reyhan faydaları arasında, diyabetik hastalarda gelişme riski daha yüksek olan trigliserit ve kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olma özelliği de bulunmaktadır.
Sigarayı Bırakmaya Yardımcı Olur
Sigara içen kişilerin bağımlılıklarından kurtulmak için reyhan yapraklarını çiğnemeyi denemeleri önerilmektedir. Bu, sigara içme dürtüsünü kontrol etmek için nikotin bantlarından, aromalı sakızlardan ve hatta sade şekerlerden daha faydalı olabilmektedir. Reyhan yaprağı suyu, boğazda serinletici bir etkiye sahipken, çiğneme de sigaraya olan dikkati dağıtmaya ve içeriğindeki antioksidanlar yıllarca sigara içmenin neden olduğu hasarı onarmaya yardımcı olmaktadır.
Baş Ağrısından Kurtulma
Reyhan yaprakları baş ağrısı için harika bir ilaç olarak kabul edilmektedir. Kuru reyhan yaprağının buharı baş ağrısını azaltmada oldukça etkilidir. Bunun için büyük bir tencerede kaynamış 2 su bardağı suya bir yemek kaşığı kuru reyhan yaprağı eklenir. Baş bir havluyla örtülür, tencerenin üzerine dikkatlice eğilip ve 5 ila 10 dakika boyunca buharı solunur.
Böbrek Taşlarını Kolayca Atmaya Yardım Eder
Reyhan böbrek fonksiyonlarını güçlendirici bir etkiye sahiptir. Genel böbrek fonksiyonunu iyileştirmek için, aç karnına su ile beş ila altı taze reyhan yaprağı tüketilmelidir. Böbrek taşı şikayetleri için yeni demlenmiş reyhan çayını birer kaşık bal ile karıştırıp 6 boyunca düzenli şekilde tüketilmesi önerilmektedir. Bu çay, yaklaşık beş ila altı ay boyunca düzenli olarak tüketilmelidir. Böbrek taşlarının idrar yolundan atılmasını kolaylaştıracaktır. {21*}
Böcek Isırığı Tedavisi
Reyhan böcek sokmalarına ve ısırıklarına da faydalıdır. Etkilenen bölgelere bir çay kaşığı taze reyhan suyu uygulanmalı ve birkaç saat sonra tekrarlanmalıdır. Taze kök ve yapraklardan oluşan merhem böcek ve sülük ısırması durumunda oldukça etkilidir.
Akrep sokması, böcek ve sülük ısırması için reyhanın yaprağı ve köklerinden hazırlanmış bir macun sürmek, zehrin etkilerini tamamen ortadan kaldırmaktadır. Ayrıca bu gibi durumlarda birkaç reyhan ezmek ve limonla karıştırmak da yardımcı olmaktadır. Reyhan suyu içilerek ve sokma bölgesinin üzerine sürülerek sokmanın neden olduğu ağrı azaltılabilmektedir.
Reyhan Seçilirken Nelere Dikkat Edilmelidir?
En iyi lezzet ve koku için, bitki çiçeklenmeye başlamadan önce reyhan yaprakları toplanmalıdır. Bunun için tüm yıl boyunca evlerde ve bahçelerde reyhan yetiştirebilmektedir. Daima parlak mor renginde, siyah noktalar içermeyen ve taze aroma yayan bütün, pürüzsüz yapraklar tercih edilmelidir. Küflü sapları olan, solma veya çürüme belirtileri gösteren veya koyu lekeleri olan reyhan yapraklarından kaçınılmalıdır.
Reyhan kurutulmuş halde de mevcuttur. Bu nedenle, her zaman üstün kalite ve tazeliğe sahip kuru reyhan almak mümkün olmadığında kuru reyhan kullanılabilmektedir. Doğru C vitamini ve karotenoid içeriğine sahip olacaklarından en iyi aroma ve tat için organik olarak yetiştirilmiş reyhanlar seçilmelidir.
Reyhan Nasıl Saklanmalıdır? Reyhan Nasıl Kullanılır?
Taze reyhan yaprakları saklanırken, tazeliğini ve kokusunu korumak için hava geçirmez kaplarda buzdolabına konmalıdır. Bir başka yöntem ise, reyhanları biraz nemli bir kâğıt havluya sarma veya bir bardak suya koyup plastik bir torba ile örtülmesidir. Bu şekilde saklanan reyhanın suyunu her gün değiştirmeli ve reyhan yaprakları bir hafta içinde kullanılmalıdır. Reyhan iki ila dört gün sağlam kalabilse de, diğer taze otlar gibi yapraklarının da en kısa zamanda kullanılması tavsiye edilmektedir.
Taze reyhanı, ister bütün ister doğranmış olsun, dondurmak gibi harika bir seçenek mevcuttur. Tüm reyhan yaprakları iki saniye haşlanır, buzlu suya daldırılır ve hafifçe kurulayıp ve dondurucuda hava geçirmez bir kaba aktarılır. Lezzetinin azalmaması için çözülmesi beklenmeden kullanılmalıdır.
Alternatif olarak, bütün veya doğranmış reyhan yaprakları buz kalıplarına koyabilir ve üzeri su veya et suyu ile kaplanabilmektedir. Buz küpleri gerektiği gibi çorbalarda veya soslarda kullanılabilmektedir. Kuru reyhan ise altı aya kadar dayanabileceği serin, karanlık ve kuru bir yerde sıkıca kapatılmış bir cam kapta saklanmalıdır.
Reyhanın Diğer Geleneksel Kullanım Alanları ve Faydaları:
- Reyhan halk hekimliğinde (genellikle çay şeklinde) kabızlık, şişkinlik, mide krampları, anksiyete ve depresyon tedavisinde kullanılmaktadır.
- Eski Mısırlılar reyhanı yılan ısırıkları ve akrep sokmaları için bir ilaç olarak kullanmışlardır.
- Romalı bir doğa bilimci olan Yaşlı Pliny, reyhan çayını sinir, baş ağrıları ve bayılma nöbetleri için bir çare olarak önermiştir.
- Astım, grip, soğuk algınlığı ve bronşit gibi hastalıkların tedavisinde balgam söktürücü olarak kullanılmaktadır.
- Reyhan yaprakları diyabeti kontrol altında tutmak için etkilidir.
- Reyhan yaprağı özü, boğaz ağrısını ve yüksek vücut ısısını (ateş düşürücü) azaltmak için kullanılmaktadır.
- Ekstraktı yılan ısırıkları için anti-zehir olarak kullanılmaktadır.
- Katarakt tedavisinde bal ile birlikte kullanılmaktadır.
- Ayurveda tıbbında ilaç yapılırken kutsal sayılan reyhan yaprakları kullanılmaktadır.
- Reyhan çayı ayrıca kabızlık, ishal ve öfke gibi çeşitli sağlık bozukluklarını tedavi etmektedir.
- Reyhan aynı zamanda iyi bir mikrop öldürücü ajan ve insan vücudunu her türlü viral enfeksiyondan koruyan bir dezenfektandır.
Reyhan Zararları Nelerdir? Reyhan Kullanıma İlişkin Uyarılar
Reyhan, besinlerle birlikte sınırlı miktarlarda tüketildiğinde bir problem teşkil etmemektedir. Reyhan çiğneme yoluyla tedavi amaçlı kısa bir süre tüketildiğinde büyük sağlık problemleri olmayan yetişkinler için güvenlidir. Tedavi amaçlı olarak uzun süre kontrolsüz kullanıldığında ise sorun teşkil edebilmektedir. Diyabetik bireylerde reyhan, düşük kan şekerini istenmeyen seviyelere düşürebilmektedir. Ayrıca karaciğer kanserine yakalanma riskini artıran bazı önemli bileşikler içermektedir.
Reyhan besinlerle birlikte ölçülü olarak tüketildiğinde hamileler, emziren kadınlar ve çocuklar için güvenlidir ancak bol miktarlarda tüketimi ise ters etki oluşturabilmektedir. Reyhan yağları ve özleri kan pıhtılaşmasını azalttığı için anemi problemleri yaşayan kişilerde kontrolsüz kanamalara neden olabilmektedir. Bu sebeple planlı ameliyat tarihlerinden en az 2 hafta öncesinden reyhan tüketimi sonlandırılmalıdır. Reyhan özütleri tansiyon hastalığı olan kişilerde kan basıncını istenmeyen seviyelere düşürebilmektedir. {22*}
Sonuç olarak reyhan bitkisinin sahip olduğu mucizevi tıbbi özelliklerden dolayı, özellikle çeşitli hastalıklara sahipseniz kesinlikle bir uzmana danışarak tüketmelisiniz. Ayrıca alerjik belirtiler yaşarsanız mutlaka reyhan tüketimini sonlandırmalısınız.
Kaynaklar
{1*} https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/01904160801895027
{2*} http://www.ourherbgarden.com/basil.html
{3*} https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxon/taxonomydetail?id=25478
{4*} https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf034269o
{5*} https://ifst.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/ijfs.12970
{6*} https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10942912.2020.1828456.
{7*} https://scialert.net/fulltext/?doi=pjbs.2006.2887.2891
{8*} https://journals.lww.com/nutritiontodayonline/Fulltext/2018/03000/Basil__A_Brief_Summary_of_Potential_Health.9.aspx
{9*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23682780/
{10*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23921795/
{11*} https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1049964417300932
{12*} https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf0480804
{13*} https://www.agriculturejournals.cz/web/cjfs.htm?type=article&id=129_2010-CJFS
{14*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17887944/
{15*} https://www.jstage.jst.go.jp/article/plantbiotechnology/26/2/26_2_255/_article/-char/ja/
{16*} https://notulaebotanicae.ro/index.php/nbha/article/view/3534
{17*} https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf034269o
{18*} https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf0480804
{19*} https://notulaebotanicae.ro/index.php/nbha/article/view/3534
{20*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3249909/
{21*} https://www.actahort.org/books/907/907_10.htm
{22*} https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpls.2018.01726/full
