Maltodekstrin, birçok işlenmiş gıdada koyulaştırıcı, dolgu veya koruyucu olarak kullanılır. Yaygın olarak patates nişastası, mısır, pirinç veya buğdaydan yapılan, herhangi bir nişastadan enzimatik olarak tüketilebilecek, yapay olarak üretilmiş beyaz bir tozdur.
Doğal gıdalardan elde edilmesine rağmen, yüksek oranda işlenmiştir. FDA’ya (U.S. Food and Drug Administration-ABD Gıda ve İlaç İdaresi) göre nişasta, nişastayı parçalamak ve suda çözünür beyaz tozu oluşturabilmek için su, enzimler ve asitler kullanan kısmi hidroliz adı verilen bir işlemden geçmektedir.
Toz yemeklere eklendiğinde ürünü koyu bir hale getirir, kristalleşmeyi önler ve malzemelerin birbirine bağlanmasına yardımcı olur.
Bu bileşen mısır şurubu ile de çokça karıştırılmaktadır. Ancak aralarında belirgin farklar bulunmaktadır. Maltodekstrin, yüzde 20’den az şeker içeriğine sahip olacak şekilde hidrolize edilirken, mısır şurubu katıkları ise yüzde 20’den fazla şeker içeriğine sahip olmaktadır.
Maltodekstrin içeren bazı ürünler:
- Şeker
- Hazır Pudingler
- Hazır Çorbalar
- Düşük Yağlı Yoğurtlar
- Sporcu İçecekleri
- Bebek Mamaları
- Salata ve Yemek Sosları
- Tatlandırıcılar
- Sabunlar
- Kozmetik Ürünleri
Maltodekstrin Faydaları Nelerdir?🍭
Maltodekstrin maddesinin görevi koyulaştırıcı ve kıvam arttırıcı olmasıdır. Genellikle sıvı besinlerde kullanılan bu ürün, kullanım sırasında sıvının içinde, özellikle sıcak ile temas durumunda aktif olmaktadır. Hazır tatlılarda ve şerbetlerde, hazır çorbalarda bol miktarda bulunur. Bu bileşenin kullanımı, yoğunluğu arttırmak, kıvam elde etmek üzerinedir. Yapılan araştırmalarda, saydığımız özelliklerin dışında, vücudumuz için de bazı faydalar sağladığı belirlenmiştir.
Vücut Gelişimini Destekler.
Vücut geliştiriciler zorlu egzersizlerden sonra vücudun glikojen ve glikoz seviyelerini geri kazanmak adına basit karbonhidratlardan yararlanırlar.
Antrenman ve egzersiz sonralarında glikojen depoları boşalmaktadır. Bu durumda depoların hızla doldurulması için de maltodekstrin’den faydalanılabilir.
Uluslararası Spor Beslenme ve Egzersiz Metabolizması Dergisi’nde yayınlanan araştırmaya göre maltodekstrin formundaki karbonhidrat tozunun, yeterli glikoza sahip olduğunu varsayarak, egzersiz sonrası yeniden glikojen sentezlenmesi için sağlıklı genç sporcuların kullanmasında herhangi bir tehlike olmadığı söylenmektedir.
Düşük Kan Şekerini Düzenler.
Maltodekstrinin kan şekeri düzeylerini artırması sebebiyle, kronik hipoglisemiden veya düşük kan şekeri düzeylerinden şikayetçi olan kişiler için bu bileşen yararlı olabilmektedir. Bazı insanlar için bu polisakkariti (birden fazla ve ayrı monosakkaritin glikozit bağıyla birleşmesiyle oluşan kimyasal maddeler) tüketmek, glikoz seviyeleri çok düştüğünde kan şekerini düzenlemeye yardımcı olur.
Kolorektal Kanser İle Savaşabilir.
Kanser biyolojisi ve tedavisi ile ilgili yayınlanan bir çalışmaya göre maltodekstrin, insan kolorektal kanser hücresinde bir tümör baskılayıcı olarak görev almaktadır. (1*)
Çalışmada, sindirime dirençli karbonhidratın anti-tümör özelliklerine sahip olduğu ve kolorektal kanserli hastalar tarafından bir diyet takviye maddesi olarak kullanılabileceği görüldü.
Maltodekstrin Zararları🥡
Maltodekstrin için paketlenmiş yiyeceklerinizin gıda etiketlerine bakabilirsiniz. Etiketlerde bu bileşenin çok yaygın bir şekilde kullanıldığını görebilirsiniz.
Yapay olarak üretilen bu beyaz toz, yoğurt, soslar ve salata sosları gibi günlük yiyeceklerimizde, bazen biz farkına bile varmadan kullanılmaktadır. Enerji kaynağı olarak tüketilen pek çok takviye ve gıda içeriğinde bu bileşeni görebilirsiniz.
Gerçek şu ki, Maltodekstrinin, besin değeri yoktur. Ancak kan şekerini artırmak gibi korkutucu tarafları da vardır.
Her ne kadar faydası da olsa maltodekstrin yapay bir katkı maddesidir. Bu sebeple mümkün olduğunca, bu maddenin içerisinde bulunduğu paketli ürünleri kullanmamanız tavsiye edilmektedir.
Kan Şekerinin Yükselmesine Neden Olur.
Maltodekstrin yüksek glisemik indekse sahip olduğu için kan şekerinizde ani artışlara neden olabilir. Bu, Nutrients’da yayınlanan araştırmada belirtildiği gibi, diyabet semptomları veya insülin direnci olan kişiler için özellikle tehlikeli olabilir.(2*) Bu bileşenin glisemik indeksi, sofra şekerinden bile daha yüksektir.
Maltodekstrin ve şeker gibi kolayca emilen karbonhidratlar, kan dolaşımınıza hızla karışır. Karbonhidratlar enerji için kullanılmadığında yağ olarak depolanırlar. Bu bileşen, tam tahıllardan elde edilen gerçek kompleks karbonhidratlardan çok farklıdır. Yavaş emilir, daha uzun süre tokluk sağlar ve enerji dolu hissetmenize yardımcı olur. Ancak fazla tüketildiğinde, kan şekerinin ani artışına sebep olabilir.
Probiyotiklerin Gelişmesini Engeller
Maltodekstrin, faydalı probiyotiklerin büyümesini baskılar ve bağırsak bakterilerinin bileşimini değiştirebilir. Ohio’daki Lerner Araştırma Enstitüsü’nde yürütülen araştırma, maltodekstrinin ve benzer polisakkaritlerin bakterilerle ilişkilendirilen bağırsak bozukluklarıyla bağlantılı olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmalara göre, sağlıksız beslenme sebebiyle artan polisakkarit tüketimi, 20. yüzyılın sonlarında Crohn hastalığı insidansının(belirli bir zaman dilimi içerisinde belirli bir hastalık veya hastalıkların yeni olgularının sayısını) artmasıyla paralellik gösteriyor. (3*)
2012 yılında yapılan bir araştırma, insan bağırsak epitel hücrelerine bakteriyel yapışmayı artırdığını ve otoimmün bozukluklarla ilişkili E. coli mikrobunun yayılımını ve tutunma süresini artırdığını buldu. (4*) Bazı araştırmalarda ise çok çeşitli kronik enflamatuar hastalıklardan sorumlu olabilecek salmonella’nın hayatta kalmasını desteklediğine işaret ediyor.(5*)
Boston’daki Mukozal İmmünoloji ve Biyoloji Araştırma Merkezi’nde yürütülen bir araştırma, maltodekstrinin hücresel antibakteriyel tepkileri bozduğunu gösteriyor. Ayrıca bağırsak antimikrobiyal savunma mekanizmalarını bastırdığını, iltihaplı bağırsak hastalığına ve bakterilere karşı normal olmayan bağışıklık savunmasından kaynaklanan diğer durumlara yol açtığını gözlemleniyor. (6*)
Bağışıklık Sistemini Olumsuz Etkiler.
Gıda ve İlaç İdaresi, genetiği değiştirilmiş organizmalar için güvenlik testine gerek duymasa da, giderek artan bağımsız araştırmalar pek çok sağlık sorununu ortaya sermektedir. Maltodekstrin, özellikle Alzheimer hastalığı, kanser, böbrek hasarı, antibiyotik direnci, üreme bozuklukları ve alerjiler gibi bir dizi sağlık sorunuyla ilişkilendirilmiştir.
Gıda Bilimi ve Beslenmede Eleştirel İncelemeler dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, genetiği değiştirilmiş gıdalar; pankreas, böbrek, üreme ve immünolojik parametreler dahil olmak üzere birçok vücut organını ya da sistemini toksik olarak etkileyebilmektedir. (7*)(8*)
Mısır maltodekstrini, mısırın farklı enzimlerle işlenmesiyle yapıldığından ve Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı, ABD’de ekilen mısırın yüzde 85’inin herbisitlere toleranslı olacak şekilde genetik olarak değiştirildiğini tespit ettiğinden, büyük olasılıkla yediğiniz maltodekstrin genetiği değiştirilmiş bir gıdadır.
Alerjik Reaksiyonlara ve Yan Etkilere Neden Olabilir.🤢
Beslenme Bilimi ve Vitaminoloji Dergisi’nde 2013’de yayınlanmış bir araştırmada, özellikle yüksek dozlarda maltodekstrin tüketiminin; gaz ve hatta ishal gibi gastrointestinal semptomlara neden olabileceği belirtilmektedir. (9*)
Deri tahrişleri, kramplar ve şişkinlik gibi maltodekstrinin sebep olduğu başka farklı alerjik reaksiyonlar da rapor edilmiştir.
Maltodekstrinin işlenmesi esnasında, glüten dahil tüm proteinler içerisinden alınır. Ancak bu bileşeni içeren ürünlerde yine de glüten kalıntılarının olması söz konusu olabilir. Bu durum, çölyak hastalığı veya glüten intoleransı olan bazı kişiler için tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Genellikle glütensiz olarak kabul edilse de, şiddetli alerjik reaksiyon gösteren kişiler bu bileşeni içeren gıdalardan kaçınmalıdır.
Maltodekstrinin Besleyici Değeri Yoktur.
Bir çay kaşığı maltodekstrin yaklaşık 15 kalori ve 3,8 gram karbonhidrat içermektedir. Çok fazla işlemden geçirildiği için içerisindeki tüm besin maddelerinden yoksundur. Yapılan çalışmalarda da kanıtlandığı gibi, kan şekeri seviyesini ani yükseltmektedir ve bu nedenle bağırsaktaki zararlı bakterilerin büyümesini de teşvik edebilir. (10*)
Tatlandırıcı, bağlayıcı veya hacim artırıcı olarak kullanılacak maddeleri seçerken, besin değeri olan doğal yiyecekleri seçmeye özen göstermeniz gerekmektedir.
Kilo Alımına Neden Olabilir.
Maltodekstrinin besin değeri yoktur. Kan şekeri seviyenizi yükselttiği ve basit bir karbonhidrat olduğu için, onu tüketmek kilo almanıza sebep olabilmektedir. Besin çubuklarında ve öğün yerine geçen karışımlarda yaygın bir bileşen olarak kullanılması nedeniyle bunun tam aksi düşünülebilir. Ancak bu bileşenin vücutta bir şeker gibi davrandığını ve kilo vermenize yardımcı olmayacağını unutmamalısınız. Bu nedenle sporcular ve vücut geliştiriciler tarafından kilo almalarına yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılmaktadır.
Maltodekstrini Bebekler Tüketebilir mi?🍼
Söz konusu bebekler olduğunda tükettikleri her gıdayı ebeveynler özenle inceleyerek almayı, kullanmayı tercih ediyorlar. Bebeklere verilen besinin yararlarından önce içeriği ve bileşenlerine dikkat ediliyor. Bu madde özellikle bebek mamalarında sıkça rastlanılan bir bileşendir. Ebeveynler genellikle maltodekstrin ibaresini gördüklerinde telaşa kapılır ve ürünü kullanmamayı tercih edebilirler.
Bir enerji kaynağı olan bu bileşen, nişastanın emiliminden daha kolaydır. Enerji kaynağı olması nedeniyle belirli miktarı bebeklerin enerjilerinde artışa sebep olur. Mide suyu bölünmesi gibi durumlara karşı dayanıklı bir bileşendir. Bu nedenle mideden rahatlıkla geçebilir ve GI (Gastrointestinal) hareketliliğinin artışını sağlar. Aşırı kullanımı zararlı etkilerin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle bebek mamalarında dengeli bir şekilde maltodekstrin kullanılır. Ancak GDO’lu olması sebebiyle kullanılmamasını tavsiye ederiz.
Maltodekstrin Helal mi?✅
Helal standartları içerisinde GDO menşeili ürünler yer almamaktadır. Mısırdan elde edilmekte olan maltodekstrinin bu durumda helal olup olmadığı mısırdaki GDO’ ya bağlıdır.
Genellikle vegan ve vejetaryen beslenme tipinde karbonhidrat ve şeker için kaynak olarak meyveler tercih edilmektedir. Bu bileşenin içeriğinde bulunduğu gıdalar pek fazla tercih edilmemektedir. Ancak bitkisel bir içeriğe sahip olması nedeniyle vegan ve vejetaryen beslenme tipine de uygun olduğu söylenebilir.
Maltodekstrin Fiyatı Nedir?
Maltodekstrin fiyatı ürünün üretimine, miktarına ve markasına bağlı olarak değişiklikler göstermektedir.
