Dut pekmezi ve dut özü arasındaki fark nedir? Uzun yıllardan bu yana çeşitli meyvelerin ezilmesi ve kaynatılması ile elde edilen pekmezin sağlığa olan faydaları toplumlarda dilden dile aktarılır. Ancak meyvelerden elde edilen meyve özleri hakkında pek çok insan yeterli bilgiye sahip değildir. Çoğu zaman pekmez ve pekmez özleri birbiri ile karıştırılabilir. Oysa pekmez ve özler yapılış bakımından ve sağlığa olan faydaları bakımından birbirlerinden oldukça farklıdır. Özellikle Türk mutfağında eski zamanlardan bu yana insanlar yaz mevsiminin meyve ve sebzelerini uzun süre bozulmadan saklayabilmek için çeşitli yöntemler kullanırlar. Çeşitli meyvelerin uzun süre kaynatılması ile elde edilen pekmez de bu yöntemler kullanılarak üretilen faydalı bir gıda çeşididir. Ancak günümüzde meyvelerin uzun süre kaynatılmasının meyvelerde bulunan faydalı bileşiklerin kaybolmasına neden olduğu düşünüldüğünden meyveler farklı teknikler kullanılarak da sıvı kıvama getirilebilir. Dut pekmezi ve dut özü de sağlığa pek çok önemli katkısı olan gıdalardır.
Dut Nedir? Dut Çeşitleri Nelerdir?
Dut; ılıman iklimi seven, ağaçta yetişen ve küçük meyveleri olan bir bitki çeşididir. 200’den fazla çeşidi olduğu düşünülen dutun en yaygın görülen türleri ise; beyaz, kırmızı ve karaduttur. Türkiye’de en çok Doğu Anadolu ve Akdeniz bölgesinde yetiştiriciliği yapılan dutun içerisinde birbirinden değerli vitamin ve mineraller bulunur. Bitkilerin organik bileşikleri olan polifenoller bakımından oldukça zengin olan dut; bu özelliği ile güçlü bir antioksidan olarak görev alır. Ayrıca iyi bir besin kaynağı olan dutun yaklaşık olarak 100 gramında 4,3 kcal enerji, 9,8 gr karbonhidrat, 8,1 gr şeker, 1,7 gr diyet lifi, 1,4 gr protein ve bol miktarda vitamin, mineral gibi besin molekülleri bulunur. Dutun meyvesi taze veya kurutularak tüketilebileceği gibi pekmez veya meyve özü olarak da tüketilebilir.
Dut Pekmezi ve Dut Özünün Faydaları Nelerdir? (HMF’siz)
Dut Pekmezi ve Dut Özü Arasındaki Fark Nedir?
Dut pekmezi ve dut özü arasındaki farkları daha iyi anlayabilmek için pekmez ve meyve özü arasındaki farkları bilmek gerekir. Başta dut, üzüm, elma, keçiboynuzu, andıç, pancar gibi meyvelerin uzun saatler boyunca kaynatılması ve koyu hale getirilmesi sonucunda meyvenin sıvı hale dönüşen formu pekmez olarak adlandırılır. Hangi meyveden elde edilirse edilsin pekmezler kırmızı ve mor tonlarında koyu bir renge sahip, şeker içeriği yüksek gıdalardır.
Meyve özleri ise; meyvelerin yenilen kısımlarının soğuk pres yöntemiyle ezilmesi ve sıvı forma dönüştürülmesi ile elde edilen gıdalardır. Meyve özünü pekmeze kıyasla daha faydalı kılan en önemli özelliği ise meyvelerin kaynatılmadan doğrudan ve homojen bir şekilde tüketilmesine olanak sağlamasıdır. Bu sayede meyvelerin içerisinde bulunan pek çok önemli bileşik değişikliğe uğramadan korunabilir.
Dut Pekmezi Nedir? Dut Pekmezi Faydaları Nelerdir?
Dut pekmezi yapılırken mevsiminde toplanan dutlar büyük kazanlara alınır ve kaynamaya bırakılır. Kaynayan dutların üzerinde biriken köpükler alınır. Yaklaşık olarak 1 saat içerisinde dut sıvı forma gelir. Sıvı forma gelen dutlar bir süzgeçten geçirilerek tamamen sıvı hale gelmesi sağlanır. Ardından tekrar kazana alınır ve kaynatılır. Pekmez halini aldıktan sonra ise kavanozlara doldurulur ve dinlenmeye bırakılır. Halk arasında dut pekmezinin pek çok faydası olduğuna inanılır. Bu faydalar şunlardır;
- Öksürüğü giderir.
- Yaklaşık olarak 100 gramında 300 kalori ve 75 gram karbonhidrat bulunan dut pekmezi iyi bir enerji kaynağıdır.
- Hemoglobin üretimini destekler.
- Sindirim sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı olur.
- İştah açıcı özelliğe sahiptir.
- Emziren kadınlarda süt artırıcı özelliği vardır.
Pek çok faydası olduğu düşünülen dut pekmezinin uzun süre kaynatılması içerisinde bulunan besin değerlerini kaybetmesine neden olabilir. Bu nedenle dut pekmezine alternatif olarak dut özü kullanılabilir.
